Την περασμένη εβδομάδα και ενώ το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης ήταν επικεντρωμένο στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, η υφήλιος ήρθε αντιμέτωπη με τη δυσάρεστη πραγματικότητα ότι υπάρχουν κι άλλα πιθανά μέτωπα γενικευμένης ανάφλεξης. Οπως η Ινδία και το Πακιστάν, που εξαπέλυσαν επιθέσεις προς αλλήλους, μετά την τρομοκρατική επίθεση στο Κασμίρ.

Για την ώρα χρησιμοποιήθηκαν συμβατικά μέσα. Ομως, και οι δύο χώρες διαθέτουν σημαντικά πυρηνικά οπλοστάσια, γεγονός που εντείνει την παγκόσμια αγωνία για το ενδεχόμενο μιας πυρηνικής σύρραξης.

Από πού θα μπορούσε να ξεκινήσει ένας πυρηνικός πόλεμος; Πώς θα ήταν; Και πόσοι από εμάς θα επιβίωναν; Τα ερωτήματα ταλανίζουν τον πλανήτη από τη δεκαετία του 1960, όταν η ανθρωπότητα άρχισε να αντιλαμβάνεται τι ήταν αυτό που δημιούργησε. Για αρκετά χρόνια θεωρήσαμε ότι ο κίνδυνος απομακρύνθηκε, όμως, σε έναν πλανήτη που φλέγεται ξανά από τις περιφερειακές συγκρούσεις, τα ερωτήματα επανέρχονται. Και μαζί τους, ο φόβος.

Το 2023 διεξήχθη στην Ουάσινγκτον μια άσκηση επί χάρτου, η οποία κατέδειξε πόσο εύκολα οι τρέχουσες παγκόσμιες κρίσεις θα μπορούσαν να κλιμακωθούν σε πυρηνικό πόλεμο.

Το σενάριο διατύπωνε μια υπόθεση διόλου απίθανη: Το 2027 το Ιράν αποκτά πυρηνικά, το Ισραήλ το μαθαίνει και αποφασίζει να χτυπήσει ιρανικούς στόχους με μπαράζ συμβατικών όπλων. Η Τεχεράνη απαντά με πυρηνικό χτύπημα σε ισραηλινή βάση, σκοτώνοντας και αμερικανικό προσωπικό. Μπουμ…

Το «παιχνίδι» σταμάτησε σε εκείνο το σημείο, καθώς τα υπόλοιπα ήταν προβλέψιμα. Παρ’ όλα αυτά, πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούσαν πιο πιθανό σημείο εκκίνησης για την πυρηνική αποκάλυψη, την πιθανή σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν και όχι τη Μέση Ανατολή.

Τώρα, γράφει η Telegraph, τα πράγματα έχουν –κάπως– αλλάξει. Το ερχόμενο Σαββατοκύριακο (17-18 Μαΐου), Αμερικανοί και Ιρανοί απεσταλμένοι θα συναντηθούν στο Ομάν για τον τέταρτο γύρο συνομιλιών σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Εάν δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν, το παραπάνω σενάριο δεν θα είναι πλέον τόσο υποθετικό.

Η Κίνα, στο μεταξύ, προβλέπεται να διπλασιάσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, σε 1.000 κεφαλές έως το 2030. Στη Βόρεια Κορέα, ο Κιμ Γιονγκ Ουν λέει ότι θέλει να επεκτείνει «εκθετικά» τα δικά του αποθέματα. Το πρόσφατο βιβλίο της δημοσιογράφου Ανι Τζέικομπσεν, «Πυρηνικός Πόλεμος: Ενα Σενάριο», περιγράφει πώς η Βόρεια Κορέα θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν παγκόσμιο πόλεμο εκτοξεύοντας έναν μόνο πύραυλο εναντίον των ΗΠΑ.

Και στην Ευρώπη, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα «σηκώσει το πυρηνικό σπαθί». Τον περασμένο Νοέμβριο έστειλε έναν βαλλιστικό πύραυλο με πυρηνική δυνατότητα στην ουκρανική πόλη Ντνίπρο: μια ωμή δήλωση ότι η πολιτική του Ψυχρού Πολέμου επέστρεψε.

Αυτό είναι, συνεχίζει η Telegraph, το κλίμα μέσα στο οποίο η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε τη σύσταση μιας διεθνούς ομάδας επιστημόνων για την αξιολόγηση της κατάστασης, σχετικά με τις επιπτώσεις ενός πυρηνικού πολέμου.

