Την τελευταία στιγμή απετράπη η πώληση ενός αρχαιοελληνικού αμφορέα σε γκαλερί του Λονδίνου, όταν ένας ειδικός αντιλήφθηκε πως είχε λεηλατηθεί από ανασκαφή στην Ιταλία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, η γκαλερί Kallos, στο Mέιφερ του Λονδίνου, ακύρωσε την πώληση του μελανόμορφου αμφορέα, που είχε κατασκευαστεί γύρω στο 550 π.Χ., μετά από επικοινωνία με την εφημερίδα Observer, στην οποία ένας έλληνας ειδικός στο παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων είχε αναφέρει τις ανησυχίες του.

Ο δρ Χρήστος Τσιρογιάννης, αρχαιολόγος και ειδήμονας σε λεηλατημένες αρχαιότητες και δίκτυα διακίνησης, ανακάλυψε στοιχεία που τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι ο αμφορέας πιθανότατα είχε προέλθει από παράνομη ανασκαφή στην Ιταλία.

Εντόπισε τον αμφορέα όταν η γκαλερί τον προσέφερε, τον περασμένο μήνα, στο Tefaf Maastricht, μια από τις κορυφαίες εκθέσεις τέχνης και αντίκες, και τον ταίριαξε με μια φωτογραφία που έδειχνε το ίδιο αντικείμενο στα χέρια του Τζάκομο Μέντιτσι, ο οποίος είχε καταδικαστεί το 2004 στην Ιταλία για πώληση κλεμμένων αντικειμένων.

Τη φωτογραφία είχε αποσπάσει η αστυνομία από τον Μέντιτσι και βρισκόταν στον ιστότοπο των Ιταλών Καραμπινιέρων.

Η αξία του αμφορέα πιστεύεται ότι αγγίζει τις 50.000 αγγλικές λίρες. Το ύψους 23,6 εκ. αντικείμενο είναι διακοσμημένο με σφίγγες, ένα κριάρι και ένα λιοντάρι. Αποδίδεται στον καλλιτέχνη που είναι γνωστός ως Ζωγράφος του Φινέα.

Σύμφωνα με το ιστορικό της συλλογής που είχε δημοσιεύσει online η γκαλερί, χρονολογείται μόλις στο 1986. Αυτό προκάλεσε τις υποψίες του κ. Τσιρογιάννη ότι το βάζο θα μπορούσε να αποτελεί μέρος μιας παράνομης ανασκαφής. Τα στοιχεία προέλευσης περιλάμβαναν μια γκαλερί που ανήκε σε έμπορο ο οποίος είχε καταδικαστεί για παραλαβή κλεμμένων αρχαιοτήτων από την Ιταλία τη δεκαετία του 1970.

Ο Χρήστος Τσιρογιάννης, συνεργάτης λέκτορας Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, διευθύνει την έρευνα παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων για τις απειλές κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στην Κέρκυρα.

Ο ιταλός εισαγγελέας Πάολο Τζόρτζο Φέρι, ο οποίος καταδίωκε διακινητές κλεμμένων αρχαιοτήτων, είχε δώσει στον κ. Τσιρογιάννη πρόσβαση σε δεκάδες χιλιάδες φωτογραφίες και άλλο αρχειακό υλικό που είχε κατασχεθεί στη διάρκεια αστυνομικών επιδρομών κατά διακινητών και άλλων ατόμων που εμπλέκονταν στο λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων.

Στα 19 χρόνια που ασχολείται με την αρχαιοκαπηλία, ο κ. Τσιρογιάννης έχει εντοπίσει περισσότερες από 1.700 λεηλατημένες αρχαιότητες, συμβάλλοντας έτσι στον επαναπατρισμό τους σε 15 χώρες.

Στα ευρήματα που ο ίδιος εντόπισε περιλαμβάνεται ένα αρχαιοελληνικό χάλκινο άλογο που ο οίκος Sotheby’s της Νέας Υόρκης σκόπευε να δημοπρατήσει το 2018. Η Ελλάδα διεκδίκησε το άλογο ως εθνικό περιουσιακό της στοιχείο και το 2020 ο Sotheby’s έχασε το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσής του. Η Ελλάδα χαιρέτισε τη σχετική δικαστική απόφαση ως νίκη για τις χώρες που επιδιώκουν να ανακτήσουν τις αρχαιότητές τους.

Πέρυσι, ο οίκος Christie’s απέσυρε αρχαία ελληνικά αγγεία από δημοπρασία, όταν ο κ. Τσιρογιάννης ανακάλυψε τη σύνδεσή τους με έναν άλλον καταδικασμένο διακινητή αρχαιοτήτων.

Ο έλληνας αρχαιολόγος έχει υποστηρίξει επανειλημμένως ότι οι οίκοι δημοπρασιών και οι έμποροι δεν κάνουν επαρκείς ελέγχους σε συνεργασία με τις ελληνικές και ιταλικές αρχές, και έχει επικρίνει την αποτυχία τους να αποκαλύπτουν το πλήρες ιστορικό συλλογών αρχαίων αντικειμένων.

Η Μαντλέν Πέριτζ, διευθύντρια της γκαλερί Kallos, δήλωσε: «Κάνουμε κάθε προσπάθεια ώστε, με τη δέουσα επιμέλεια, να δημοσιεύουμε όλο το ιστορικό συλλογών και δημοσιεύσεων που είναι γνωστό σε εμάς. Το εν λόγω έργο τέχνης αφαιρέθηκε αμέσως από την πώληση, εν αναμονή συμβουλών από τις αρμόδιες αρχές».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News