Δεν έχω καμιά ευκολία όταν πρέπει να κάνω δώρα. Μερικές φορές πάω με άδεια χέρια σε γενέθλια ή γιορτές· άντε με ένα κουτί γλυκά, κρασί, λουλούδια ή κουλουράκια που έχω φτιάξει αποβραδίς, τίποτα πρωτότυπο δηλαδή· γενικά, αποφεύγω να κάνω δώρο χουχουλιάρικες παντόφλες, κάλτσες, μαντίλια και κασκόλ, ξέρετε, τα κλασικά των Χριστουγέννων, που έρχονται πρώτα και στο δικό μου μυαλό. Οι δικοί μου δεν με παρεξηγούν γιατί ξέρουν ότι κάτι θα μου έρθει να τους προσφέρω αναπάντεχα, μια άσχετη στιγμή του χρόνου. Τα βιβλία, όμως, είναι άλλο πράγμα.

Με βιβλία μεγάλωσα και τα αγαπώ, μ’ αρέσει να τα χαϊδεύω και να τα μυρίζω, να έχω δίπλα μου πολλά, συνεχώς. Εχω περάσει πολλές φορές τις γιορτές κλεισμένη στο σπίτι με μια στοίβα δίπλα στο μαξιλάρι μου για συντροφιά, που όλο μεγαλώνει. Είναι το σίγουρο δώρο (από τη μεριά του δωρητή τουλάχιστον). Βιβλία, λοιπόν, θα σας προτείνω και φέτος, ελλήνων και ξένων συγγραφέων, μερικά μόνο από την εκπληκτική νέα σοδειά των ελλήνων εκδοτών, στους οποίους -νέους και παλιούς- εύχομαι να αντέξουν και να γεμίζουν τις βιβλιοθήκες μας συνεχώς με υπέροχες εκδόσεις.

Οπου και αν κοιτάξετε αυτές τις ημέρες θα βρείτε πολύ ενδιαφέρουσες λίστες. Ιδού και η δική μου, με κυκλοφορίες του 2022: μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα, βιογραφίες και αστυνομικά, τα αγαπημένα μου – αν μάλιστα είναι και νουάρ και πολιτικά, τόσο το καλύτερο.

Καλή χρονιά, σας εύχομαι.

Μπέρνχαρντ Σλινκ, «20η Ιουλίου, ένα επίκαιρο έργο», μτφρ: Γιώργος Δεπάστας, Εκδόσεις Κριτική, 168 σελ.

Στο πρώτο του θεατρικό έργο, ο Μπέρναρντ Σλινκ στήνει ένα ευφυές διανοητικό παιχνίδι στο παρόν· ξεδιπλώνοντας τον προβληματισμό του, ο συγγραφέας του συγκλονιστικού «Διαβάζοντας στη Χάννα» παραδίδει ένα μάθημα ήθους και υπευθυνότητας μέσα από την ατομική συνειδητοποίηση, σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις, όπου το ιστορικό παρελθόν αναδύεται απειλητικό. Η τελευταία ημέρα του σχολείου στη Γερμανία πέφτει στις 20 Ιουλίου, επέτειο της απόπειρας δολοφονίας του Αδόλφου Χίτλερ, το 1944. Την προηγούμενη ημέρα, το δεξιό κόμμα Γερμανική Δράση, με τον χαρισματικό νεαρό ηγέτη του, κερδίζει στις εκλογές το 37% των ψήφων.

Στο μάθημα Ιστορίας, οι τελειόφοιτοι ενός λυκείου ξεκινούν μια έντονη συζήτηση με τον καθηγητή τους: Δεν θα έπρεπε η απόπειρα δολοφονίας να είχε γίνει το 1931, τότε που ο Χίτλερ δεν είχε ανέβει ακόμα στην εξουσία και δεν ήταν τόσο προστατευμένος; Είναι προτιμότερο να κρατήσει κανείς τα χέρια του καθαρά ή να τα λερώσει για έναν σκοπό που θεωρεί ιερό; Σας προτείνω, ακόμη, αν δεν έχετε διαβάσει τα «Χρώματα του Αποχαιρετισμού» του ιδίου, να το κάνετε οπωσδήποτε. Σε εντελώς άλλο κλίμα, με εννέα ιστορίες συγκλονιστικών αποχαιρετισμών, ο Σλίνκ αναμοχλεύει συναισθήματα μιλώντας με σπάνια λεπτότητα και ενσυναίσθηση, ακόμη και για θέματα ταμπού, όπως η αιμομιξία.

