Στην Ουκρανία, ο χειμώνας δεν έρχεται σταδιακά∙ πέφτει απότομα σαν προειδοποίηση ότι αρχίζει μια νέα φάση πολέμου. Μια νυχτερινή χιονόπτωση του Νοεμβρίου είναι το πρώτο σημάδι ότι οι δρόμοι θα παγώσουν, τα πεζοδρόμια θα γίνουν παγίδες και ο Δνείπερος μπορεί σύντομα να γίνει τόσο συμπαγής που θα διασχίζεται με τα πόδια. Η Μόσχα το γνωρίζει καλά: ο «Στρατηγός Χειμώνας» είναι ένας παλιός της σύμμαχος που στο παρελθόν έγειρε την πλάστιγγα απέναντι στον Ναπολέοντα και τον Χίτλερ. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ελπίζει πως και φέτος, στους πιο σκοτεινούς μήνες του χρόνου, το ψύχος θα φέρει την πολυπόθητη καμπή σε έναν πόλεμο που έχει ήδη ανυπολόγιστες απώλειες, δαπάνες και ανθρώπινο κόστος.

Ο εχθρός του στην Ουκρανία δεν βρίσκεται απλώς υπό πίεση αλλά αντιμετωπίζει μια τριπλή κρίση, όπως επισημαίνει ο Ρόλαντ Ολιφαντ στην Telegraph. Στο διπλωματικό μέτωπο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποκλείστηκε πλήρως από το ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων της κυβέρνησης Τραμπ, ένα σχέδιο που, σύμφωνα με διαρροές, παραχωρεί ουσιαστικά το Ντονμπάς στη Ρωσία χωρίς αντιστάθμισμα. Στο στρατιωτικό μέτωπο, οι ουκρανικές δυνάμεις χάνουν έδαφος σε καίριες περιοχές. Και στην εσωτερική σκηνή, ο ουκρανός πρόεδρος βρίσκεται μπλεγμένος σε ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα, μια υπόθεση που απειλεί σοβαρά την πολιτική αξιοπιστία του και διαβρώνει την κοινωνική συνοχή σε μια εξαιρετικά εύθραυστη περίοδο.

Τον τελευταίο μήνα, το Κίεβο ζει με διαρκείς κυλιόμενες διακοπές ρεύματος. Οκτώ έως δέκα ώρες την ημέρα χωρίς ηλεκτρικό έχουν γίνει συνηθισμένο φαινόμενο. Οσο οι θερμοκρασίες ήταν ακόμη υποφερτές, οι πολίτες μπορούσαν να προγραμματίσουν τη ζωή τους: να κοιμηθούν, να βγουν για έναν καφέ, να αφήσουν το κινητό χωρίς φόρτιση, χωρίς όλα αυτά να τους προκαλούν μεγάλη αναστάτωση. Ομως, με τον υδράργυρο να πλησιάζει το μηδέν, αυτές οι μικρές «ενοχλήσεις» μετατρέπονται σε συνθήκες που δεν αντέχονται. Ο Ζελένσκι ξέρει ότι για τέταρτη συνεχή χρονιά η Ρωσία θα επιστρατεύσει τον χειμώνα για να κάμψει την αντοχή της χώρας του. Ο φετινός, όμως, διαγράφεται ως ο πιο απειλητικός. Το ερώτημα αιωρείται: θα καταφέρει να λυγίσει την Ουκρανία;

Η ρωσική στρατηγική είναι ξεκάθαρη, όσο ωμή κι αν ακούγεται. Πλήγματα με πυραύλους και drones στοχεύουν συστηματικά τις ενεργειακές υποδομές: την ηλεκτροδότηση, τη θέρμανση, το τρεχούμενο νερό, τη βασική υγιεινή, ακόμη και την αλυσίδα τροφοδοσίας της αγοράς. Ο στόχος είναι να αχρηστευθούν οι βασικές λειτουργίες της καθημερινότητας, γράφει η Telegraph, ώστε ο χειμώνας να μετατραπεί σε όπλο. Στην Ουκρανία, όπως και στη Ρωσία, τα περισσότερα κτίρια θερμαίνονται με ζεστό νερό που αντλείται από θερμικούς σταθμούς.

