Τα θερμότερα νερά στις παραλίες μπορεί να ακούγονται ελκυστικά για τις βουτιές στις διακοπές, αλλά το πρόσφατο κύμα καύσωνα στη Μεσόγειο ήταν τόσο έντονο, που οι επιστήμονες φοβούνται πιθανές καταστροφικές συνέπειες για τη θαλάσσια ζωή, όπως μεταδίδει το BBC.

Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας ξεπερνούσε τακτικά τους 30 βαθμούς Κελσίου στα ανοικτά των ακτών της Μαγιόρκα και σε άλλα παράλια της Μεσογείου στα τέλη Ιουνίου και στις αρχές Ιουλίου – τιμή που, σε ορισμένα σημεία, ήταν έξι ή επτά βαθμούς πάνω από τη συνηθισμένη. Η θάλασσα ήταν πιο ζεστή και από πισίνα.

Πρόκειται για το πιο ακραίο κύμα καύσωνα που έχει καταγραφεί ποτέ στη δυτική Μεσόγειο για αυτήν την εποχή του χρόνου, επηρεάζοντας μεγάλες θαλάσσιες περιοχές για συνεχόμενες εβδομάδες. Το φαινόμενο φαίνεται να υποχωρεί κάπως, αλλά ορισμένα είδη της θάλασσας δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν σε έναν τόσο παρατεταμένο και έντονο καύσωνα – με πιθανές επιπτώσεις στα ιχθυαποθέματα.

Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα με το BBC, ότι οι περισσότερες πισίνες των κέντρων αναψυχής θερμαίνονται περίπου στους 28 βαθμούς Κελσίου – με τα κολυμβητήρια να είναι ελαφρώς πιο δροσερά (στους 25 – 26 βαθμούς Κελσίου). Οι ζεστές θερμοκρασίες απειλούν τη θαλάσσια ζωή. Τα επιβλαβή βακτήρια και φύκια συχνά εξαπλώνονται πιο εύκολα στο θερμότερο θαλασσινό νερό – το οποίο, μάλιστα, δεν επιδέχεται της επεξεργασίας με χημικά καθαρισμού στις οποίες υπόκεινται οι πισίνες.

Οι θερμοκρασίες των 30 βαθμών Κελσίου ή και παραπάνω δεν είναι πρωτοφανείς στη Μεσόγειο στα τέλη του καλοκαιριού. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά ασυνήθιστες για τον μήνα Ιούνιο, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κλιματικής Υπηρεσίας «Κοπέρνικος» και μετρήσεις σε ισπανικά λιμάνια. Ειδικοί επισημαίνουν στο BBC πως αυτά τα θερμοκρασιακά ύψη είναι ενδείξεις ότι ακολουθεί ένα καλοκαίρι πιο έντονο και μεγαλύτερο σε διάρκεια.

Με τον ρυθμό εξάπλωσης της κλιματικής κρίσης, οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες των θαλασσών θα γίνουν κοινά φαινόμενα τα προσεχή χρόνια. Τα κύματα καύσωνα στη θάλασσα γίνονται πιο έντονα και με μεγαλύτερη διάρκεια, καθώς η ανθρωπότητα συνεχίζει να απελευθερώνει αέρια που υπερθερμαίνουν την ατμόσφαιρα του πλανήτη, κυρίως μέσω της καύσης άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Μάλιστα ο αριθμός των ημερών ακραίας θερμότητας στην επιφάνεια της θάλασσας παγκοσμίως έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 80 χρόνια, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε φέτος. Το BBC επισημαίνει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι η κύρια αιτία των θαλάσσιων καυσώνων, καθώς ουσιαστικά μεταφέρει θερμότητα από την ατμόσφαιρα στον ωκεανό.

Η Μεσόγειος είναι ιδιαίτερα ευάλωτη, καθώς μοιάζει κάπως με μπανιέρα – περιτριγυρισμένη σε μεγάλο βαθμό από ηπείρους και όχι από ανοιχτό ωκεανό. Αυτό σημαίνει ότι το νερό δεν μπορεί να διαφύγει εύκολα, με αποτέλεσμα η επιφάνειά της να θερμαίνεται γρήγορα παρουσία θερμού αέρα, ηλιόλουστων ουρανών, και ήπιων ανέμων. Αυτό ακριβώς συνέβη τον φετινό Ιούνιο.

Για αυτό τον λόγο, η Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε σημείο αναφοράς της κλιματικής αλλαγής. Η ζέστη κορυφώθηκε στα τέλη Ιουνίου και, όταν μπήκε ο Ιούλιος, οι ισχυρότεροι άνεμοι επέτρεψαν στα βαθύτερα, πιο δροσερά νερά, να αναμειχθούν με τη θερμή επιφάνεια της θάλασσας και να μειώσουν τις θερμοκρασίες της. Ωστόσο, οι θερμοκρασίες παραμένουν πάνω από τον μέσο όρο και ενδέχεται να προκαλέσουν απρόβλεπτες συνέπειες για τη θαλάσσια ζωή.

Οι περισσότερες μορφές ζωής έχουν ένα όριο θερμοκρασίας πέρα από το οποίο δεν μπορούν να επιβιώσουν – αν και αυτό ποικίλλει πολύ μεταξύ ειδών και ατόμων, σύμφωνα με το BBC. Αλλά τα θαλάσσια πλάσματα μπορούν παράλληλα να υποφέρουν από την παρατεταμένη έκθεση στη ζέστη, η οποία ουσιαστικά απορροφά την ενέργειά τους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, σε σημείο που δεν μπορούν πλέον να αντεπεξέλθουν.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, επαγγελματίες δύτες συναντούν όλο και περισσότερα απομεινάρια νεκρών ψαριών. Τα φύκια και τα θαλάσσια λιβάδια συμπεριφέρονται κάπως σαν δάση για τη Μεσόγειο, φιλοξενώντας εκατοντάδες είδη, ενώ παράλληλα δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα που προκαλεί την πλανητική υπερθέρμανση. Κάποια από αυτά δεν αντέχουν τις συνθήκες καύσωνα στη θάλασσα, οι οποίες γίνονται όλο και πιο ακραίες και διαδεδομένες.

Η ζέστη μπορεί επίσης να προκαλέσει ένα φαινόμενο που οι οικολόγοι αποκαλούν «υποθανατηφόρες επιπτώσεις» – με τα θαλάσσια είδη να μπαίνουν σε κατάσταση επιβίωσης και να μην αναπαράγονται. Κάτι τέτοιο, όπως επισημαίνει το BBC, θα προκαλούσε μείωση της αλιείας, και συνεπώς διατάραξη της τροφικής αλυσίδας.

Παράλληλα, η υπερβολική θερμότητα των ωκεανών μπορεί να επιταχύνει και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι θερμότερες θάλασσες σημαίνουν επιπλέον εξάτμιση, η οποία αυξάνει την υγρασία στην ατμόσφαιρα – και μπορεί να τροφοδοτήσει ακραίες βροχοπτώσεις. Σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς, αυτό ίσως οδηγήσει σε καταστροφικές πλημμύρες, όπως συνέβη στη Λιβύη το 2023, στη Βαλένθια το 2024, και αυτή την εβδομάδα στην Καταλονία.

Επίσης, τα θερμότερα νερά μπορούν να μειώσουν την ψυκτική επίδραση που συνήθως θα δεχόταν ο παράκτιος πληθυσμός από το θαλασσινό αεράκι – γεγονός που θα προκαλέσει μεγαλύτερη δυσφορία αν υπάρξει άλλο κύμα καύσωνα αργότερα το καλοκαίρι, όπως αναμένεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News