Λέρντ Χαντ, «Ο νυχτερινός δρόμος», μτφρ: Χρήστος Οικονόμου, εκδόσεις Πόλις, 274 σελ.

Μια ζεστή αυγουστιάτικη ημέρα του 1930, στο Μαρβέλ της Ιντιάνα, οι κάτοικοι της πόλης ετοιμάζονται να λιντσάρουν τρεις νεαρούς μαύρους που κατηγορούνται για τη δολοφονία ενός λευκού. Ολοι οι λευκοί της περιοχής ετοιμάζονται να απολαύσουν το θέαμα, ενώ οι  μαύροι, έντρομοι, προσπαθούν να ξεφύγουν από το «καρναβάλι του θανάτου». Εκεί διασταυρώνονται οι ζωές, τα μυστικά και οι χωριστές πορείες δύο γυναικών: Η λευκή Οτι Λι, τοπική καλλονή και πρώην νικήτρια καλλιστείων, είναι εγκλωβισμένη σε έναν γάμο που παραπαίει και σε μια σχέση χωρίς έρωτα με το αφεντικό της, έναν φιλήδονο και άξεστο ασφαλιστή· και η 17χρονη μαύρη Κάλα Ντέστρι, μεγαλωμένη σε ορφανοτροφείο, αναζητά τον εραστή της, ο οποίος της έχει υποσχεθεί μια καινούργια ζωή. Στο καλάθι της, όμως, βρίσκεται κρυμμένο ένα πιστόλι.

Αλίς Ζενιτέρ, «Σαν κράτος εν κράτει», μτφρ: Γιώργος Καράμπελας, εκδόσεις Εστία, 404 σελ.

Τι σημαίνει να κάνεις σήμερα πολιτική και πώς μπορούμε να μιλάμε για αυτή; Η συγγραφέας της εξαιρετικής «Τέχνης της Απώλειας» (Εκδόσεις Πόλις) επιστρέφει με ένα επίκαιρο μυθιστόρημα με επίκεντρο την ιδέα της στράτευσης, σκηνοθετώντας μια γενιά που προσπαθεί με φτωχά μέσα αλλά μεταδοτική επιμονή να σταθεί απέναντι σε έναν κόσμο βίαιο και ασθμαίνοντα. Το μυθιστόρημα ξεκινά τον χειμώνα του 2019. Πρωταγωνιστές ο Αντουάν, κοινοβουλευτικός συνεργάτης, που θέλει να ξεφύγει από την τεταμένη ατμόσφαιρα και ονειρεύεται να γράψει ένα μυθιστόρημα για τον Ισπανικό Εμφύλιο, και η Αυτή, παράνομη χάκερ, που έχει μόλις γίνει μάρτυρας της σύλληψης του συντρόφου της, ο οποίος κατηγορείται για πειρατεία σε βάρος μιας εταιρείας παρακολούθησης.

Αλμπέρτο Γκαρλίνι, «Ο νόμος του μίσους», μτφρ: Βασιλική Πέτσα, επιμέλεια: Σταματίνα Κατσιβέλη, εκδόσεις Πόλις, 720 σελ.

Ο 20χρονος φοιτητής Στέφανο Γκουέρα, λαϊκής καταγωγής και νοσταλγός του φασισμού, συμμετέχει το 1968 στη Μάχη της Βάλε Τζούλια, στη Ρώμη, όπου συγκρούονται αριστεριστές φοιτητές με την αστυνομία και νεοφασιστικές φοιτητικές οργανώσεις. Αρχίζουν, τότε, τα «μολυβένια χρόνια» της Ιταλίας, μια πολύ βίαιη περίοδος που θα διαρκέσει μέχρι το 1980, με κορυφαία γεγονότα τη «σφαγή στην Πιάτσα Φοντάνα», στο Μιλάνο, στις 12 Δεκεμβρίου 1969, με 17 νεκρούς και 88τραυματίες, και την απαγωγή του Αλντο Μόρο (ο οποίος βρέθηκε νεκρός 54 μέρες αργότερα) από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, στις 16 Μαρτίου 1978. Τον Μάιο του 1985, ο Γκουέρα, ο οποίος έχει στραφεί στη βία λόγω της οικογενειακής δυσλειτουργίας των παιδικών του χρόνων, βρίσκεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου, και ο Γκαρλίνι αναπτύσσει με μαεστρία ένα σπουδαίο μυθιστόρημα για τις γενιές του 1960 και του 1970.

