1. Οι υπερβολικές προσδοκίες από τα φετινά Χριστούγεννα. Λόγω της συσσωρευμένης απόγνωσης, φυσικά. Φέτος γιορτάζουμε σαν να βρισκόμαστε στο μπούνκερ, κάτω από το Βερολίνο, την παγωμένη άνοιξη του 1945. Τότε που οι τύφλα στο μεθύσι και την απελπισία στρατιώτες και πολίτες του Γ΄Ράιχ επιδίδονταν σε όργια πάνω στην καρέκλα της υπόγειας οδοντιατρικής κλινικής.

2. To φάντασμα των περσινών και των προπέρσινων Χριστουγέννων. Το Christmas spirit δεινοπάθησε και αυτό τα τελευταία τρία χρόνια (και φέτος οι ειδικοί χτυπούν καμπανάκια για γρίπες, Covid-19 κ.ο.κ.) Και όσο και να δυσκολεύεσαι να θυμηθείς τι ακριβώς έκανες τα Χριστούγεννα του 2020, είναι αδύνατο κάτι από τα κάτωθι να μην ξύσει κάποια πληγή: πάνινες μάσκες με έλατα από το φαρμακείο, κωδικός 6 για τη μετάβαση στο γιορτινό τραπέζι (παραμονή, ανήμερα) και επιστροφή το αργότερο ως τις 22.00, «μποτιλιάρισμα» στους κούριερ κτλ. Δύσκολο, επίσης, εκεί που στρώνεις φέτος το εορταστικό τραπέζι, το μυαλό να μη διολισθήσει προς στιγμήν στα περιπεπλεγμένα logistics των περσινών Χριστουγέννων, των εορτών της Ομικρον. Οταν ήταν τόσο πολλές οι παραλλαγές του vaccination status (τριτοδοσίτης, έχων ψεύτικο πιστοποιητικό εμβολιασμού, «ληγμένος» που δεν πρόλαβε να κάνει την αναμνηστική δόση, φοβισμένος ανεμβολίαστος, σκληροπυρηνικός οπαδός του εμβολιαστικού λόμπι έτοιμος να «αρπαχτεί» με τους πάντες κτλ.), που δεν ήξερες αν ήθελες να κληθείς οπουδήποτε ή να καλέσεις τον οποιονδήποτε.

3. Η διαιώνιση του «Υπάρχει ή δεν υπάρχει ο Αγιος Βασίλης;». Τη χρονιά των απανταχού διαψεύσεων, η συντήρηση ή όχι του μύθου κατατρύχει έτι περισσότερο τους δύστυχους τους γονείς. Να συνεχίσουμε να αφήνουμε την παραμονή έναν κουραμπιέ στο μπαλκόνι για τον Αγιο Βασίλη; Σε ποια ηλικία πρέπει να αποκαλύψουμε την αλήθεια στο παιδί ώστε να μην τραυματίσουμε τον ψυχισμό του; Μήπως τον τραυματίζουμε αραδιάζοντας τόσα χρόνια ψέματα, όπως διατείνονται οι οπαδοί του gentle parenting; (Υπάρχει ολόκληρο hashtag στο TikTok santaisntreal, δηλ. ο Σάντα δεν είναι αληθινός). Είναι σωστό να δίνεις τέτοιες εποχές λεφτά για δώρα και να τα πιστώνεται όλα ο ψευτοάγιος; Οι μόνοι που ενδεχομένως κάπως να νοσταλγούν την όλη κατάσταση είναι οι γονείς εφήβων που επιζητούν λίγη μαγεία μπροστά στο ανηλεές: «Σου είπα θέλω καινούργια ακουστικά, τι δεν καταλαβαίνεις;».

4. Τα μπλουζ των Χριστουγέννων. Μπορεί να είναι απότοκο των υπερβολικών προσδοκιών, μιας εγγενούς δυσανεξίας προς την «πιο χαρούμενη εποχή του χρόνου» ή άλλων παραγόντων (ασθένεια, μοναξιά, απουσία αγαπημένων προσώπων κτλ). Συχνά, βέβαια, μπορεί απλώς να είναι ένα καλά καμουφλαρισμένο «στρες των γιορτών» («holiday stress») που πλήττει, λένε οι ειδικοί, πρωτίστως τις γυναίκες.

5. Η επιστροφή της διαταραχής FOMO (Fear of Missing Out). Δυστυχώς, ο διαβρωτικός φόβος τού να μη χάσεις κάτι από αυτά που συμβαίνουν «στην πόλη» (πάρτι, χάπενινγκ, παραστάσεις, συναυλίες, σειρές σε συνδρομητικές πλατφόρμες κτλ.) επέστρεψε αυτές τις γιορτές δριμύτερος. Σχεδόν αναπολείς τις εποχές που για να αλλάξεις παραστάσεις, απλώς άλλαζες δωμάτιο.