Η έρευνα, που ξεκίνησε το φθινόπωρο του περασμένου έτους και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027, θα εξετάσει «τις φυσικές επιπτώσεις και τις κοινωνικές συνέπειες ενός πυρηνικού πολέμου σε τοπική, περιφερειακή και πλανητική κλίμακα, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, των κλιματικών, περιβαλλοντικών και ραδιολογικών επιπτώσεων, και του αντίκτυπου τους στη δημόσια υγεία, τα παγκόσμια κοινωνικοοικονομικά συστήματα, τη γεωργία και τα οικοσυστήματα, τις ημέρες, τις εβδομάδες και τις δεκαετίες που θα ακολουθήσουν έναν πυρηνικό πόλεμο».

Στον Ψυχρό Πόλεμο, οι θεωρίες της πυρηνικής σύγκρουσης επικεντρώνονταν σε ένα παγκόσμιο ολοκαύτωμα που θα αφορούσε τα οπλοστάσια των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ενωσης. Σήμερα, υπάρχουν πολύ περισσότεροι παίκτες, αλλά η θεωρία της καταστροφής παραμένει αμετάβλητη.

«Ξεκινάς με μια τοπική σύγκρουση, η σύγκρουση κλιμακώνεται και τότε η μία ή η άλλη πλευρά κάνει τελικά το βήμα και χρησιμοποιεί ένα πυρηνικό όπλο. Η άλλη πλευρά αποφασίζει να απαντήσει», λέει στην Telegraph ο Αλεξάντερ Μπόλφρας, επικεφαλής στρατηγικής, τεχνολογίας και ελέγχου όπλων στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.

Η αρχή

Αυτό είναι ένα τόσο καλά μελετημένο σενάριο, που έχουν αναπτυχθεί πολύπλοκοι μηχανισμοί για να το αποτρέψουν.

Η Ρωσία είχε προειδοποιήσει τις ΗΠΑ εκ των προτέρων για το χτύπημα στο Ντνίπρο, μέσω αυτού που οι ειδικοί στον έλεγχο των όπλων αποκαλούν «κανάλια πυρηνικής αποσυμφόρησης».

Μεγάλο μέρος αυτού του μηχανισμού, όπως η τηλεφωνική γραμμή που δημιουργήθηκε μεταξύ του Λευκού Οίκου και του Κρεμλίνου μετά την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας, χτίστηκε από πολιτικούς και θεωρητικούς αποτροπής μετά από κρίσιμα συμβάντα. Ομως, σημειώνει η Telegraph, δεν είχαν όλες οι χώρες τον χρόνο να αναπτύξουν αυτό το είδος της «πυρηνικής κουλτούρας». Γι’ αυτό και η διασπορά των πυρηνικών σε περισσότερες χώρες είναι τόσο τρομακτική.

Οσοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνει ένας πόλεμος για να εμποδιστεί το Ιράν ή άλλες χώρες να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, λέει ένας δυτικός αξιωματούχος που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας στην Telegraph, έχουν πολύ ισχυρά επιχειρήματα και κυρίως το γεγονός ότι ο κόσμος επέζησε τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μόνο από τύχη.

«Στην ακαδημαϊκή μου ζωή, πέρασα πολύ χρόνο εξετάζοντας την πυρηνική ισχύ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και πραγματικά δεν ξέρω πώς γίνεται να είμαστε όλοι ακόμα ζωντανοί. Ημασταν απίστευτα τυχεροί», λέει ο Μπόλφρας. «Μέχρι στιγμής», συμπληρώνει.

Οι παίκτες

Η χρήση πυρηνικών όπλων, παραμένει έως σήμερα, ένα τεράστιο ταμπού. Μόνο μια χώρα τα χρησιμοποίησε. Αν –ή όταν– αυτό το ταμπού καταρρεύσει, τα πράγματα θα εξελιχθούν απίστευτα γρήγορα, γράφει η Telegraph.

Τα αμερικανικά ή ρωσικά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης θα αναγνωρίσουν αστραπιαία ότι έχει εκτοξευθεί ένας διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος (ICBM). Αλλά μπορεί να μην είναι σε θέση να διακρίνουν πού κατευθύνεται, επί αρκετά λεπτά.

Μέχρι να ξυπνήσει κάποιος τον πρόεδρο ή τον πρωθυπουργό, εκείνος θα έχει λιγότερα από 10 λεπτά για να λάβει απόφαση σχετικά με την εκτόξευση μιας απάντησης.