Ορχάν Παμούκ, «Νύχτες πανούκλας», μτφρ: Στέλλα Βρετού, εκδόσεις Πατάκη, 928 σελ

Ο τούρκος νομπελίστας περιγράφει το ξέσπασμα μιας επιδημίας την άνοιξη του 1901, σε ένα επινοημένο νησί ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρο. Το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Τουρκία τον Μάρτιο του 2021· τον Νοέµβριο της ίδιας χρονιάς ασκήθηκε δίωξη κατά του συγγραφέα µε την κατηγορία της προσβολής του Κεµάλ Ατατούρκ και της τουρκικής σηµαίας.

Γουίλιαμ ΜακΙλβανι και Ιαν Ράνκιν, «Το σκοτάδι παραμένει», μτφρ: Χίλντα Παπαδημητρίου, εισαγωγή: Θανάσης Μήνας, Μεταίχμιο, 270 σελ.

Οι θρυλικοί συγγραφείς ζωντανεύουν τον κόσμο του εγκλήματος στη Γλασκόβη του 1970 και την αδιάκοπη αναζήτηση της αλήθειας από τον Λέιντλο, τον ήρωα στα βιβλία του Γουίλιαμ ΜακΙλβανι. Οταν ο συγγραφέας πέθανε, το 2015, άφησε ένα μισοτελειωμένο χειρόγραφο με την πρώτη υπόθεση του Λέιντλο, την οποία ολοκληρώνει τώρα ο Ιαν Ράνκιν. Ο δικηγόρος Μπόμπι Κάρτερ έκανε πολλές δουλειές για τους λάθος ανθρώπους. Τώρα είναι νεκρός και δεν ήταν ατύχημα. Πέρα από μια απελπισμένη οικογένεια και ένα σωρό ισχυρούς φίλους, o Κάρτερ αφήνει πίσω του και κάμποσους εχθρούς. Ο Λέιντλο πρέπει να βρει ποιος τον «έφαγε» πριν εκραγεί η πόλη ολόκληρη, καθώς δυο συμμορίες της Γλασκόβης βρίσκονται σε πόλεμο.

Γιάννης Μαρής, «Ο δολοφόνος φορούσε σμόκιν», Πρόλογος: Ανδρέας Αποστολίδης, Επιμέλεια: Μαρία Γαργαρώνη, Εκδόσεις Αγρα, 448 σελ.

Ο Αγγελίδης, ένας ταλαντούχος νέος οπερατέρ, γυρνάει νύχτα από τον Πειραιά με τον ηλεκτρικό. Πλησιάζοντας στην Αθήνα, βλέπει από το παράθυρο, κοντά στις γραμμές, έναν άντρα να πετάει το πτώμα μιας γυναίκας από ένα αυτοκίνητο. Ο άντρας φορούσε σμόκιν. Κανείς από τους συνεπιβάτες του δεν είδε τη σκηνή. Το θέμα τού γίνεται εμμονή και κόντρα σε όλες τις μαρτυρίες, με προσωπικό κίνδυνο, προσπαθεί να λύσει το μυστήριο. Πρόκειται για μια σύνθετη ίντριγκα, με πολλές απρόβλεπτες διακλαδώσεις και πλούσιο ερωτισμό, στην Αθήνα της δεκαετίας του 1950, και με τον αστυνόμο Μπέκα, το άκρο αντίθετο του ήρωα, να παρεμβαίνει με τον ήρεμο και μοναδικά αποτελεσματικό τρόπο του.

Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, «Ιστορίες της Ανατολής», μτφρ: Γιάννης Στρίγκος, Εκδόσεις Πατάκη, 168 σελ.

Θρύλοι, μύθοι και παραβολές από την Ελλάδα ως την Κίνα και από τη Σερβία ως την Ιαπωνία, σύντομες αφηγήσεις με αξιοθαύμαστη οικονομία, οι «Ιστορίες της Ανατολής» γράφτηκαν οι περισσότερες τη δεκαετία πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και συνιστούν μια εντελώς ξεχωριστή, πολύτιμη στιγμή στο έργο της Γιουρσενάρ. Η πραγματικότητα είναι ρευστή, το όνειρο και ο μύθος μιλούν μια γλώσσα καινούρια, ο πόθος και το πάθος καίνε μέσα στις σελίδες, με μια βίαιη, σχεδόν απρόσμενη φλόγα.

Μέλι  Κίγιακ, «Το να είσαι γυναίκα», Μτφρ: Απόστολος Στραγαλινός, Εκδόσεις Κριτική, 168 σελ.

