Το τελευταίο «όραμα» του 80χρονου αμερικανού οικονομολόγου Τζέρεμι Ρίφκιν μπορεί να προκαλέσει καγχασμούς και ειρωνείες, όμως ο ίδιος δεν πτοείται: «Πρέπει να αλλάξουμε τον πλανήτη μας, ούτως ώστε όταν ένα παιδί ρωτάει τη μαμά και τον μπαμπά ‘‘Πώς ονομάζεται αυτό το μέρος;’’, εκείνοι να του λένε ‘‘Παιδί μου, ζεις σε έναν υδάτινο πλανήτη’’. Αυτό θα αλλάξει ολόκληρη την Ιστορία!» Η συζήτηση που είχε με τον ρεπόρτερ της Corriere della Sera (Ρικάρντο Λούνα) έγινε με αφορμή το νέο βιβλίο του, «Planet Aqua», το οποίο θα παρουσιαστεί σε λίγες ημέρες στη Βενετία, στη λεγόμενη «Εβδομάδα Κλίματος». Ομως ο Ρίφκιν επεκτάθηκε και σε άλλα θέματα.

Η έμμεση επίθεση στον Τραμπ (διότι «απέφυγε επιμελώς να αναφέρει το όνομά του», όπως φρόντισε να μας κατατοπίσει ο Λούνα) ήταν πιθανώς αναμενόμενη, όμως δεν έλειψαν και οι παραδοξολογίες – μία από τις κορυφαίες ήταν η εξής: «Οι μεγάλες εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ δεν θα υπάρχουν σε 30 χρόνια».

Την προφητεία του αυτή ο Ρίφκιν τη δικαιολόγησε με τον παρακάτω σούπερ αισιόδοξο όσο και αυθαίρετο τρόπο, αφού μίλησε περί «διανεμητικής οικονομίας», την οποία βλέπει να έρχεται όχι μέσω της πολιτικής, αλλά μέσω της τεχνολογίας. Επαναστατικό υποκείμενο θα γίνει, σαν να λέμε, ο αλγόριθμος! Α, και κράτη δεν θα υπάρχουν… Στον καμβά εμφιλοχώρησε, φυσικά, και η κλιματική αλλαγή.

Βιοπεριοχές τα κράτη

«Ο πραγματικός κόσμος αλλάζει, οι τεχνολογίες επιτρέπουν όλο και πιο διανεμητική οικονομία και η κλιματική αλλαγή αναδιαμορφώνει τη γεωγραφία επειδή η ζημία που προκαλεί δεν έχει σύνορα. Το μέλλον δεν ανήκει στα κράτη αλλά στις βιοπεριοχές, δηλαδή στις περιοχές που μοιράζονται οικοσυστήματα και τα φροντίζουν. Και ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να βάλουμε ξανά το νερό στο επίκεντρο. Τίποτα από όσα λέω δεν είναι θεωρία. Συμβαίνουν παντού, απλώς δεν είμαστε σε θέση να διαβάσουμε τα σήματα». Ομως για αυτόν τον λόγο υπάρχουν οι σοφοί: για να αποκρυπτογραφούν τέτοια σήματα και να μας φωτίζουν.

Ο δημοσιογράφος θύμισε στο κοινό μερικές από τις επιτυχίες του Ρίφκιν –«τη διαίσθησή του περί τρίτης βιομηχανικής επανάστασης και περί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία επηρέασε θεμελιωδώς την Κομισιόν, την Κίνα και λιγότερο, ίσως, τις ΗΠΑ»– και πέρασε αμέσως στην τωρινή φάση του οικονομολόγου.

Πλέον στο τραπέζι της πολιτικής θεωρίας ο Ρίφκιν έριξε και… νερό: «Δεν υπάρχει καλύτερο μέρος από τη Βενετία για να ξεκινήσει η ιδέα της μετονομασίας του σπιτιού μας [σ.σ.: εννοεί τη Γη] σε Πλανήτη Νερό! Είναι το νερό, όχι το χώμα, που μας κάνει μοναδικούς στο Σύμπαν. Αλλά η υδρόσφαιρα, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, επαναστατεί. Το δείχνουν τα συνεχή ακραία φαινόμενα.

»Η εποχή των ορυκτών καυσίμων πρέπει να μπει στο χρονοντούλαπο το συντομότερο δυνατόν, διαφορετικά το είδος μας θα ξεμείνει από χρόνο. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να επανεξετάσουμε το νερό ως πηγή ζωής αντί για πόρο προς εκμετάλλευση και να μάθουμε να προσαρμοζόμαστε στην υδρόσφαιρα αντί να προσαρμόζουμε την υδρόσφαιρα σε εμάς, όπως κάνουμε εδώ και 6.000 χρόνια.