Σε αυτό το σημείο, «κανείς δεν έχει ιδέα τι θα συμβεί», λέει ο Βίκτορ Γκιλίνσκι, φυσικός και σύμβουλος προγράμματος στο Κέντρο Εκπαίδευσης για την Πολιτική Μη Διάδοσης (Πυρηνικών Οπλων), ο οποίος υπήρξε μέλος της Επιτροπής Πυρηνικής Ρύθμισης των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων Φορντ, Κάρτερ και Ρίγκαν.

«Κανένα από τα εκατοντάδες βιβλία για την αποτροπή δεν είναι χρήσιμο. Τα πάντα θα καταλήξουν σε δύο πολιτικούς που δεν τα έχουν διαβάσει, δεν έχουν παρακολουθήσει το μάθημα του Χάρβαρντ για την αποτροπή, πιθανώς δεν έχουν κοιμηθεί κατά τη διάρκεια μιας κρίσης και μπορεί να κάνουν χρήση ναρκωτικών για να παραμείνουν σε εγρήγορση. Θα είναι σαν ένας αγώνας μεταξύ δύο νταήδων, σε ένα σχολικό προαύλιο. Μπορεί να σταματήσουν ή να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον», λέει στην Telegraph.

«Οι σύμβουλοί τους θα θέλουν επίσης να φανούν σκληροί. Δεν νομίζω ότι κάποιος θέλει έναν πυρηνικό πόλεμο, αλλά ο σκιώδης ανταγωνισμός θα μπορούσε εύκολα να ξεφύγει από τον έλεγχο. Η μία πλευρά μπορεί να αισθανθεί ότι το να ρισκάρει πυρηνικό πόλεμο είναι προτιμότερο από το να ταπεινωθεί. Οσο για το τι θα συμβεί εάν εκτοξευθούν πυρηνικά όπλα, αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από το πώς θα χρησιμοποιηθούν», συμπληρώνει.

Τα όπλα

Ο Σύνδεσμος Ελέγχου Οπλων, ένας ανεξάρτητος οργανισμός με έδρα στις ΗΠΑ, πιστεύει ότι υπάρχουν περισσότερα από 12.100 πυρηνικά όπλα στον κόσμο σήμερα, εκ των οποίων το 90% βρίσκεται στην κατοχή των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Η Κίνα, η Γαλλία, η Βρετανία, η Ινδία, το Πακιστάν, το Ισραήλ και η Βόρεια Κορέα κατέχουν τα υπόλοιπα.

Γενικά, μεταφέρονται από διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBM) που πετούν στο Διάστημα και μπορούν να φτάσουν σε στόχους λιγότερο από μισή ώρα μετά την εκτόξευση. Μερικοί φέρουν πολλαπλές κεφαλές που στη συνέχεια πέφτουν σε διαφορετικούς στόχους. Είναι σχεδόν αδύνατο να αναχαιτιστούν.

«Ενώ έχουμε την τάση να φανταζόμαστε σύννεφα μανιταριών πάνω από τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, τα περισσότερα από τα όπλα στους κώνους των σημερινών πυραύλων είναι εντελώς διαφορετικά θηρία», γράφει η Telegraph.

Τα σημερινά «θερμοπυρηνικά» όπλα χρησιμοποιούν μια συσκευή σαν αυτή της Χιροσίμα μόνο ως σκανδάλη για μια άλλη συσκευή, τοποθετημένη δίπλα της στο ίδιο περίβλημα, που περιέχει ισότοπα υδρογόνου τα οποία συντήκονται σε άτομα ηλίου. Είναι το ίδιο πράγμα που συμβαίνει στο κέντρο του Ηλιου και παράγει εξαιρετικά μεγάλες ποσότητες ενέργειας.

Η βόμβα της Χιροσίμα σκότωσε 66.000 ανθρώπους με 15 κιλοτόνους ισχύος, το ισοδύναμο 15.000 τόνων συμβατικής ισχυρής εκρηκτικής ουσίας TNT που εκρήγνυνται ταυτόχρονα.

Τα πιο ισχυρά θερμοπυρηνικά όπλα που εξερράγησαν ποτέ, η δοκιμή των ΗΠΑ το 1954 και μια σοβιετική βόμβα το 1961, απελευθέρωσαν 15 και 50 μεγατόνους αντίστοιχα. Ενας μεγατόνος ισούται με 1.000 κιλοτόνους. Δεν υπάρχει κανένα ανώτατο όριο στην καταστροφική ισχύ τέτοιων συσκευών, κατέληξαν οι σοβιετικοί επιστήμονες μετά τη δοκιμή τους.