«Είμαι γυναίκα. Χαίρομαι που είμαι γυναίκα. Δεν παραπονιέμαι. Δεν λυπάμαι. Δεν μου λείπει κάτι. Αλλά ούτε και μου περισσεύει. Γι’ αυτά θέλω να μιλήσω», γράφει η Μέλι Κίγιακ και επιστρέφοντας στο παρελθόν εξομολογείται την προσωπική της διαδρομή προς την ανακάλυψη του ίδιου της του εαυτού. Κόρη Κούρδων μεταναστών εργατών που μεγάλωσε στη Γερμανία, συγγραφέας και δημοσιογράφος που αρθρογραφεί στις εφημερίδες Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Zeit και Frankfurter Rundschau, γράφει με αφοπλιστική ειλικρίνεια και χιούμορ, όχι μόνο για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα, αλλά κυρίως για το πώς μπορεί κανείς να είναι κυρίαρχος της ζωής του υπερβαίνοντας τις κοινωνικές συμβάσεις.

Ηλίας Μαγκλίνης, «Το μόνο της ζωής τους ταξίδι, Μικρά Ασία. Οδοιπορικό σε πόλεμο και σε ειρήνη», Επιμέλεια: Ελένη Μπούρα, Μεταίχμιο, 384 σελ.

«Εγραψα ένα βιβλίο για τον φόνο σου. Του έδωσα τον τίτλο “Είμαι όσα έχω ξεχάσει”. Θυμάσαι; Υποτίθεται ότι ήσουν ο παππούς μου αλλά δεν μπόρεσα ποτέ να αναφερθώ έτσι σε σένα. Μόνον: ο πατέρας του πατέρα μου. Για χρόνια, μονάχα δύο πράγματα ήξερα για σένα: ότι σε δολοφόνησαν το 1944. Κι ότι είχες κάνει στρατιώτης στη Μικρασιατική εκστρατεία». Ο Νίκος Μαγκλίνης, ο παππούς του συγγραφέα, τη δολοφονία του οποίου είχε αφηγηθεί στο προηγούμενο βιβλίο του, υπηρέτησε στη Μικρά Ασία. Στον εγγονό δεν έφτασαν παρά τρίμματα ιστοριών. Επειτα από έρευνα χρόνων, προσπάθησε να ανασυνθέσει μια πορεία θανάτου, μα και ονειροπόλησης, ταξιδεύοντας στη Σμύρνη, στο Αφιόν Καραχισάρ, στο Εσκί Σεχίρ, στην Προύσα. Ταξιδιωτικό οδοιπορικό, εξομολόγηση, ρεπορτάζ, ιστορική έρευνα και αναβίωση άλλων εποχών, το βιβλίο συνοδεύεται από αρχειακό και φωτογραφικό υλικό της περιόδου, το οποίο εμπλουτίζεται με φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος ο συγγραφέας σε ένα δικό του πέρασμα από τους ίδιους τόπους, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα.

Νίκος Δαββέτας, «Ο ζωγράφος του Μπελογιάννη», εκδόσεις Πατάκη, 204 σελ.

Το βιβλίο του Νίκου Δαββέτα κυκλοφορεί και πάλι μετά από 10 χρόνια, σε νέα έκδοση, αναθεωρημένη, με μικρές προσθαφαιρέσεις και διορθώσεις στοιχείων. Ο συγγραφέας ξαναδούλεψε το μυθιστόρημα γιατί, όπως λέει, «ο εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο»… Πρόκειται για μια νουάρ ιστορία με φόντο τον κύκλο των ελλήνων εμιγκρέ στο Παρίσι του Ψυχρού Πολέμου: Το 1952 θα ξεκινήσει η μεγάλη πανευρωπαϊκή εκστρατεία για τη ματαίωση της εκτέλεσης του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του. Βασισμένος σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της δίκης του Μπελογιάννη, ο Πάμπλο Πικάσο θα φιλοτεχνήσει τότε τον «Ανθρωπο με το γαρίφαλο», που αναπαράγεται σε χιλιάδες κόπιες και κάνει γρήγορα τον γύρο του κόσμου. Εξήντα χρόνια αργότερα, ένας έλληνας συγγραφέας που ζει μόνιμα στο Παρίσι βρίσκεται δολοφονημένος στο διαμέρισμά του. Η αστυνομία συνδέει τη δολοφονία του με το γεγονός ότι είχε στην κατοχή του τα κλεμμένα προσχέδια του θρυλικού πορτρέτου.