Αν οι σταθμοί χτυπηθούν, ολόκληρες συνοικίες μένουν χωρίς θέρμανση. Οι ζημιές συνήθως επισκευάζονται, αλλά εάν μια πόλη μείνει χωρίς θερμικά εργοστάσια για πάνω από τρεις ημέρες και η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους -10°C, όπως προειδοποίησε ο ειδικός Ολεξάντρ Χαρτσένκο, τότε μιλάμε για «κατάρρευση». Πολυκατοικίες ολόκληρες θα μετατραπούν σε τεράστια ψυγεία. Οι δήμοι καλούνται να εκπονήσουν σχέδια έκτακτης ανάγκης για το πώς θα ζήσουν οι άνθρωποι, αλλά κανείς δεν γνωρίζει ακόμη τι ακριβώς μπορεί να λειτουργήσει.

Η κλίμακα των επιθέσεων δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Η τεράστια επίθεση με drones και πυραύλους της 8ης Νοεμβρίου προκάλεσε προσωρινό μπλακάουτ σε τρεις σταθμούς παραγωγής, δύο θερμικούς σε Κίεβο και Χάρκιβ και τον υδροηλεκτρικό σταθμό του Κρεμεντσούκ. Η χώρα υπέστη διακοπές ρεύματος διάρκειας 8 έως 16 ωρών. Ανάλογα χτυπήματα είχαν σημειωθεί στις 10 και 22 Οκτωβρίου. Η Ρωσία στοχεύει ενεργειακά σημεία κυρίως στα ανατολικά, εκμεταλλευόμενη το χαμηλό κόστος των ιρανικών drones Shahed. Αυτά επιτρέπουν επιθέσεις σε μικρούς στόχους, υποσταθμούς, υποδομές, χωρίς να χρησιμοποιούνται ακριβοί πύραυλοι.

♦ Διαβάστε: Η «απαίσια» πρόταση για το τέλος του πολέμου

Δεν πλήττεται μόνο η ηλεκτρική ενέργεια αλλά και οι πηγές που τη γεννούν. Στις 3 Οκτωβρίου, σύμφωνα με την Telegraph, ρωσικά πλήγματα κατέστρεψαν το 60% της εγχώριας παραγωγής φυσικού αερίου, χτυπώντας τα μεγάλα εργοστάσια στην Πολτάβα και το Χάρκοβο. Το καλοκαίρι, πάνω από 100 ανθρακωρύχοι εγκλωβίστηκαν έπειτα από ρωσική επίθεση σε ορυχείο της Ντομπροπίλια, μία από τις τελευταίες μεγάλες ουκρανικές εγκαταστάσεις άνθρακα. Και στην περιοχή του Ντνίπρο, το κοίτασμα Πάβλοχραντ υπέστη επανειλημμένες επιθέσεις. Ο ενεργειακός πόλεμος είναι αδιάκοπος.

Στη γραμμή του μετώπου, ο χειμώνας είναι ακόμη πιο αδυσώπητος. Στις τάφρους, η ανάσα παγώνει, τα γένια γίνονται κρύσταλλοι, τα πόδια χάνουν την αίσθησή τους. Ο κόπωση και η πείνα αυξάνονται γιατί το σώμα καίει θερμίδες ώστε να παραμείνει ζωντανό. Ο εξοπλισμός πλήττεται επίσης: οι μπαταρίες πεθαίνουν σε λίγες ώρες. Η φύση γυμνώνεται και χάνει την κάλυψη που προσέφερε το καλοκαίρι.

