«Πόσο αλήθεια εσείς κοστολογείτε μια ανθρώπινη ζωή; Πόσο κοστολογείτε ένα πιάτο φαΐ, μια αγκαλιά ανθρώπινη, μια κουβέρτα για να ζεστάνει αυτά τα παιδιά; Απευθύνομαι στους Ευρωπαίους εταίρους, απευθύνομαι σε αυτούς που κουνάνε το δάχτυλο στην Ελλάδα. Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση, ο ελληνικός λαός είναι ένας φτωχός, αλλά πλούσιος σε αξίες και ανθρωπιά! Δεν διεκδικούμε λοιπόν ούτε ένα ευρώ!» (Αλέξης Τσίπρας, 30 Οκτωβρίου 2015 στη Βουλή)

Οι εξελίξεις στο Προσφυγικό ζήτημα είναι ξεκάθαρο πια πως ξεπερνούν όχι μόνο τις δυνάμεις της μικρής, ταλαίπωρης μας Ελλάδας. Απειλούν πια με κατάρρευση και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση, την ικανότητα της να ορίζει μόνη την τύχη της. Τι αποφάσισε η Ευρώπη το φθινόπωρο που μας πέρασε για να αντιμετωπίσει το πρωτόγνωρο προσφυγικό και μεταναστευτικό κύμα από την Ανατολή; Το Σχέδιο Α είχε και έχει 4 βασικά σημεία:

1. Ενίσχυση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης στο Αιγαίο από όπου 850 χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες προσπάθησαν το 2015 να φτάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Frontex και ΝΑΤΟ θα βοηθούσαν την Ελλάδα σε αυτό το έργο προσωρινά και η υπό ίδρυση Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή θα ήταν μια πιο μόνιμη λύση ενάντια στους διακινητές.
2. Δημιουργία hot spots στα ελληνικά νησιά, σημείων υποδοχής και καταγραφής των προσφύγων δηλαδή, αν και όταν έφταναν σε ευρωπαϊκό έδαφος πρόσφυγες και μετανάστες, όσοι τα καταφέρνουν βέβαια να φτάσουν και δεν πνίγονται στο δρόμο.
3. Πρόγραμμα αναγκαστικής διανομής και μετεγκατάστασης όλων των προσφύγων, 160 χιλιάδων από αυτούς σε 1^η φάση, από την Ελλάδα σε όλη την υπόλοιπη ΕΕ. Κατά βάση όσο πιο πλούσια και όσο πιο μεγάλη σε πληθυσμό μια ευρωπαϊκή χώρα, τόσο πιο πολλούς πρόσφυγες από τις 160 χιλιάδες ανθρώπων θα ήταν υποχρεωμένη καθεμιά να δεχθεί.
4. Επαναπροώθηση όλων ανεξαιρέτως των μεταναστών που θα φτάνουν στην Ελλάδα, πίσω στην Τουρκία, με ταυτόχρονη γενναία οικονομική ενίσχυση δισεκατομμυρίων ευρώ στην Τουρκία για να δημιουργήσει καταυλισμούς για όλους αυτούς τους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Το Σχέδιο Α δεν ήταν τέλειο, αλλά θα μπορούσε να δουλέψει. Αυτό υποστηρίχτηκε σθεναρά από την Καγκελάριο της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ και την Κομισιόν, που στις 9 Σεπτεμβρίου του 2015 αποφάσισε να πάρει «αποφασιστικά μέτρα» για την υλοποίησή του, ιδιαίτερα στο πολιτικά ευαίσθητο κομμάτι της αναγκαστικής διανομής και μετεγκατάστασης των 160 χιλιάδων προσφύγων ανά την Ευρώπη. Ακολούθησαν και αντίστοιχες αποφάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ, λίγες μόνο μέρες μετά.

Ηλιθιωδώς, στην Ελλάδα το Σχέδιο Α το είδαμε από επιφυλαχτικά μέχρι εχθρικά. Η επανεκλεγείσα κυβέρνηση Τσίπρα καθυστέρησε χαρακτηριστικά την εφαρμογή του σε ό,τι μας αφορούσε. Με ρυθμό κουτσής χελώνας τα hot spots, ολοκληρώνονται μόλις αυτές τις μέρες, μετά από καθυστέρηση μηνών. Επιπλέον, δηλώσαμε και την ξεκάθαρη αντίθεση μας στη δημιουργία Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής που να φυλάει εκείνη τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Μόνο στο παραένα αποδεχτήκαμε αντί αυτής την εμπλοκή του ΝΑΤΟ.

