Στη δανέζικη πολιτική σειρά «Borgen» συμβαίνουν διάφορα ακατανόητα σε εμάς τους Βαλκάνιους, που, παρά τους ευσεβείς μας πόθους, δεν καταφέραμε ποτέ να γίνουμε Δανία του Νότου. Ανάμεσα σε αυτά τα «ακατανόητα» είναι και το γεγονός ότι η ηρωίδα της σειράς, Μπριγκίτε Νίμποργκ, αφού αποχωρεί από την πρωθυπουργία και για ένα διάστημα και από την πολιτική, επανέρχεται λίγα χρόνια αργότερα ως υπουργός Εξωτερικών. Στην ίδια χώρα.

Ολως περιέργως, στη σειρά δεν υπάρχουν κατηγορίες για υποβάθμιση, για ντροπή, για εξευτελισμό και τα λοιπά. Ηταν μια γυναίκα που ήθελε να συνεχίσει την πολιτική της καριέρα και το έκανε από τη θέση που της προσφέρθηκε. Πιστεύω ότι αν το βάζαμε και εδώ σε κάποιου είδους «διαβούλευση» αυτό, όλοι θα μιλούσαν για μια σύγχρονη κοινωνία, για τη δύναμη των γυναικών, για κατάρριψη των στερεοτύπων.

Ολα αυτά για τη Δανία. Διότι στην Ελλάδα, όταν μια γυναίκα αποχωρεί από μια πολιτειακή θέση και θέλει να συνεχίσει να είναι δραστήρια στα κοινά, σε μια άλλη –κατώτερη– θέση, ακούει τα εξ αμάξης.

Η περίπτωση της πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, που δέχτηκε την πρόσκληση της Λίνας Μενδώνη να είναι η επόμενη πρόεδρος του Φεστιβάλ Αθηνών, δεν διαφέρει πολύ από εκείνη της Νίμποργκ· αμφότερες έφτασαν σε μια θέση που δεν έχει «πιο πάνω». Συνεπώς, οι επιλογές όταν αποχωρείς από αυτήν είναι πολύ συγκεκριμένες: ή θα κάτσεις σπίτι σου με τη σύνταξη του πρώην αξιώματός σου –άρα θα είσαι «κρατικοδίαιτος»–, ή θα πας στον ιδιωτικό τομέα –άρα θα «εκμεταλλεύεσαι» το πρώην αξίωμά σου–, ή θα δεχτείς μια άλλη θέση. Αναγκαστικά κατώτερη, εκτός αν σε φωνάξουν να γίνεις πρόεδρος της ΕΕ, ας πούμε.

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου επέλεξε το τρίτο. Και δεν το επέλεξε απλώς, για την ακρίβεια το επεδίωξε, εκφράζοντας –μέσω τρίτων– την επιθυμία της να ασχοληθεί με τον τομέα του Πολιτισμού. Δεν είναι σαφές αν ο συγκεκριμένος τομέας ήταν πάντα στο μυαλό της ή αν τον ανακάλυψε ως πιθανό πεδίο ενασχόλησης κατά τη διάρκεια της θητείας της· η ίδια, πάντως, «ήταν πάντα παρούσα ως Πρόεδρος στις εκδηλώσεις του υπουργείου Πολιτισμού», σύμφωνα με πηγές του ίδιου του υπουργείου, δείχνοντας εμπράκτως το ενδιαφέρον της.

Τι θέμα, όμως, είναι αλλού.

Γιατί είναι κακό να θέλει μια γυναίκα να συνεχίσει να προσφέρει στη δημόσια σφαίρα, και μάλιστα από μια θέση που δεν έχει καν μισθό; Πού είναι το «βόλεμα», όπως έγραψαν κάποιοι; Τα «λεφτά που θα φάει», όπως έγραψαν κάποιοι άλλοι; Η «διαπλοκή», όπως ισχυρίζονται κάποιοι τρίτοι; Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα σε αυτό; Η ίδια, η θέση ή εκείνος που της την προσέφερε;

Με λίγα λόγια, ποια είναι εκείνη η λεπτή γραμμή που χωρίζει τον θαυμασμό για έναν άνθρωπο που παραμένει ενεργός, από την απαξίωση προς έναν άνθρωπο που θεωρούμε ότι «αυτοϋποβιβάζεται»;

Μπορώ με τεράστια ευκολία να φανταστώ διθυράμβους εάν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους ήταν δύο διαφορετικά πρόσωπα και όχι η κυρία Σακελλαροπούλου και η κυρία Μενδώνη. Για το «αφιλοκερδές πνεύμα προσφοράς», για «ταπεινότητα» και άλλα τέτοια. Είναι απολύτως θεμιτό σε κάποιους να μην άρεσε η πρώτη ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η δεύτερη ως υπουργός Πολιτισμού. Και τα δύο μπορούμε να τα κουβεντιάσουμε εκτενώς, αν και για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας τα όρια μεταξύ του «επιτυχημένου» και μη είναι πολύ θολά, διότι είναι ο ρόλος πολύ περιοριστικός. Παρ’ όλα αυτά, δικαίωμα καθενός να μην του άρεσε.

Εδώ, όμως, δεν πρόκειται για κριτική στα πρόσωπα και στον τρόπο που λειτουργούν θεσμικά. Πρόκειται για πολιτική εμπάθεια μεταμφιεσμένη σε κριτική. Που δείχνει, τελικά, και απουσία πραγματικής κριτικής.

Σε τελική ανάλυση, ακόμη και εκείνοι που βρήκαν την Κατερίνα Σακελλαροπούλου «κακή» ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θα μπορούσαν να περιμένουν να δουν μήπως θα είναι καλύτερη στον νέο της ρόλο, αντί να της προσάπτουν a priori ότι ξεφτιλίζεται. Κι αντί να ευτελίζουν, έτσι, οι ίδιοι τη δύναμη της πραγματικής πολιτικής κριτικής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News