«Ας μην μιλήσουμε για τον Μεντβέντεφ», προέτρεψε τον Μάρκο Ιμαρίζιο της Corriere della Sera ο Γκλεμπ Παβλόφσκι, ερωτηθείς για το μένος με το οποίο καταφέρθηκε εναντίον της Δύσης ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας. Ο οξυδερκής ρώσος πολιτικός επιστήμονας διανύει την τρίτη ηλικία με την ίδια ορμή που διένυσε και την υπόλοιπη ζωή του. Αντιφρονών που εκδιώχθηκε από το σοβιετικό καθεστώς, πρωτοπόρος του Διαδικτύου στη Ρωσία αλλά και προσωπικός σύμβουλος του Βλαντίμιρ Πούτιν από το 1996 έως το 2011 –«όταν επιτέλους κατάλαβα κάποια πράγματα», παραδέχεται ο ίδιος– ο Παβλόφσκι είναι ένας από τους λίγους επικριτές του Κρεμλίνου που παραμένει ανεκτός εξαιτίας του παρελθόντος του.

«Δεν υπάρχει καμία στρατηγική πίσω από αυτές τις συνεχείς εχθρικές δηλώσεις κατά του δυτικοποιημένου κόσμου. Μάλλον, είναι μια προσπάθεια να καλυφθεί ένα ιδεολογικό κενό που υπάρχει εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια, μέσω της εξάλειψης ενός φιλελεύθερου δυτικισμού με τον οποίο είναι ακόμα εμποτισμένες οι ελίτ μας», εξήγησε στον ιταλό δημοσιογράφο. Ωστόσο δεν υπάρχει κάποιο υποκατάστατο και «αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα. Ενα διαφορετικό αφήγημα προς το παρόν δεν υπάρχει, ενδεχομένως να έχουν κάποιο ορισμένες ομάδες εξουσίας. Οπότε καταβάλλεται μια προσπάθεια να μετατραπεί αυτή η περιφερειακή τάση σε κύριο αφήγημα πίσω από το οποίο, όμως, κρύβεται το τίποτα».

Οσον αφορά τις προθέσεις του Κρεμλίνου «πρόκειται περί καθαρής ρητορικής και, κατ’ επέκταση, δεν έχει όρια. Ο καθένας μπορεί να υπερβάλλει κατά βούληση και ο Μεντβέντεφ είναι ένα καλό παράδειγμα με τις ατάκες του ωσάν να ήταν μικροπωλητής σε παζάρι. Αλλά είναι απίθανο με αυτόν τον τρόπο να μπορέσει να ενισχύσει τις αντιδυτικές θέσεις», σημείωσε ο Παβλόφσκι.

«Το λάθος του δοκιμαστή»

Με αφορμή τις δηλώσεις της προέδρου της Ανω Βουλής της Ρωσίας Βαλεντίνα Ματβιένκο, η οποία σημείωσε τις προηγούμενες ημέρες πως η πατρίδα της δεν είναι αντιδυτική, ο Μάρκο Ιμαρίζιο ρώτησε τον ρώσο πολιτικό επιστήμονα εάν υφίσταται διαφορά απόψεων στους κόλπους της ρωσικής ηγεσίας. «Οταν μιλάτε για πλεκτάνες και συνωμοσίες, κάνετε το λάθος του δοκιμαστή. Μετατρέπετε τις επιθυμίες σας σε βεβαιότητες, όπως όταν εξυμνείτε τη φυγή βετεράνων του παρελθόντος που δεν έχουν πλέον ισχύ, όπως συνέβη με τον Ανατόλι Τσουμπάις [ειδικό απεσταλμένο του Κρεμλίνου που παραιτήθηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία και εγκατέλειψε την πατρίδα του] και άλλα πρόσωπα που δεν έχουν πλέον καμία σημασία. Δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Η Ματβιένκο πρόβαλε μια ήπια αντίρρηση στον Μεντβέντεφ, επιβεβαιώνοντας τη θέση της στην εξουσία. Γιατί όλοι στο Κρεμλίνο γνωρίζουν ότι είναι αδύνατο να μεταστραφεί εκ νέου μια χώρα που κοιτάζει προς τη Δύση εδώ και 300 χρόνια», σημείωσε ο Παβλόφκσι.

Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι δεν σοβαρολογεί ο ρώσος πρόεδρος όταν κάνει λόγο για μια νέα τάξη πραγμάτων και τη δημιουργία ενός νέου πόλου με ηγέτιδες δυνάμεις τη Ρωσία και την Κίνα. «Δηλώνοντας πως ο διπολισμός τελείωσε ο Πούτιν εκφράζει μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια. Η Δύση υποστηρίζει το τρέχον σύστημα των διεθνών, πολιτικών και οικονομικών, θεσμών. Αλλά σίγουρα δεν μπορεί να έχει πλέον το μονοπώλιο, δεν μπορεί να διατηρεί την ηγεμονία. Ούτε οι ΗΠΑ μπορούν. Θα χρειαστεί να βρεθεί μία λύση τα επόμενα χρόνια, παρότι κανένας δεν γνωρίζει ακόμα ποια θα είναι αυτή».