Τόμας Μπέρνχαρντ, «Βαδίζοντας», μτφρ: Μαρία Γκεγκοπούλου, επιμέλεια: Μάγδα Καραβιώτη, Κριτική, 112 σελ.

«Το εκπληκτικό με τον Μπέρνχαρντ είναι ότι η αδυσώπητη απαισιοδοξία του δεν αγγίζει ποτέ τα όρια του χλευασμού. Ο κόσμος του είναι τόσο ισχυρά επινοημένος, που σε περικυκλώνει όπως λίγα έργα στη λογοτεχνία», γράφει ο New Yorker και θα μείνουμε σε αυτό με αφορμή την κυκλοφορία στα ελληνικά του καταιγιστικά πυκνού «Βαδίζοντας». Η νουβέλα καταγράφει τις συνομιλίες του ανώνυμου αφηγητή και του φίλου του Ολερ, ενώ περπατούν συζητώντας για οτιδήποτε τους έρχεται στο μυαλό, επιστρέφοντας ωστόσο πάντα στον κοινό τους φίλο Κάρερ, ο οποίος έχει οδηγηθεί στην παράνοια.

Ααμίνα Αμέντ, «Η επιστροφή του Φαράζ Αλί», μτφρ: Χριστίνα Σωτηροπούλου, επιμέλεια: Ευδοξία Μπινοπούλου, Κλειδάριθμος, 496 σελ.

Ο αστυνομικός Φαράζ Αλί έρχεται αναπάντεχα αντιμέτωπος με το παρελθόν του όταν διορίζεται διοικητής του αστυνομικού τμήματος του Μοχαλά, στο διαιρεμένο σε δυτικό και ανατολικό (αργότερα Μπαγκλαντές) Πακιστάν του 1968. Η αποστολή του είναι να συγκαλύψει τον βίαιο θάνατο μιας νεαρής κοπέλας. Ο Αλί έχει να βρεθεί από παιδί στον Μοχαλά, τη διαβόητη γειτονιά των κόκκινων φαναριών της Λαχόρης, όπου οι γυναίκες εξαναγκάζονται στην πορνεία· θυμάται, όμως, ακόμα την ημέρα που τον πήραν με τη βία από το σπίτι στο οποίο έμενε με τη μητέρα και την αδερφή του, ύστερα από εντολή του ισχυρού πατέρα του, ο οποίος ήθελε να του δώσει την ευκαιρία να ζήσει μια αξιοσέβαστη ζωή.

Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, «Αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού», μτφρ: Κώστας Αθανασίου,  Εκδόσεις Καστανιώτη, 384 σελ.

Μυθιστόρημα ενηλικίωσης, του περουβιανού Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, ενός από τους πιο αναγνωρισμένους και δημοφιλείς πεζογράφους της Λατινικής Αμερικής. Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό θρίλερ εμπνευσμένο από την υπόθεση της αδελφότητας Sodalicio de Vida Cristiana, ένα θρησκευτικό τάγμα στο Περού, για το οποίο υπάρχουν καταγγελίες από πολλά πρώην μέλη του ότι είχαν διαπραχθεί ψυχολογικές, σωματικές και σεξουαλικές κακοποιήσεις εναντίον τους την εποχή που ήταν ανήλικα, δηλαδή επί σχεδόν 30 χρόνια.

Κόρμακ Μακάρθι, «Επιβάτης» και «Stella Maris», μτφρ.: Γιώργος Κυριαζής, Gutenberg, 591 σελ. και 263 σελ.

Δεκαέξι χρόνια μετά τον «Δρόμο», ο μεγάλος αμερικανός ψυχογράφος της εποχής μας επανέρχεται με ένα μυθιστορηματικό δίπτυχο. Στον «Επιβάτη», ο Μπομπ Γουέστερν, ένας ιδιοφυής φυσικός, εγκαταλείπει την πολλά υποσχόμενη καριέρα του για να γίνει δύτης διάσωσης και έρχεται αντιμέτωπος με μια σειρά από απώλειες, καθώς προσπαθεί να ξεδιαλύνει το μυστήριο ενός ναυαγίου. Τον στοιχειώνει διαρκώς η εικόνα του πεθαμένου πατέρα του (μέλους της ομάδας που εφηύρε την ατομική βόμβα), ενώ μεγάλη οδύνη τού προκαλεί και η αυτοκτονία της αγαπημένης του αδερφής Αλίσια, σπάνιας ιδιοφυΐας στα μαθηματικά.