Τι πέτυχε η κυβέρνηση Τσίπρα κωλυσιεργώντας μισό χρόνο τώρα ως προς το «δικό μας» κομμάτι της συμφωνίας για το Σχέδιο Α; Να βρει πάτημα η Αυστρία, η Ουγγαρία και κάθε άλλη ξενοφοβική κυβέρνηση χώρας της Ενωσης να μπορεί να μας χρησιμοποιήσει ως αποδιοπομπαίο τράγο. Α, δεν συμφωνούμε, μας λένε διάφοροι ευρωπαίοι «σύμμαχοι κι εταίροι». Δεν εφαρμόζουμε τη συμφωνία διανομής και μετεγκατάστασης των 160 χιλιάδων προσφύγων τελικά! Γιατί; Γιατί η Ελλάδα δεν έχει έτοιμα τα hotspots κι άρα δεν καταγράφει σωστά όσους έρχονται, και κυρίως, δεν φυλάσσει επαρκώς τα ευρωπαϊκά εξωτερικά σύνορα στο Αιγαίο αφού δεν δέχτηκε και τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής. Αρα τι να κάνουμε κι εμείς; Αναγκαστικά γυρνάμε σε εθνικές λύσεις με κλείσιμο συνόρων. Συντονιζόμαστε όσοι βρισκόμαστε στον βαλκανικό διάδρομο με «παρασυνάξεις» όπως αυτή της Βιέννης και ετοιμαζόμαστε να σηκώσουμε όλοι τείχος.

Ποιος μένει απροστάτευτος, ευάλωτος και εκτεθειμένος; Μόνο η Ελλάδα. Οι Ελληνες, που τους έχουμε περάσει ήδη στο μυαλό πολλών Ευρωπαίων ως απείθαρχους, αφερέγγυους, διεφθαρμένους και τεμπέληδες, με μια λέξη διαφορετικούς. Με απλά λόγια; Αν είναι να «αξίζει» να πληρώσει κάποιος τον λογαριασμό. Αν πρέπει να βρεθεί κάποιος να θυσιαστεί και να σηκώσει το μεγάλο βάρος για το κολοσσιαίο προσφυγικό κύμα, ας είναι η Ελλάδα. Εύκολο θύμα. Την έχουμε κιόλας στο χέρι, με τις δόσεις οικονομικής βοήθειας  με το σταγονόμετρο, με τις αέναες αξιολογήσεις της, με τη μισοδιαλυμένη ήδη οικονομία της, με το αστρονομικό δημόσιο χρέος της το οποίο μας παρακαλεί να της το μειώσουμε. Και να ήθελες να εφεύρεις έναν αποδιοπομπαίο τράγο τόσο αδύναμο όσο η Ελλάδα σήμερα δεν θα μπορούσες.

Δεν ξέρω τι ακριβώς πρέπει να ζητήσουμε και πόσο να τραβήξουμε το σκοινί. Να ζητήσουμε άμεσα το τέλος της λιτότητας και το τέλος των αξιολογήσεων για όλο το 2016 λόγω έκτακτης ανάγκης; Λογικό θα μου φαινόταν