Η Ρωσία πιέζει σε τρία μέτωπα. Στον Βορρά, ανακτά περιοχές που είχε χάσει στη μεγάλη ουκρανική αντεπίθεση του 2022: επέστρεψε στο Κουπιάνσκ και πλησιάζει το Σεβέρσκ. Στον Νότο, έπειτα από 13 μήνες μαχών, οι ρωσικές δυνάμεις εισήλθαν και σχεδόν περικύκλωσαν το Ποκρόβσκ, αναγκάζοντας την 38η Ουκρανική Ταξιαρχία Πεζοναυτών να επιλέξει σύντομα ανάμεσα σε υποχώρηση ή εγκλωβισμό. Στην Ζαπορίζια, η Μόσχα πέτυχε αιφνιδιαστική πρόοδο, απειλώντας από ανατολικά την οχυρωμένη Χουλιάιπολε. Οι ουκρανικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι Κουπιάνσκ και Ποκρόβσκ μπορεί να καταληφθούν πλήρως μέσα στον χειμώνα.

Αυτές οι εξελίξεις, γράφει η Telegraph, δίνουν στον Πούτιν επιπλέον πλεονέκτημα στις συνομιλίες με Ουάσινγκτον, καθώς ο Ζελένσκι εμφανίζεται αδύναμος. Θεωρητικά, ο χειμώνας βοηθά τους αμυνόμενους. Ομως η κακοκαιρία χτυπά και τις δύο πλευρές. Η ομίχλη της 14ης Νοεμβρίου επέτρεψε σε 300-500 Ρώσους στρατιώτες να περάσουν απαρατήρητοι σε ένα χωριό κοντά στο Ποκρόβσκ. Οι επικριτές του Κιέβου υποστηρίζουν ότι δεν φταίει ο καιρός, αλλά η εξάντληση του ουκρανικού πεζικού και η εμμονή της ηγεσίας του σε αντεπιθέσεις αντί για άμυνα.

Η απώλεια πόλεων, όσο οδυνηρή και αν είναι, δεν είναι η καρδιά του προβλήματος, υποστηρίζει ο πρώην σύμβουλος του ουκρανικού υπουργείου Αμυνας, Ολεξάντρ Ντανίλιουκ. Ο πραγματικός πόλεμος είναι αυτός της φθοράς. Και σε μια φθορά, νικά όποιος μείνει όρθιος στο τέλος. Ο ίδιος εκτιμά ότι η Ρωσία χρειάζεται ακόμη δύο χρόνια για να κάμψει την Ουκρανία, αλλά αυτά τα δύο χρόνια θα κρίνουν, επίσης, αν η χώρα θα έχει μέλλον. Ο πληθυσμός σε ηλικία στράτευσης έχει ήδη μειωθεί στο μισό.

Σύμφωνα με τον Ντανίλιουκ, Δύση και Ουκρανία πρέπει να αλλάξουν λογική: να σταματήσουν να περιμένουν τη «μαγική κίνηση» που θα συνετίσει τον Πούτιν και να επικεντρωθούν στην ενίσχυση της ισχύος πυρός, ώστε να μειωθούν οι ουκρανικές απώλειες και να αυξηθούν οι ρωσικές. Η καταστροφή ρωσικών συστημάτων αεράμυνας, όπως οι S-300 και S-400, θα υπονόμευε τη μακροπρόθεσμη ικανότητα της Ρωσίας να απειλεί το ΝΑΤΟ. Μια τέτοια στρατηγική θα ανάγκαζε το Κρεμλίνο να αντιμετωπίσει εσωτερική δυσαρέσκεια, στρατιωτικές απώλειες και διπλωματική αδυναμία· ακριβώς τα τρία μέτωπα πίεσης που βιώνει σήμερα η Ουκρανία.

Το 2025, όμως, ο «Στρατηγός Χειμώνας» φαίνεται να πολεμά με ρωσική στολή, καταλήγει η Telegraph. Και η Ουκρανία είναι αυτή που νιώθει την παγωνιά περισσότερο από ποτέ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News