Το «Stella Maris» είναι το βιβλίο της 20χρονης Αλίσια Γουέστερν. Το 1972, όταν διαγιγνώσκεται με παρανοϊκή σχιζοφρένεια, η Αλίσια πηγαίνει με τη θέλησή της στην ψυχιατρική κλινική «Stella Maris». Ο Μακάρθι μεταγράφει τις συγκλονιστικές συνεδρίες με τον ψυχίατρό της καθώς συζητούν για τα ουσιαστικά θέματα της ζωής της: τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία, τη μουσική, τον θεό, τον θάνατο, το ζήτημα της αλήθειας, αλλά και για τον αδελφό της, Μπόμπι Γουέστερν.

Λεονάρδο Παδούρα, «Σαν σκόνη στον άνεμο» Μτφρ.: Κώστας Αθανασίου,  Εκδόσεις Καστανιώτη, 576 σελ

Στο νέο πολιτικό μυθιστόρημά του, ο Λεονάρδο Παδούρα μιλάει συγκινητικά για τους Κουβανούς που επιβίωσαν στην εξορία και στη διασπορά, σε μέρη όπως η Βαρκελώνη, η βορειοδυτική άκρη των ΗΠΑ, η Μαδρίτη, το Πουέρτο Ρίκο, το Μπουένος Αϊρες. Τι έκανε η Ιστορία σε αυτούς τους ανθρώπους που κάποτε είχαν αγαπηθεί πάρα πολύ; Τι συνέβη με αυτούς που έφυγαν, αλλά και με όσους αποφάσισαν να μείνουν; Πώς τους άλλαξε ο χρόνος; Θα τους ξαναφέρει κοντά ο μαγνητισμός που ασκεί το αίσθημα του ανήκειν και η δύναμη των συναισθημάτων ή μήπως είναι όλοι τους πια σαν σκόνη στον άνεμο; Ενα βιβλίο για το τραύμα της διασποράς και τη ρήξη των σχέσεων και παράλληλα ένας ύμνος στη φιλία, στους αόρατους και πανίσχυρους δεσμούς της στοργής και της εμπιστοσύνης, στην αφοσίωση που έρχεται από παλιά.

Ρόμπερτ Τζόουνς Τζούνιορ, «Οι προφήτες», μτφρ: Ρηγούλα Γεωργιάδου, επιμέλεια: Χρήστος Κυθρεώτης, εκδόσεις Διόπτρα, 504

Ο νεοϋορκέζος συγγραφέας και ακτιβιστής, ιδρυτής της διαδικτυακής κοινότητας για την κοινωνική δικαιοσύνη Son of Baldwin και φιναλίστ για το περίοπτο Εθνικό Αμερικανικό Βραβείο (National Book Award), το Prix Medicis ξενόγλωσσου μυθιστορήματος και το Grand Prix de Litterature Americaine, έχει ενταχθεί ήδη στους καλύτερους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς σε όλον τον κόσμο. Στο πρώτο του μυθιστόρημα μιλάει για την κρίσιμη περίοδο της αμερικανικής δουλείας και δύο εραστές σκλάβους, τους Σάμιουελ και Αζάια· εμβαθύνοντας στον ψυχισμό των πολύπαθων σκλάβων του αμερικανικού Νότου και τις πολλαπλές εκφάνσεις ενός ρατσισμού, δεν αναφέρεται μόνο στον τρόπο που οι λευκοί αντιμετωπίζουν τους μαύρους, αλλά και στο πώς οι ίδιοι οι σκλάβοι συμπεριφέρονται ο ένας στον άλλο.  Ξεδιπλώνει, επίσης, άγνωστες λεπτομέρειες για την καθημερινή ζωή των σκλάβων του Μισισιπή, τις αγωνίες και τα αδιέξοδα που αντιμετώπιζαν ακόμα και στο πλαίσιο της δικής τους κοινότητας, τα ήθη και τις συνήθειές τους.

Διονύσης Π. Σιμόπουλος, «Με το βλέμμα στον ουρανό», Πρόλογος: Ηλίας Μαγκλίνης, Μεταίχμιο, 264 σελ.

