Μάριο Βάργκας Λιόσα (1936-2025): Εζησε σαν τα μυθιστορήματά του
Μάριο Βάργκας Λιόσα (1936-2025): Εζησε σαν τα μυθιστορήματά του
Ο ισπανοπερουβιανός συγγραφέας, δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος και πολιτικός Μάριο Βάργκας Λιόσα, τιμηθείς με Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2010, πέθανε χθες Κυριακή στα 89 του χρόνια στη Λίμα, όπου ζούσε έχοντας αποσυρθεί εδώ και μερικούς μήνες από τη δημόσια ζωή.
Την είδηση του θανάτου του ανακοίνωσε η οικογένειά του μέσω των social media.
«Με βαθιά θλίψη ανακοινώνουμε ότι ο πατέρας μας, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα, πέθανε ειρηνικά σήμερα στη Λίμα, έχοντας πλάι του την οικογένειά του», ανέφερε ο μεγαλύτερος γιος του, ο Άλβαρο, σε μήνυμα το οποίο συνυπογράφουν ο αδελφός του Γκονσάλο και η αδελφή του Μοργκάνα και αναρτήθηκε στις 19:23 (τοπική ώρα· στις 03:23 ώρα Ελλάδας).
It is with deep sorrow that we announce that our father, Mario Vargas LLosa, passed away peacefully in Lima today, surrounded by his family.@morganavll pic.twitter.com/c6HgEfyaIe
— Álvaro Vargas Llosa (@AlvaroVargasLl) April 14, 2025
Τους τελευταίους μήνες, είχαν πολλαπλασιαστεί οι φήμες για επιδείνωση της υγείας του συγγραφέα.
«Βρίσκεται στην αυγή των 90 χρόνων του, ηλικία στην οποία πρέπει να μειώσει λιγάκι την ένταση των δραστηριοτήτων του», δήλωσε ο γιος του Άλβαρο τον περασμένο Οκτώβριο, αποφεύγοντας να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες για την κατάσταση της υγείας του πατέρα του.
Παιδί οικογένειας της περουβιανής μεσαίας τάξης, ο Μάριο Βάργκας Λιόσα ήταν ανάμεσα στους μεγάλους πρωταγωνιστές του λατινοαμερικανικής λογοτεχνικής έκρηξης στα χρόνια του 1960 και του 1970, μαζί με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (Κολομβία), τον Κάρλος Φουέντες (Μεξικό) και τον Χούλιο Κορτάσαρ (Αργεντινή).
Γεννημένος στην Αρεκίπα του Περού το 1936, ο Βάργκας άρχισε να εργάζεται ως μαθητευόμενος του αστυνομικού ρεπορτάζ στην ηλικία των 15 ετών. Στα 19 του έμπλεξε με την 32χρονη εξ αγχιστείας θεία του και έφυγε από την οικογένειά του. Το 1958 ταξίδεψε στο Παρίσι, από όπου και ξεκίνησε μια δεκαεξάχρονη παραμονή του στην Ευρώπη (Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Λονδίνο και φυσικά στη γαλλική πρωτεύουσα). Ενώ εργαζόταν ως δημοσιογράφος, εκφωνητής ειδήσεων ή ακόμα και δάσκαλος, ο νόστος άρχισε να τον κυριεύει: ξεκίνησε λοιπόν την επιστροφή στην πατρίδα μέσα από τη φαντασία του· ήταν η αρχή για την καταβύθιση του Λιόσα στον κόσμο της λογοτεχνίας.
Ιδίως δε της πολιτικής λογοτεχνίας, καθώς τότε, εκεί στη στροφή της δεκαετίας του ’60, οι ιδέες της επανάστασης είχαν συνεπάρει όλον τον κόσμο και διαμόρφωναν μια μεγάλη γενιά λατινοαμερικανών συγγραφέων, οι οποίοι πέρα από την ιδεολογία, θα προσπαθούσαν, για πρώτη φορά ύστερα από αιώνες, να πουν την Ιστορία από τη μεριά των ηττημένων, των λαών της Λατινικής Αμερικής.

