Στις αρχές του περασμένου Απριλίου η Τζέιν Γκούντολ συμπλήρωσε 90 χρόνια ζωής, ωστόσο η κορυφαία πρωτευοντολόγος και ακτιβίστρια εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα δραστήρια και απασχολημένη όσο ανέκαθεν στη συναρπαστική ζωή της. Στην παρούσα φάση ταξιδεύει ασταμάτητα ανά την υφήλιο με στόχο τη συγκέντρωση πόρων για τις ΜΚΟ της και την προώθηση σημαντικών πρωτοβουλιών για την προστασία του περιβάλλοντος. Προλαβαίνει, όμως, να χαίρεται και τη ζωή.

Η Τζέιν Γκούντολ γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1934 στο Λονδίνο, όμως τα ενενηκοστά γενέθλιά της τα γιόρτασε φέτος λίγο νωρίτερα, το Σάββατο 23 Μαρτίου, σε μια παραλία της Καλιφόρνιας, όπου φίλοι και θαυμαστές της συγκεντρώθηκαν μαζί με 90 (!) σκυλιά, γνωρίζοντας πόσο τα λατρεύει η βρετανίδα επιστήμονας  – αν και διάσημη έγινε για τις σχέσεις της με τους χιμπατζήδες, τους οποίους άρχισε να μελετά πριν από πάνω από έξι δεκαετίες, το 1960, όταν επισκέφθηκε πρώτη φορά το Εθνικό Πάρκο Gombe Stream στην Τανζανία. 

«Αυτή η περιοδεία είναι για τα 90ά γενέθλιά μου και έχουν προγραμματιστεί εκδηλώσεις παντού. Εχουμε 25 Ινστιτούτα Jane Goodall σε διάφορες χώρες και όλα αξιοποιούν τα γενέθλιά μου: διοργανώνουν εκδηλώσεις και κάνουν δημοπρασίες προκειμένου να βγάλουν χρήματα. Επειδή είναι τα 90ά της Τζέιν – μεγάλη υπόθεση για αυτούς. Αυτή ήταν η μόνη εκδήλωση που πραγματικά περίμενα με ανυπομονησία καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Και σήμερα ήταν τόσο καλό όσο το φανταζόμουν» είπε η γηραιά Τζέιν Γκούντολ συνομιλώντας με τον Ντάρεν Ινκορβάια, επιστημονικό συντάκτη των New York Times.

Τι θα γινόταν αν, αντί για 90 σκύλους, οι φίλοι και θαυμαστές της είχαν επιλέξει να «προσκαλέσουν» 90 χιμπατζήδες; Η γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωής της στη μελέτη των χιμπατζήδων απαντά πως αυτό «θα ήταν μια καταστροφή. Δεν θα έδινα το παρών». Ομως οι σχέσεις με τους σκύλους, ειδικά με τον Ράστι, μαζί με τον οποίο μεγάλωσε, υπήρξαν καθοριστικές για την καριέρα της, καθώς της επέτρεψαν να αντιληφθεί καλύτερα και τη συμπεριφορά των χιμπατζήδων.

Κάποια στιγμή εγκατέλειψε την Αφρική για να ολοκληρώσει το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. «Ημουν πολύ ανήσυχη. Καταρχάς, μου είπαν ότι τα είχα κάνει όλα λάθος. Τους χιμπατζήδες έπρεπε μόνο να τους απαριθμώ, όχι να τους δίνω ονόματα. Δεν μπορούσα να μιλάω για την προσωπικότητά τους, δεν μπορούσα να μιλάω για το ότι έχουν έναν εγκέφαλο ικανό να λύνει προβλήματα και, φυσικά, δεν μπορούσα να μιλάω για συναισθήματα.

»Δεν γίνεται να είσαι επιστημονικά αντικειμενικός αν επιδεικνύεις ενσυναίσθηση προς το αντικείμενο που μελετάς. Οσον αφορά αυτό το τελευταίο, γνώριζα ότι έκανα λάθος. Αλλά όσον αφορά τις άλλες τρεις θέσεις –περί προσωπικότητας, λογικής ικανότητας και συναισθημάτων–, ο σκύλος μου ο Ράστι, όταν ήμουν μικρή, μου είχε μάθει πως επρόκειτο για ανοησίες, χαζομάρες, βλακείες» εξήγησε η Γκούντολ.