Γιατί όταν κοιτάζουμε τα άστρα μελετάμε… αναμνήσεις; Πώς δημιουργείται μια μαύρη τρύπα; Ποια είναι τα συστατικά των άστρων; Γιατί τα άστρα νετρονίων είναι οι φάροι του Διαστήματος; Ποια είναι η σχέση του χρυσού με τη σύγκρουση των άστρων; Πόσες από τις εφαρμογές που χρησιμοποιούμε καθημερινά τις χρωστάμε στη διαστημική τεχνολογία; Ταξιδέψτε στο Σύμπαν και ανακαλύψτε τα μυστικά του με ξεναγό τον Διονύση Σιμόπουλο, τον άνθρωπο που μας μύησε στη σαγήνη των άστρων, τον επιστήμονα που συνδύασε την αστροφυσική και την κοσμολογία με τη χαρισματική αφήγηση και το παραμύθι. «Σαν υπέρλαμπρος κομήτης πέρασε από τις ζωές πολλών από εμάς με το έργο του ο Διονύσης Σιμόπουλος. Σήμερα, που δεν είναι πια εδώ, μαζί μας, με πιάνει μια μελαγχολία, από την άλλη, με πιάνει και μια συγκίνηση που ξεπλένει τη λύπη: έτσι τον φαντάζομαι, σαν να γύρισε “σπίτι του”, στα άστρα», γράφει συγκινητικά ο Ηλίας Μαγκλίνης.

Κόλσον Γουάιτχεντ, «Μπέρδεμα στο Χάρλεμ», μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδόσεις Ικαρος, 456 σελ.

Ολα μοιάζουν να συμβαίνουν τώρα, αλλά το χρονικό πλαίσιο αναφέρεται στα επαναστατημένα χρόνια της Νέας Υόρκης, όταν οι Αφροαμερικανοί προσπαθούσαν ακόμα, μάταια όμως, να αναστήσουν τις ελπίδες για μια αυτόνομη ζωή και να ζήσουν το αμερικανικό όνειρο, την ίδια στιγμή που γύρω τους μαίνονταν οι συγκρούσεις, δίνοντας πολύτιμες πληροφορίες για το Χάρλεμ από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα. Ειδικά η εξέγερση την οποία προκαλεί η δολοφονία ενός νεαρού από αστυνομικό το 1964 φέρνει αυτόματα στον νου τις εξεγέρσεις για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.

Νίκος Βατόπουλος, «Ενα παιδί μεγαλώνει στην Αθήνα, 1934-1944», Μεταίχμιο, 168 σελ.

Με αφετηρία το ημερολόγιο που κρατούσε ο πατέρας του, ένα από τα σπάνια γραπτά τεκμήρια παιδιού για την εποχή εκείνη, ο Νίκος Βατόπουλος ξετυλίγει μια διπλή αφήγηση μέσα στον χρόνο, με φόντο την Αθήνα της Κατοχής και το τοπίο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας εκείνα τα χρόνια. Μαζί με την καθημερινότητα, έρχονται στο φως διαδρομές μέσα στην Αθήνα, τα σχολικά χρόνια στη Λεόντειο Πατησίων, ο συνοικιακός αθλητισμός γύρω από το «Σπόρτιγκ», τα μπάνια στο Φάληρο, τα ταξίδια με καΐκι ως το Αστρος, η εξερεύνηση του παραμυθένιου τοπίου στις όχθες του Κηφισού. Ολα αυτά συνθέτουν μια διαφορετική εμπειρία της αστικής διαβίωσης και δίνουν τροφή για σκέψη για τις ανάγκες της απλής ζωής, για το δικαίωμα στην ευτυχία, για τη σταδιακή ενηλικίωση μέσα από τα σκοτεινά χρόνια της Κατοχής.

Θωμάς Κοροβίνης, «Μπέμπης», Αγρα, 192 σελ.

Ο Θωμάς Κοροβίνης βιογραφεί τη μυθιστορηματική προσωπικότητα του Μπέμπη, όπως ήταν γνωστός ο βιρτουόζος του μπουζουκιού Δημήτρης Στεργίου, που γεννήθηκε στον Πειραιά και η ζωή του έσβησε στο Δαφνί παραμονή Χριστουγέννων του 1972 σε ηλικία μόλις 45 ετών, όπου κατέληξε διαβρωμένος από την εσωτερική αγωνία και το αλκοόλ. Μέσα από την αφήγηση αναδεικνύονται σημαίνοντα πρόσωπα της λαϊκής μας μουσικής, εμβληματικά τραγούδια, ανάλυση χαρακτήρων συνθετών, στιχουργών, ερμηνευτών και θαυμαστών του τραγουδιού, η ανθρωπογεωγραφική σύνθεση του Πειραιά της εποχής του καλλιτέχνη, η ζωή των μουσικών μας στην Κατοχή και στη μεταπολεμική Ελλάδα και στα αμερικανικά κέντρα διασκέδασης.

Τεύκρος Μιχαηλίδης, «Εικασία 3ν+1», Ψυχογιός, 231 σελ.

