Μέσα στο 2023 και το 2024 – τα θερμότερα έτη που έχουν καταγραφεί ιστορικά – κάηκαν πάνω από 78 εκατομμύρια στρέμματα δασών σε όλο τον κόσμο. Οι πυρκαγιές έστειλαν πέπλα καπνού και αρκετά δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, εκθέτοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε αέρα κάκιστης ποιότητας.

Νέα έρευνα που παρουσιάζουν οι New York Times υποδεικνύει ότι οι χρονιές με ακραίες πυρκαγιές στα δάση γίνονται όλο και πιο συχνές λόγω της κλιματικής αλλαγής. Μάλιστα η πρόβλεψη είναι για περισσότερες τέτοιας έντασης πυρκαγιές στο μέλλον.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences και υπολογίζει ότι η έκταση της δασικής κάλυψης που χάθηκε από πυρκαγιές κατά τη διάρκεια του 2023 και του 2024 ήταν τουλάχιστον διπλάσια από τον ετήσιο μέσο όρο των προηγούμενων σχεδόν δύο δεκαετιών.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν εικόνες από το δορυφορικό δίκτυο LANDSAT της NASA για να προσδιορίσουν πόσο έχει αλλάξει η δεντροκάλυψη από το 2002 έως το 2024, συγκρίνοντάς τις με δορυφορικές ανιχνεύσεις της δραστηριότητας των πυρκαγιών, ώστε να δουν πόση απώλεια κάλυψης οφειλόταν στις φωτιές.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι εκτάσεις γης που έχουν καεί από πυρκαγιές έχουν μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, κυρίως επειδή οι άνθρωποι μετατρέπουν τις σαβάνες και τα λιβάδια σε λιγότερο εύφλεκτα τοπία. Ωστόσο, η έκταση των δασών που έχουν καεί έχει αυξηθεί σημαντικά.

Τα βόρεια δάση έχασαν τουλάχιστον διπλάσια έκταση στη διετία 2023-24 σε σύγκριση με την περίοδο μεταξύ 2002 και 2022, σύμφωνα με τη μελέτη. Στα τροπικά δάση οι απώλειες ήταν τρεις φορές μεγαλύτερες και στα δάση της Βόρειας Αμερικής ήταν σχεδόν τετραπλάσιες – κυρίως λόγω των ανεξέλεγκτων ετήσιων πυρκαγιών που εκδηλώνονται στον Καναδά, γράφουν οι New York Times.

Σημαντικές απώλειες καταγράφηκαν και σε απομακρυσμένα δάση, που βρίσκονται (ακόμη) μακριά από ανθρώπινες δραστηριότητες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, λοιπόν, οι χρόνιες αλλαγές στο κλίμα καθιστούν αυτά τα απομονωμένα δάση πιο ευάλωτα σε πυρκαγιές.

Οταν οι επιστήμονες βλέπουν περισσότερες πυρκαγιές σε απομακρυσμένα δάση, μακριά από πόλεις, υποδομές, ή άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η υλοτομία, αναζητούν εξηγήσεις μέσω του κλίματος.

Συγκεκριμένα, εξετάζουν το αποκαλούμενο «κλίμα της πυρκαγιάς» – τις καιρικές συνθήκες που δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιών. Οι συνεχείς περίοδοι ζεστού, ξηρού καιρού, και οι υψηλοί ρυθμοί εξάτμισης του νερού, αφήνουν τα φυτά και το έδαφος να στεγνώσουν. Αυτές οι συνθήκες σε συνδυασμό με τις μεταβολές των ανέμων, μπορεί να συμβάλει στην ραγδαία εξάπλωση των πυρκαγιών.

Η κλιματική αλλαγή κάνει τον «καιρό των πυρκαγιών» όλο και πιο συχνό σε όλο τον πλανήτη, επεκτείνοντας τις περιόδους αυξημένου κινδύνου για φωτιές, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications. Και παλαιότερες μελέτες είχαν καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, αλλά αφορούσαν ορισμένες περιοχές και όχι ολόκληρο τον πλανήτη μας.

Η νέα έρευνα αξιολόγησε σε παγκόσμιο επίπεδο πόσο πιο πιθανό είναι να εμφανιστούν «εύφλεκτες» καιρικές συνθήκες, σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο, δηλαδή πριν από τη σημαντική αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δορυφορικές εικόνες καμένων περιοχών, μαζί με μετεωρολογικά δεδομένα, για να συνδέσουν τις παρατηρούμενες καιρικές συνθήκες για πυρκαγιές με τις πραγματικές εκδηλώσεις φωτιάς. Διαπίστωσαν ότι οι πιθανότητες να εμφανισθούν ακραία καιρικά φαινόμενα ευνοϊκά για πυρκαγιές είναι περίπου διπλάσιες στο σημερινό κλίμα, σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο.

Τα ευρήματα των ερευνών δεν προκάλεσαν ιδιαίτερη έκπληξη στους ειδικούς, καθώς οι περισσότερες από τις περιοχές που επισημάνθηκαν στις μελέτες έχουν όντως καεί τα τελευταία χρόνια…

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News