»Για να το κάνουμε αυτό πρέπει να υιοθετήσουμε και μία Μπλε Συμφωνία παράλληλα με την Πράσινη Συμφωνία, που έχει ήδη δρομολογήσει η Κομισιόν. Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία μας να περάσουμε από την ετοιμοθάνατη Εποχή της Προόδου στην αναδυόμενη Εποχή της Ανθεκτικότητας. Και η ώρα να το κάνουμε είναι τώρα!»

Αποκεντρωμένος ο κόσμος

Ογδόντα λεπτά συνομιλήσαμε, έγραψε ο Λούνα, με τον Ρίφκιν να δίνει πολύ μακροσκελείς απαντήσεις στις ερωτήσεις, υποστηρίζοντας τις θεωρίες του και εμπλουτίζοντάς τες με ανέκδοτα και φιλοσοφικοθρησκευτικές σκέψεις. Από όλα αυτά προέκυψαν μερικά πιο πεζά, κατά κάποιον τρόπο, ειδησάρια. Λόγου χάρη, ότι τα περί Πλανήτη Νερού προέκυψαν από συνομιλία του Ρίφκιν με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι, το 2001. Και το ότι η κρίση που βιώνει σήμερα ο κόσμος μας (ο Πλανήτης Νερό) δεν είναι αποτέλεσμα της πολιτικής, αλλά των δύο βιομηχανικών επαναστάσεων που καθοδηγήθηκαν από τα ορυκτά καύσιμα. «Νέο οικονομικό σύστημα είναι προ των πυλών, η Τεχνητή Νοημοσύνη, οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτά τα τρία στοιχεία θα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του νέου, αποκεντρωμένου κόσμου».

Ο Λούνα θύμισε στον Ρίφκιν ότι η πρώτη οικονομική δύναμη του κόσμου, οι ΗΠΑ, έχουν πρόεδρο (σημειωτέον, ούτε αυτός ανέφερε το όνομά του) ο οποίος προτάσσει τις εξορύξεις πετρελαίου. Η απάντηση του Ρίφκιν ήταν ότι πολλές αμερικανικές Πολιτείες παράγουν αιολική και ηλιακή ενέργεια και ότι δεν είναι η πολιτική που αποφασίζει για το πεπρωμένο μας, αλλά η οικονομία.

Είπε, δε, επί λέξει: «Στην Ουάσινγκτον πρέπει να συμβιβαστούν με αυτό που συμβαίνει στον πραγματικό κόσμο και με τις νέες ιδέες που προέρχονται από πανεπιστήμια όπου τα προγράμματα σπουδών σχετικά με το νερό έχουν πολλαπλασιαστεί και οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές είναι στου καθενός το σπίτι». Η επόμενη ερώτηση ήταν «φυσιολογική» κατόπιν αυτών: «Κινδυνεύει η δημοκρατία στην Αμερική;»

Τι Ευρώπη, τι Ασία

Απάντηση: «Φυσικά κινδυνεύει, όμως συμβαίνει και κάτι πιο σημαντικό. Το Δυτικό όραμα για τον κόσμο εισέρχεται σε κρίση, αυτή η πολύ αμερικανική ιδέα ότι οι άνθρωποι πρέπει να σκέφτονται μόνο πώς θα πλουτίσουν με κάθε κόστος, ακόμη και καταστρέφοντας τη φύση. Ο πολιτισμός μας βασίζεται στην εκμετάλλευση της γης, κάτι που είναι γελοίο επειδή το νερό είναι η πηγή της ζωής μας.

»Στις ανατολικές θρησκείες και φιλοσοφίες μιλάνε για τη ζωή σε έναν πλανήτη γεμάτο νερό, άρα για αυτούς η κατανόηση της αλλαγής για την οποία ομιλώ θα είναι ευκολότερη. Η Ευρώπη και η Ασία έχουν πολλά κοινά και μοιράζονται μια ήπειρο, την Ευρασία, η οποία χωρίζεται μόνο από τέσσερις γέφυρες στην Τουρκία. Η Αμερική μπορεί να τα καταφέρει μόνο αν οι νεότεροι καταλάβουν».

Οσο και αν ακούγεται τρελό, μίλησε και για τον νέο Πάπα ο Ρίφκιν! Ο συνεκτικός κρίκος τους είναι η ιδιαίτερη πατρίδα τους, το Σικάγο. Ας δούμε τι είπε ο  οικονομολόγος: «Δεν συναντηθήκαμε ποτέ. Είμαι 10 χρόνια μεγαλύτερός του. Τότε η γειτονιά ήταν κυρίως τόπος διαμονής ιταλών καθολικών. Για την οικογένειά μου, που ήταν εβραϊκή, δεν ήταν εύκολο. Κάποτε κάποια γυναίκα μπήκε στο σπίτι μας και είπε στη μητέρα μου ‘‘Δεν μπορείτε να ζήσετε εδώ’’. Ως απάντηση η μητέρα μου έβαζε από ένα αστέρι του Δαβίδ κάθε Χριστούγεννα σε κάθε παράθυρο»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News