6. Tα αφόρητα οικογενειακά τραπέζια. Δεν μπορείς πάντα να αποφύγεις τους αποκαμωμένους οικοδεσπότες (που λίγο πριν χτυπήσεις το κουδούνι αλληλοβρίζονταν στην κουζίνα), τους passive aggressive συγγενείς με τις άκομψες ερωτήσεις για την προσωπική ή επαγγελματική σου ζωή, τα νήπια που σκούζουν χωρίς έλεος και χωρίς όριο, τους νεαρούς ενήλικες που σκρολάρουν σε όλη τη διάρκεια του γεύματος, τις παλιές αδελφικές έριδες μεσηλίκων που αναβιώνουν με ιδιαίτερη ζέση πάνω από το χοιρινό, τις ηχηρές απουσίες (κάθε χρόνο επικαιροποιείται η λίστα) κ.ο.κ. Η κατάσταση, φυσικά, επιδεινώνεται από τα social media, όπου όλοι στα οικογενειακά τραπέζια τους εμφανίζονται και instragram friendly και πανευτυχείς (και ας εκτυλίσσονται στο φόντο σκηνές από το κινηματογραφικό «Σπιρτόκουτο»). Οσοι θέλουν να βρουν παρηγορία μπορούν να ανατρέξουν στο ξεκαρδιστικό προπανδημικό βίντεο «Ηome for the holidays» του «Saturday Night Live» με τον Εντι Μέρφι

7. Το εορταστικό doomscrolling. Το γνωρίζεις καλά. Η κατάδυση στις κακές ειδήσεις δεν σταματά στη διάρκεια των εορτών, ακριβώς όπως δεν θα γίνει εκεχειρία αυτά τα πρώτα, ανεόρταστα Χριστούγεννα του ρωσοουκρανικού πολέμου.

8. Το γλυκερό χριστουγεννιάτικο σάουντρακ. Για όσους έχουν πλέον γκώσει, υπάρχουν εναλλακτικές. Aναφέρω ενδεικτικά το «I’ll be home for Christmas» του Μπινγκ Κρόσμπι που ηχογραφήθηκε τον Οκτώβριο του 1943 (έναν χρόνο μετά το «White Christmas»), μεσούντος δηλ. του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Οχι ότι στερείται γλυκερότητας, αλλά τουλάχιστον κρύβει μια άλλου τύπου μελαγχολία (γιατί το «Θα γυρίσω στο σπίτι για τα Χριστούγεννα» του τίτλου δεν είναι απολύτως βέβαιο). Ενδεικτικό ότι το BBC έφθασε στο σημείο να το απαγορέψει στην διάρκεια του πολέμου, για να προστατεύσει το εύθραστο ηθικό. Πάντα, βέβαια, υπάρχει το πιο ροκ χριστουγεννιάτικο άλμπουμ όλων των εποχών, «Α Christmas Gift for you» (1963), από τον αλλοπρόσαλλο μουσικό παραγωγό Φιλ Σπέκτορ.

9. Τα δώρα. Τελευταία στιγμή και φέτος, με ένα μετα-αποκαλυπτικό μποτιλιάρισμα στους δρόμους, χωρίς ιδιαίτερα καλή ψυχολογία, το είπε και ο Τζεφ Μπέζος της Amazon: «Μην ξοδεύετε, έρχεται ύφεση». Στις διαφημίσεις δεν υπάρχει ούτε καν εκείνη η υποκριτική εσάνς της οικονομικής κρίσης (όταν π.χ. άκουγες προτροπές του τύπου «εφέτος χαρίστε ευχές αντί για δώρα»). Ολοι και όλα σε προτρέπουν να ξοδέψεις σαν να μην υπάρχει αύριο (γιατί ουδείς είναι βέβαιος ότι θα υπάρχει). Για πολλούς, φυσικά, τα δώρα είναι σκέτος εφιάλτης. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, ο ένας στους πέντε ενήλικες βασανίζεται από το άγχος πώς θα τα πληρώσει. Τι να σου κάνουν «το καλάθι» και «ο σάκος» του Αγιου Βασίλη, «τα Χριστούγεννα είναι μια μελαγχολική περίοδος για τους φτωχούς», που λέει και ο Τζον Τσίβερ στο ομώνυμο διήγημά του.

10. Τα παιδιά στο σπίτι. Σύμφωνοι, γλιτώνεις από τις αγγαρείες της καθημερινότητας, αλλά σου σερβίρεται το εορταστικό μενού. Δεκαπέντε μέρες απόλυτης ασυδοσίας, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς συγκεκριμένο ωράριο ύπνου, με διαρκείς απαιτήσεις, γκρίνιες και κωλοπαιδισμούς κάτω από το γκι. Συν το έξτρα μπόνους: το άγχος της αναζήτησης «ποιοτικού χρόνου μαζί» για να «κτιστούν αναμνήσεις». Αν μη τι άλλο, τα υπερεντατικά μαθήματα bad parenting που πήρες στη διάρκεια των lockdown θα σου φανούν χρήσιμα. Ξαπλώνεις στο κρεβάτι σου με το κινητό και αφήνεις τα παιδιά σου να κάνουν ήσυχα ακριβώς το ίδιο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News