Στο νέο  αστυνομικό μυθιστόρημα του μαθηματικού Τεύκρου Μιχαηλίδη, ο Κριστιάνο, όπως φώναζαν έναν νεαρό φιλόδοξο ποδοσφαιριστή, βρίσκεται σφαγμένος έξω από ένα φτωχικό διαμέρισμα της Κυψέλης. Η υπόθεση μοιάζει απλή, σχεδόν προφανής, αλλά δεν είναι. Στα μάτια της Ολγας Πετροπούλου, του τμήματος εγκλημάτων κατά ζωής, όλοι οι εμπλεκόμενοι, μια στρίπερ-μαθηματικός, ένας ναρκομανής, πρώην γκόλντεν μπόι, και ένας γραφικός άστεγος με πλατιά μόρφωση, συνθέτουν έναν γρίφο με το κωδικό όνομα «εικασία 3ν + 1», πολύ πιο περίπλοκο από όσο φαίνονταν να πιστεύουν όλοι οι άλλοι.

Γιόσεφ Ροτ, «Ο τυφλός καθρέφτης», μτφρ: Γιώργος Δεπάστας, Εκδόσεις Κριτική, 128 σελ.

Ο τελευταίος εκφραστής του εβραϊκού πολιτισμού της Κεντρικής Ευρώπης ζωντανεύει μια σειρά από εικόνες της καθημερινότητας, αναδεικνύοντας τις συνθήκες που διαμορφώνουν τη μοναδικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και οδηγούν σε προσδοκίες που δεν ευοδώνονται. Στον «Τυφλό καθρέφτη, ένα μικρό μυθιστόρημα» (1925) ο Γιόζεφ Ροτ αφηγείται τη δύσκολη ζωή της μικρής Φίνι, που μεγαλώνει στη Βιέννη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε ένα φτωχό και πικρόχολο περιβάλλον, εργάζεται σε ένα δικηγορικό γραφείο και ονειροπολεί. Οταν γνωρίζει τυχαία τον Ράμπολντ, έναν πλανόδιο ρήτορα, μεταφέρεται για λίγο στον κόσμο που επιθυμεί. Στο ίδιο βιβλίο περιλαμβάνεται και το κείμενο «Απρίλης, η ιστορία μιας αγάπης» της ίδιας χρονιάς, στο οποίο ο αφηγητής, ένας περιπλανώμενος μοναχικός άντρας, περιγράφει την ερωτική σχέση του με την Αννα, την υπάλληλο του πανδοχείου σε μια μικρή πόλη της επαρχίας, και τον εξ αποστάσεως ανεκπλήρωτο έρωτά του με μια ωραία άγνωστη.

Αστερόπη Λαζαρίδου, «Η Ηρα δεν ήταν ζηλιάρα», εκδόσεις Καστανιώτη, 386 σελ

Ποια γυναίκα δεν έχει ακούσει ότι είναι ζηλιάρα, γλωσσού, τρελή, υστερική, άσχημη, χοντρή, τεκνατζού, καριόλα, πουτάνα; Οτι θα μείνει γεροντοκόρη; Οτι φταίει για όλα; Γιατί είναι λάθος ν’ αγαπήσουμε κάποιον νεότερο μας; Γιατί όλοι μιλούν για σεξ αλλά κανείς δεν κάνει; Ξεκινώντας από την Ηρα, την πιο παρεξηγημένη θεά όλων των εποχών, στο δεύτερο βιβλίο της, μετά το επιτυχημένο «Μην πατάς ξυπόλητη», η Αστερόπη Λαζαρίδου αναζητά δικαίωση κόντρα στα στερεότυπα, σχολιάζοντας με τόλμη και χιούμορ όσα παθαίνεις επειδή ακριβώς είσαι γένους θηλυκού, μέσα από ιστορίες βγαλμένες από τη δική της ζωή και βιώματα πολλών άλλων γυναικών. Νάρκισσοι που σε φτάνουν στα όριά σου, μια κοινωνία που σχολιάζει αν είσαι μόνη και άτεκνη, σύντροφοι που ζητούν να φέρεις «μια όμορφη φίλη σου» για τρίο, το ταλέντο να επιβιώνεις σε δύσκολες συνθήκες, παρελαύνουν σ’ αυτές τις ανατρεπτικές και απολαυστικές σελίδες. Το κίνημα του #MeToo, ιστορίες παρενόχλησης και κακοποίησης, γυναικοκτονίες, αδιέξοδοι έρωτες, τραγελαφικά βράδια στη μεθυσμένη Αθήνα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News