Πώς θα πεθάνουμε

Χάρη σε περισσότερες από 2.000 δοκιμές πυρηνικών όπλων που έχουν γίνει από το 1945, γνωρίζουμε πάρα πολλά για το τι συμβαίνει όταν πυροδοτείται μια από αυτές τις συσκευές.

Εχει γίνει τεράστια έρευνα σχετικά με το πώς το υψόμετρο της έκρηξης, η ισχύς της έκρηξης, οι καιρικές συνθήκες και άλλες μεταβλητές προκαλούν ζημιές, ακτινοβολία και ανθρώπινα θύματα.

Πολλά από αυτά τα δεδομένα έχουν δημοσιοποιηθεί και ο πυρηνικός επιστήμονας Αλεξ Γουέλερσταϊν τα συγκέντρωσε σε ένα διαδικτυακό εργαλείο που ονομάζεται Nukemap, το οποίο επιτρέπει να δει κανείς με προσομοίωση τις συνέπειες διαφόρων ειδών πυρηνικών όπλων, οπουδήποτε στον κόσμο.

Τα μόνα καλά νέα: η έκρηξη σε μεγάλο υψόμετρο σημαίνει ότι η πύρινη σφαίρα πιθανότατα δεν θα αγγίξει το έδαφος, επομένως το ραδιενεργό νέφος θα είναι ελάχιστο.

Εάν μειωθεί το υψόμετρο στο οποίο εκρήγνυται η κεφαλή κατά μερικές εκατοντάδες μέτρα, ωστόσο, οι επικρατούντες άνεμοι θα μεταφέρουν ένα σύννεφο ραδιενεργού σκόνης σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων.

Το βέβαιο είναι ότι θα πεθάνει (αμέσως ή σταδιακά) πάρα πολύς κόσμος. Αλλά αυτό είναι μόνο το άμεσο αποτέλεσμα.

Πυρηνικός χειμώνας

«Ο στρατός γνωρίζει πολλά για τις εκρήξεις και τη ραδιενέργεια, αλλά δεν μοντελοποιεί αξιόπιστα τις έμμεσες επιπτώσεις στους ανθρώπους και στο κλίμα», λέει στην Telegraph ο καθηγητής Αλαν Ρόμποκ του Πανεπιστημίου Ράτγκερς, στο Νιου Τζέρσεϊ.

«Εχουμε υπολογίσει ότι 10 φορές περισσότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν σε όλο τον κόσμο από αυτές τις έμμεσες επιπτώσεις από ό,τι θα πεθάνουν από τις φρικτές άμεσες επιπτώσεις που ήδη γνωρίζουμε. Κι αυτό είναι κάτι που ο στρατός προσπαθεί να αγνοήσει».

Ο καθηγητής Ρόμποκ δεν είναι φυσικός. Είναι μετεωρολόγος και πριν από 40 χρόνια ήταν ανάμεσα σε έναν μικρό αριθμό αμερικανών και σοβιετικών ερευνητών που άρχισαν να εξετάζουν τον αντίκτυπο των μαζικών πυρηνικών εκρήξεων στον καιρό.

Τα συμπεράσματά τους ήταν τρομακτικά.

Οι πυρηνικές επιθέσεις σε πόλεις και βιομηχανικές περιοχές θα ξεκινούσαν πυρκαγιές και θα έστελναν καπνό και σκόνη ψηλά στη στρατόσφαιρα, συνειδητοποίησαν. Επειδή αυτή βρίσκεται πάνω από τα σύννεφα, δεν θα υπήρχε βροχή για να την ξεπλύνει, πράγμα που σημαίνει ότι θα παρέμενε εκεί για χρόνια.

Αυτό το στρώμα αιωρούμενης σκόνης θα απορροφούσε το ηλιακό φως, κάνοντας τις συνθήκες ψυχρότερες και πιο σκοτεινές στην επιφάνεια της Γης. Λιγότερο ηλιακό φως σημαίνει λιγότερη εξάτμιση από τους ωκεανούς, άρα λιγότερη βροχή, επομένως το κλίμα θα γινόταν πιο ξηρό.

Ενας πυρηνικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας «θα μπορούσε να παράγει αρκετό καπνό για να πέσουν οι θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν στις εύκρατες περιοχές ακόμη και το καλοκαίρι», λέει ο καθηγητής Ρόμποκ.