Ουκρανία, κυρώσεις και παγκοσμιοποίηση

Οσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία, «τα σενάρια για το μέλλον δεν τα καθορίζει ο πόλεμος αλλά η ειρήνη. Δυστυχώς, όμως, αμφότερες οι πλευρές επαναλαμβάνουν ότι δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε καμία διαπραγμάτευση […] Οι νέες διεθνείς θέσεις εδραιώνονται μόνο με συνομιλίες μεταξύ των αντίπαλων πλευρών, δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία υπονομεύτηκε η ίδια η ιδέα μιας συμφωνίας. Η αθέτηση των συμφωνιών του Μινσκ κατέστρεψε την έννοια της διπλωματίας. Ως εκ τούτου, θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί η ειρήνη.

Σίγουρα ο Πούτιν δεν θα αποδεχτεί ένα αποτέλεσμα που δεν θα είναι κατανοητό από τον πληθυσμό της χώρας. Επιπλέον, όσο επιδεινώνεται η κατάσταση των Ουκρανών στο πεδίο, τόσο περιορίζεται η προθυμία της Μόσχας για συμβιβασμό».

Ωστόσο μια Ρωσία αυταρχική και αποκομμένη από τη Δύση δεν μπορεί να επιβιώσει, υποστηρίζει ο Παβλόφσκι. «Αυτή η ουτοπία της αυταρχικής Ρωσίας είναι ό,τι χειρότερο κάνει ο Πούτιν στον λαό του. Γιατί απλά δεν είναι δυνατό. Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι ένα υπερ-παγκοσμιοποιημένο εγχείρημα, δεν θα μπορέσει ποτέ να καταστεί μια κλειστή οικονομία. Λάβετε υπόψη αυτό που συμβαίνει. Ακόμη και οι τομείς που δημιουργούνται για να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές, βασίζονται σε κάποια εισαγόμενα στοιχεία. Υπό καθεστώς κρίσης θα πρέπει να δημιουργηθούν πλάγιες οδοί για την αντικατάσταση της παγκοσμιοποίησης, σημαντικός παράγοντας της οποίας υπήρξε η Ρωσία», είπε.

Σχετικά με τις δυτικές κυρώσεις, ανέφερε πως ο αντίκτυπός τους θα αρχίσει να γίνεται αισθητός από τα τέλη του τρέχοντος έτους. «Αλλά είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τι είναι η ρωσική οικονομία. Εδώ δεν υπάρχει η οικονομία με τη δυτική έννοια του όρου. Υπάρχουν οριζόντια δίκτυα νοικοκυριών που τρέφονται από την κρατική οικονομία. Στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 δημιουργήθηκε μια οικονομία επιβίωσης με τις ελίτ στη μία πλευρά και τον λαό στην άλλη. Ο τελευταίος ζητά μόνον όχι να αναπτυχθεί ή να προοδεύσει, αλλά να επιβιώσει. Εφόσον οι ελίτ το εγγυώνται αυτό, μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν και αυτό δυσκολεύονται να το καταλάβουν οι δυτικοί παρατηρητές».

Το μεγάλο ψέμα

Αναφορικά με την εξουσία στη Ρωσία, κυριαρχεί η εντύπωση ότι την ευθύνη τη φέρει αποκλειστικά ο Πούτιν «αλλά αυτό είναι λάθος. Ημουν πολύ περήφανος για το γεγονός ότι καταφέραμε να δημιουργήσουμε την αίσθηση ότι ο Πούτιν κυβερνούσε τα πάντα στη χώρα. Ηταν ένα απαραίτητο πολιτικό θέατρο, γιατί η χώρα νοσταλγούσε μια αληθινή ηγεσία και δεν είχε κυβερνηθεί για σχεδόν δέκα χρόνια, καθώς ο Μπόρις Γιέλτσιν δεν ήταν πολύ ικανός με αυτήν την έννοια. Επομένως, με το πέρασμα του χρόνου έγινε σαφές ότι η άποψη “ο Πούτιν αποφασίζει τα πάντα” είναι πολύ βολική γιατί απομακρύνει το άγχος και συσκοτίζει το τι πραγματικά συμβαίνει. Αποφασίζει πολλά αλλά είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν και δυνάμεις που είναι πλέον ανεξάρτητες από την κυβέρνηση, μεγάλες εταιρείες και τράπεζες, εναλλακτικά κέντρα εξουσίας. Για να απαντήσω στην ερώτησή σας, αυτοί είναι που αποφασίζουν για τη σταθερότητα του Πούτιν», σημείωσε ο πρώην σύμβουλος του προέδρου της Ρωσίας.

Ο Παβλόφσκι θεωρεί πως «το φαινόμενο του Πούτιν δεν θα επαναληφθεί. Επρόκειτο για μία εξαίρεση που προέκυψε σε δύσκολους καιρούς, στη Ρωσία του τέλους της δεκαετίας του 1990. Μετά θα έρθει ένας συλλογικός Πούτιν, με τη μορφή μιας κοινής διεύθυνσης που θα μοιράσει την εξουσία. Δεν είναι απαραίτητα κακό. Τέτοιου είδους περίοδοι στη χώρα μας υπήρξαν λίγες αλλά γόνιμες, όπως συνέβη με τον Χρουστσόφ και τον Γκορμπατσόφ. Γιατί συνήθως συνδέονται με μια περίοδο ανάπτυξης και ανανέωσης».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News