«Οποιοσδήποτε άλλος σκύλος πιθανότατα θα μου το είχε μάθει αυτό. Ολοι γνωρίζουμε ότι μπορεί να είναι χαρούμενοι, λυπημένοι, φοβισμένοι, καθώς και ότι είναι πολύ έξυπνοι, αλλά δεν έχω γνωρίσει ποτέ σκύλο σαν τον Ράστι. Δεν ήταν καν δικός μας. Αυτό είναι ένα από τα πολλά περίεργα πράγματα στη ζωή μου. Ανήκε σε ένα ξενοδοχείο στον δρόμο μας. Ερχόταν, γαύγιζε στην πόρτα του σπιτιού μας στις 6 το πρωί, τον αφήναμε να μπει και έμενε όλο το πρωί μαζί μας. Πήγαινε στο σπίτι του για φαγητό, επέστρεφε κοντά μας και έφευγε όταν τον βγάζαμε έξω, στις 10 το βράδυ.

«Οι άνθρωποι στο ξενοδοχείο το ήξεραν, αλλά δεν τους ένοιαζε. Ηταν σαν να μου τον είχε στείλει κάποιος», συμπλήρωσε. Ποιος θα μπορούσε να της είχε στείλει τον Ράστι; «Εκείνος που του έλεγα “σε παρακαλώ, μην κάνεις να βρέχει όλο το απόγευμα”» απάντησε η βρετανίδα επιστήμονας.

Αναφορικά με τη διεθνή αναγνωρισιμότητά της, η Τζέιν Γκούντολ αποκάλυψε ότι μια μέρα, καθώς περπατούσε σε μια αγορά της Σάντα Φε, «με πλησίασε μια γυναίκα και μου είπε κάτι που δεν μου είχε πει κανένας άλλος στο παρελθόν, ευτυχώς. Με ρώτησε “είστε η Τζέιν Γκούντoλ;”. Απάντησα ναι. Και εκείνη με ρώτησε μετά “μπορώ να σας αγγίξω;”. Το συνειδητοποιείτε; Της είπα “θα μπορούσαμε να ανταλλάξουμε μια χειραψία”.

»Τα μέσα με μετέτρεψαν σε ένα σύμβολο. Ο μόνος τρόπος που μπορούσα να το αντιμετωπίσω, και μου πήρε λίγο χρόνο, ήταν να σκεφτώ ότι υπάρχουν δύο Τζέιν. Αυτή που είδατε στην παραλία με τα σκυλιά και η εικόνα. Είναι πολύ δύσκολο να συμβαδίζεις με την εικόνα, σε διαβεβαιώνω. Στην αρχή φορούσα σκούρα γυαλιά και άφηνα τα μαλλιά μου λυτά, αλλά και πάλι με αναγνώριζαν. Τότε συνειδητοποίησα ότι, για αυτό που προσπαθώ να κάνω, θα μπορούσε να μου φανεί χρήσιμη αυτή η κατάσταση» συμπλήρωσε.

Σχετικά με τις αντοχές της και το γεγονός ότι φέτος θα ταξιδεύει διαρκώς λόγω της παγκόσμιας περιοδείας, παρά την προχωρημένη ηλικία της, είπε πως «όταν φτάσεις τα 90 δεν ξέρεις πότε θα έρθει το τέλος, αλλά είναι προφανώς πιο κοντά από όταν ήμουν 70. Πολύ πιο κοντά από όταν ήμουν 60. Αλλά αν αισθάνεσαι πως έχεις μια αποστολή […] δεν μπορείς να επιβραδύνεις, μπορείς μόνο να επιταχύνεις! Μπορεί να φαίνεται περίεργο, το ξέρω, αλλά έχουν συμβεί πολλά πράγματα στη ζωή μου που έμοιαζαν με συμπτώσεις – και δεν νομίζω ότι ήταν.

»Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος έρχεται στον κόσμο έχοντας έναν ρόλο να παίξει. Οταν στοχάζομαι τη ζωή μου, είναι εκπληκτικό, οι συμπτώσεις που με οδήγησαν στο μονοπάτι που βαδίζω τώρα ήταν, προφανώς, στιγμές που θα μπορούσα να είχα πει ναι ή όχι. Εξαρτάται από το αν πιστεύεις ότι υπάρχει μόνο αυτή η ζωή ή και κάτι ακόμη, νομίζω ότι υπάρχει κάτι πέρα από αυτήν. Νιώθω σαν να γεννήθηκα με μια αποστολή. Αυτή τη στιγμή η αποστολή μου είναι να δίνω στους ανθρώπους ελπίδα. Ετσι, όταν είμαι εξουθενωμένη, κοιτάζω εκεί ψηλά και λέω: “Με έβαλες σε αυτή τη θέση, καλύτερα λοιπόν να με βοηθήσεις να βγάλω το βράδυ”».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News