Και τι κάνουμε εμείς οι Ελληνες; Καταρχήν υποτιμάμε θανάσιμα τον κίνδυνο. Δεν βάζουμε στην άκρη για μερικούς μήνες συνδικαλιστικές μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις αλλά βγαίνουμε οι αγρότες σε μπλόκα και κλείνουμε τους δρόμους. Οχι μόνο διεκδικούμε πλούτο που δεν υπάρχει πια λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά εθνικό πλούτο που θα μειωθεί κι άλλο λόγω του Προσφυγικού. Ετσι, παρουσιαζόμαστε εκτός των τειχών ακόμα πιο αδύναμοι, σχεδόν παράλυτοι. Μετά, καθόμαστε μέρα νύχτα να συζητάμε στα ΜΜΕ για λίστες φοροφυγάδων και δημοσιογράφους-εκβιαστές, θεωρώντας πως είναι η κατάλληλη στιγμή να ξανά-αναλύσουμε για 2-3 βδομάδες και χιλιοστή φορά αν έχουμε πολλούς διεφθαρμένους και φαύλους ανάμεσά μας. Ναι, έχουμε πρόβλημα διαφθοράς, μεγάλο! Από την Τουρκοκρατία ακόμα! Αλλά μπορούμε να μην αποπροσανατολιζόμαστε με αυτό έστω για λίγες εβδομάδες από την εθνική καταστροφή που πιθανόν πλησιάζει με κλειστά σύνορα και προσφυγικό τσουνάμι; Θα συζητούσαμε για τους διεφθαρμένους Ελληνες και τους απατεώνες δημοσιογράφους την άνοιξη του 1922 λίγο πριν καταρρεύσει ο ελληνικός στρατός και καεί η Σμύρνη; Δεν είναι λίγο αποπροσανατολιστικό και δευτερεύον αυτές τουλάχιστον τις μέρες; Θα ξυπνήσουμε επιτέλους;

Και για να φτάσουμε και στην πολιτική ηγεσία μας και στον πρωθυπουργό μας. Αδιαφορώ πλήρως αν έχουμε σήμερα Κεντροαριστερή ή Κεντροδεξιά κυβέρνηση, αν είναι Ο ΣΥΡΙΖΑ ή η ΝΔ, αν λέγεται Τσίπρας ή Μητσοτάκης. Το μέγεθος του κινδύνου ξεπερνάει κατά πολύ τα κόμματα, τα πρόσωπα και τον επαρχιωτισμό μας. Και μπορεί να δήλωνε ο κύριος Τσίπρας πως «η Ελλάδα διδάσκει ανθρωπιά», και «δεν διεκδικούμε λοιπόν ούτε ένα ευρώ», αλλά μήπως είναι υπερβολικά large; Μήπως αν δεν εφαρμοστεί τελικά δυστυχώς το Σχέδιο Α θα αντιμετωπίσουμε μια τέτοιου μεγέθους ανθρωπιστική και οικονομική καταστροφή που θα χρειαζόμαστε πολλά δις ευρώ ακόμα, μόνο και μόνο για να ξαναφτάσουμε εκεί που ήμασταν πριν 6 μήνες ή εκεί που βρισκόμαστε σήμερα;

Η απάντηση της Ευρώπης στην προσφυγική κρίση σύμφωνα με το έγκυρο Ινστιτούτο Bruegel είναι καθυστερημένη  και μπερδεμένη. Συμφωνούμε. Το θέμα είναι εμείς όμως αν έχουμε Σχέδιο Β ως χώρα. Γιατί μακάρι το Σχέδιο Α με τα 4 σημεία του να αποφασιστεί να εφαρμοστεί την άλλη Κυριακή στη Σύνοδο Κορυφής, η Μέρκελ κι ο Γιούνκερ κι η τόσο αδύναμη σήμερα χώρα μας να επικρατήσουν. Μακάρι να διαπιστώσουν πως τα hotspots επιτέλους λειτουργούν κι οι πρόσφυγες καταγράφονται, πως η Frontex και το ΝΑΤΟ αποθαρρύνει τους διακινητές, πως οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης θα δεχτούν έστω και κλωτσώντας να συμμετάσχουν ουσιαστικά στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης των πρώτων 160 χιλιάδων προσφύγων και πως η Τουρκία θα δεχθεί να επαναπροωθούνται μαζικά όλοι οι μετανάστες στο έδαφος της. Μακάρι να γίνει αυτό. Αλλά νομίζω πως είναι πολύ δύσκολο ως αδύνατο. Η Τουρκία έχει ανοίξει μέτωπο με τη Ρωσία και διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις στα σύνορά της με τη Συρία ενώ απειλείται η εδαφική της ακεραιότητα από το Κουρδικό και βόμβες σκοτώνουν στην Αγκυρα. Οπως σημειώνει χθες και το Stratfor στο Γεωπολιτικό του Ημερολόγιο, το να βοηθήσει την Ευρώπη στο προσφυγικό είναι «χαμηλή προτεραιότητα» για την Τουρκία σήμερα, και μεταξύ μας είναι και λογικό. Υστερα, και το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να επιτελέσει την αποστολή που του έχει ανατεθεί, εκ φύσεως. Τέλος, τα σύνορα στον βαλκανικό διάδρομο ήδη έχουν αρχίσει και κλείνουν.