Οπως έγραψε ο Guardian, σε μια σταδιοδρομία πάνω από μισού αιώνα στα Γράμματα, ο Λιόσα έγραψε για την εξουσία και τη διαφθορά σε μια σειρά από μυθιστορήματα, όπως «Η Πόλη και τα Σκυλιά» (1963), «Το Πράσινο Σπίτι» (1966), «Πότε πήραμε την κάτω βόλτα;» (1969) «Μια ιστορία για τον Μαύτα» (1984), «Η γιορτή του τράγου» (2000) και τόσα άλλα.
Η ζωή του υπήρξε και αυτή μυθιστορηματική. Πέραν του θυελλώδους δεσμού του με τη θεία του –για τον οποίο έγραψε το «La tía Julia y el escribidor» (1977)–, ο Λιόσα έφτασε να διεκδικήσει την προεδρία του Περού το 1990 και απέτυχε, υπήρξε επιστήθιος φίλος του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (Νομπέλ Λογοτεχνίας, 1982), με τον οποίο όμως τσακώθηκαν σε σημείο ο Λιόσα να γρονθοκοπήσει δημοσίως τον Κολομβιανό έξω από ένα σινεμά στην Πόλη του Μεξικού το 1976 –διαφώνησαν, αποκάλυψε δεκαετίες αργότερα ο Λιόσα, για την εξέλιξη της Κουβανικής Επανάστασης του Φιντέλ Κάστρο– και να μην ξαναμιλήσουν ποτέ, τιμήθηκε με Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2010.

Οταν πάντως πέθανε ο «Γκάμπο», το 2014, ο Λιόσα καταστενοχωρήθηκε.
«Λυπήθηκα όταν πέθανε, ήταν σαν τον θάνατο του (αργεντινού μυθιστοριογράφου Χούλιο) Κορτάσαρ, ή του (μεξικανού συγγραφέα) Κάρλος Φουέντες. Δεν ήταν απλώς σπουδαίοι συγγραφείς, ήταν επίσης σπουδαίοι φίλοι. Και το να ανακαλύπτω ότι είμαι πια ο τελευταίος αυτής της γενιάς είναι στενάχωρο», είχε πει το 2017, σε μια διάλεξη στην Ισπανία για τα 50χρονα του εμβληματικού έργου του Μάρκες «100 χρόνια μοναξιά».
Και ξάφνου, με το φευγιό και του Λιόσα, κάπως νιώθουμε και εμείς μόνοι…
Μακρόν και Σάντσεθ αποχαιρετούν τον Λιόσα
Ο Εμανουέλ Μακρόν αποχαιρέτησε τον Ισπανοπερουβιανό Μάριο Βάργκας Λιόσα, τον τελευταίο γίγαντα της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας.
«Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα ήταν από την Γαλλία, μέσα από την Ακαδημία, μέσα από την αγάπη του για την λογοτεχνία μας και για την οικουμένη μας. Με το έργο του, αντέταξε την ελευθερία στον φανατισμό, την ειρωνεία στα δόγματα, ένα φλογερό ιδεώδες απέναντι στις θύελλες του αιώνα», έγραψε ο Μακρόν στο Χ χαιρετίζοντας «μία ιδιοφυΐα των γραμμάτων που είχε εδώ» στην Γαλλία «μία πατρίδα».
«Η ισπανόφωνη λογοτεχνία χαιρετά τον Μάριο Βάργκας Λιόσα, οικουμενικό δάσκαλο του λόγου», έγραψε επίσης στο Χ ο ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ.
Η οικογένεια του Λιόσα ανακοίνωσε ότι δεν θα υπάρξει δημόσια τελετή και ότι η σορός του θα αποτεφρωθεί.
Η περουβιανή κυβέρνηση κήρυξε πένθος για τη σημερινή ημέρα. Οι σημαίες θα είναι μεσίστιες σε όλα τα δημόσια κτίρια.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
