Οι εικόνες από τη σύλληψη, τη διαπόμπευση και τη δολοφονία του Μουαμάρ Καντάφι πριν από 10 χρόνια ήταν πολλαπλό σοκ.

Δεν ήταν μόνο η βαρβαρότητα που καταγράφηκε από τα κινητά τηλέφωνα των δήμιών του, ούτε μόνο η τελευταία πράξη της πτώσης ενός ηγέτη που έμοιαζε άτρωτος έπειτα από τέσσερις δεκαετίες κατά τις οποίες διοικούσε δικτατορικά τη Λιβύη. Ηταν και η απογοήτευση από την πορεία που είχε πάρει η πολλά υποσχόμενη Αραβική Ανοιξη, αλλά και η κατάδυση της Λιβύης σε μια άβυσσο ακυβερνησίας από την οποία ποτέ δεν κατάφερε να βγει.

Η πτώση του Καντάφι με τον τρόπο που έγινε έμοιαζε να κλείνει οριστικά την προοπτική επανόδου κάποιου από τους επτά γιους του στην εξουσία. Στα χρόνια που πέρασαν από το 2011, αναφέρει ο Economist, κάποιοι έχασαν τη ζωή τους, άλλοι συνελήφθησαν και άλλοι έφυγαν στο εξωτερικό. Ο δεύτερος μεγαλύτερος, ο Σαΐφ αλ-Ισλάμ, έχει να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ενώ καταδικάστηκε σε θάνατο από το νέο καθεστώς της Λιβύης.

Και όμως, γράφει ο Economist, πολλοί Λίβυοι νοσταλγούν τα χρόνια σταθερότητας του Καντάφι, παρά τον βίαιο χαρακτήρα του καθεστώτος και τις εκκεντρικότητες του ηγέτη. Το «Πράσινο Κίνημα» ακόμη υπάρχει και μεταδίδει από την Αίγυπτο λόγους που ξεσηκώνουν τα πλήθη σε μια Λιβύη όπου η φτώχεια και οι ελλείψεις έχουν απογοητεύσει μεγάλα στρώματα του πληθυσμού.

Ο Σαΐφ, ο θεωρούμενος πιο ικανός από τα παιδιά του Καντάφι, ευελπιστεί να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή. Πρώτα φυσικά πρέπει να ξεπεράσει τα νομικά προβλήματα σε βάρος του για να του επιτραπεί η συμμετοχή στην αναμέτρηση, η οποία προγραμματίζεται (χωρίς να είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα συμβεί) στο τέλος του 2021. Πάντως δεν είναι πίσω από τα κάγκελα της φυλακής αλλά σε ένα μάλλον χαλαρό κατ΄οίκον περιορισμό σε ορεινή περιοχή μακριά από την πρωτεύουσα.

Πρόσφατα είχε αποφυλακιστεί άλλος ένας αδελφός του, ο Σαάντι, μια κίνηση που δείχνει ότι οι Καντάφι δεν είναι πια παρίες. Οι κατηγορίες εναντίον του αποσύρθηκαν και ο ίδιος πήγε στην Τουρκία, η οποία στηρίζει την κυβέρνηση στην Τρίπολη. Η Ρωσία εξετάζει και αυτή αν θα αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την οικογένεια Καντάφι, ενώ η Αίγυπτος και τα ΗΑΕ αναζητούν μια εναλλακτική λύση στον στρατηγό Χαφτάρ. Λίγο ως πολύ, όλοι παίρνουν θέσεις.

Ο Σαΐφ, από την πλευρά του, φέρεται να σχεδιάζει μεθοδικά τα επόμενα βήματα. Ανέπτυσσε το καλοκαίρι στους New York Times την θεωρία του ότι «πρέπει να επιστρέψεις αργά, σαν να κάνεις στριπτίζ, να παίξεις και λίγο» με το μυαλό των πολιτών.

Αρκεί να γίνουν εκλογές. Για την ώρα δεν υπάρχουν καν επίσημοι υποψήφιοι, εν μέρει και γιατί ο εκλογικός νόμος δεν έχει ολοκληρωθεί, ενώ κάποιοι απλώς προσπαθούν να υπονομεύσουν την (πιθανή) υποψηφιότητα άλλων ώστε να τους βγάλουν εκτός κούρσας.

Ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ακίλα Σάλεχ Ισα πέρασε νόμο σύμφωνα με τον οποίο αποκλείονται από τις υποψηφιότητες όσοι έχουν  διπλή υπηκοότητα ή είναι στρατιωτικοί, «φωτογραφίζοντας» τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ (που πιστεύεται ότι έχει και αμερικανική υπηκοότητα αν και, όπως λέει ο ίδιος, δεν διοικεί τον στρατό). Ετερος πιθανός διεκδικητής, ο πρωθυπουργός Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, αν και είχε συμφωνήσει να μην διεκδικήσει αξίωμα μετά το τέλος της μεταβατικής θητείας του φαίνεται να αλλάζει γνώμη, ωστόσο ο Σάλεχ, όπως γράφει ο Economist, υπονομεύει και τον δημοφιλή Ντμπεϊμπά αρνούμενος να εγκρίνει τον προϋπολογισμό.

Η κατάσταση στη χώρα όλο το 2021 ήταν σχετικά ήρεμη – αν βέβαια το μέτρο μας είναι οι παλαιότερες χρονιές βίας και ατελείωτων συγκρούσεων. Οι εκλογές έχουν προγραμματιστεί για τις 24 Δεκεμβρίου, αλλά κανένας δεν θα στοιχημάτιζε ότι ο σχεδιασμός θα τηρηθεί. Η πολιτική ζωή στη Λιβύη, εκτιμούν οι αναλυτές, χρειάζεται έναν σωτήρα και οι Καντάφι πρέπει πρώτα να μπουν στη μάχη. Αν το πράξουν, δεν θα περάσουν απαρατήρητοι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News