Οπότε; Δεν είναι κατεπείγουσα η ανάγκη να συζητήσουμε όλα τα κόμματα, όλα τα ΜΜΕ κι όλοι εμείς οι πολίτες ένα Σχέδιο Β; Κι αν παρ’ ελπίδα μείνουμε ως Ευρώπη στο Σχέδιο Α το κρατάμε στο συρτάρι, έτσι για ώρα ανάγκης.

Τι μπορεί να είναι το Σχέδιο Β; Πάντως όχι να πάρουμε ένα ξεροκόμματο μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που θα μας πετάξει η πλούσια Ευρώπη για να γίνουμε ένας «προσωρινός» καταυλισμός εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων, ένα parking ανθρώπων στην άκρη της Ευρώπης. Ασχημο. Υποβαθμισμένο. Βρώμικο αλλά αναγκαίο.

Κατά τη γνώμη μου, ένα Σχέδιο Β πρέπει απαραιτήτως να συνδέσει το Προσφυγικό με την Οικονομία συνολικά. Big picture. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν το λέμε. Το Προσφυγικό αποτελειώνει την ημιθανή ελληνική οικονομία μέρα μέρα. Αν εγκλωβιστούν στην Ελλάδα ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες μέσα στο 2016 θα πληγεί η οικονομική δραστηριότητα ανεπανόρθωτα. Ο τουρισμός, οι μεταφορές, οι επενδύσεις, ακόμα κι η ασφάλεια, η δημόσια υγιεινή κι η κοινωνική συνοχή όλα πλήττονται βαριά σε αυτό το σενάριο.

Δεν ξέρω τι ακριβώς πρέπει να ζητήσουμε και πόσο να τραβήξουμε το σκοινί. Να ζητήσουμε άμεσα το τέλος της λιτότητας και το τέλος των αξιολογήσεων για όλο το 2016 λόγω έκτακτης ανάγκης; Λογικό θα μου φαινόταν. Να ζητήσουμε άμεση διαγραφή του Δημόσιου Χρέους κατά 50 ή 60 ή 70% σε μια έκτακτη Διάσκεψη λόγω και πάλι εκτάκτου ανάγκης; Και πάλι λογικό μου φαίνεται. Αν είναι να γίνουμε ένας απέραντος προσωρινός καταυλισμός προσφύγων και μεταναστών όσο διαρκεί ο πόλεμος στη Συρία ώστε να κοιμούνται οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πιο ήσυχοι, αν βρεθούμε εκτός Σένγκεν στην πράξη, αν είναι να γίνουμε ο «Λίβανος της Ευρώπης» κατά Μουζάλα, τουλάχιστον να απαλλαγούμε από πρότερα βάρη ώστε να μπορούμε να ελπίζουμε στο αύριο. Η Τουρκία γιατί διεκδικεί τόσα και τόσα κι εμείς όχι;

«Να μην διεκδικούμε λοιπόν ούτε 1 ευρώ» συμφωνήσαμε ως τώρα; Στο Σχέδιο Α άντε να το δεχτώ. Αν το Σχέδιο Α όμως έχει ήδη de facto καταρρεύσει, όπως φαίνεται. Κι αν τεθεί Σχέδιο Β από τους Ευρωπαίους εταίρους μας το άλλο Σαββατοκύριακο, ας αρνηθούμε τα λίγα ψίχουλα, εντάξει, ναι. Αλλά όχι επειδή θα είμαστε για άλλη μια φορά και ψωροπερήφανοι και απροετοίμαστοι . Αλλά επειδή θα διεκιδικούμε πολλά περισσότερα.

Πλησιάζει εκείνη η ώρα. Ωρα να συνδέσουμε για τα καλά την Οικονομία με το Προσφυγικό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News