«Προφανώς αυτό θα κατέστρεφε εντελώς τη γεωργία. Ο κόσμος έχει τρόφιμα για περίπου 60 ημέρες. Ετσι, μόλις οι άνθρωποι καταναλώσουν όλα τα τρόφιμα που έχουν αποθηκευτεί, θα πρέπει να αρχίσουν να τα καλλιεργούν ξανά. Ενας πόλεμος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν θα μπορούσε να σκοτώσει ένα έως δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους από την πείνα. Ενας πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας θα μπορούσε να σκοτώσει έξι δισεκατομμύρια ανθρώπους, τους περισσότερους στη Γη. Αυτό είναι ο πυρηνικός χειμώνας».

Ο Ρόναλντ Ρίγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανέφεραν τον «πυρηνικό χειμώνα» όταν δήλωσαν ότι «ένας πυρηνικός πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί και δεν πρέπει ποτέ να διεξαχθεί» και συμφώνησαν να προχωρήσουν προς τον αφοπλισμό.

Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι οι υποθέσεις είναι αυθαίρετες και αγνοούν τις δεκάδες μεταβλητές που θα μπορούσαν να παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα.

Ο καθηγητής Ρόμποκ λέει ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του έχουν χρησιμοποιήσει την πιο προηγμένη υπολογιστική μοντελοποίηση, που αναπτύχθηκε από επιστήμονες της κλιματικής αλλαγής τα τελευταία χρόνια, λαμβάνοντας δεδομένα από δασικές πυρκαγιές, ηφαιστειακές εκρήξεις και παρόμοια γεγονότα.

«Εάν επέλθει πυρηνικός χειμώνας, ολόκληρη η φιλοσοφία των χωρών με πυρηνικά για την αποτροπή καταρρέει, διότι, πολύ απλά, η θεωρία λέει ότι πρέπει να απαλλαγούμε από όλα τα πυρηνικά όπλα», εξηγεί στην Telegraph. «Ομως, υπάρχουν τεράστια συμφέροντα στις πυρηνικές χώρες για τη διατήρηση του status quo».

Ποιος θα επιβιώσει;

Στα μοντέλα του καθηγητή Ρόμποκ, ορισμένες χώρες, κυρίως στο νότιο ημισφαίριο, επηρεάζονται λιγότερο από άλλες. Αναφέρει την Αυστραλία και την Αργεντινή μεταξύ των (σχετικά) τυχερών.

Τι γίνεται όμως με τους υπόλοιπους; Υπάρχουν σχέδια για το τι θα συμβεί, για παράδειγμα, σε περίπτωση που μια πυρηνική κεφαλή χτυπήσει τη Βρετανία, γράφει η Telegraph.

Οι αρχές έχουν ένα Σχέδιο Μαζικής Εκκένωσης για το Λονδίνο, το οποίο προορίζεται να εφαρμοστεί σε διάφορες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και προβλέπει προσχεδιασμένες διαδρομές για την απομάκρυνση των ανθρώπων από τη βρετανική πρωτεύουσα.

Στην πρώην Σοβιετική Ενωση, πολλά εργοστάσια και άλλα ιδρύματα έχουν καταφύγια στα υπόγειά τους, αν και η χρησιμότητά τους θα ήταν αμφισβητήσιμη σε περίπτωση άμεσου χτυπήματος. Τα συστήματα του μετρό, σε πόλεις όπως η Μόσχα και το Κίεβο έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν και ως μαζικά καταφύγια.

Στην πραγματικότητα, όμως, κανείς δεν φαίνεται να έχει ένα πραγματικό σχέδιο, τουλάχιστον όχι για το ευρύ κοινό, σημειώνει η Telegraph.

Πριν από μερικά χρόνια, ο Μπόλφρας ξεφύλλιζε τα αρχεία της Στάζι, της μυστικής αστυνομικής υπηρεσίας της κομμουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας, όταν έπεσε πάνω σε μια μελέτη για τον πυρηνικό πόλεμο. «Το ενδιαφέρον», λέει, «είναι η παραδοχή ότι δεν ήταν σε καμία περίπτωση προετοιμασμένοι για αυτόν και ότι σε ενδεχόμενο πυρηνικού πολέμου, θα υπήρχαν μερικά καταφύγια διαθέσιμα στην ηγεσία, αλλά όλοι οι άλλοι θα αφήνονταν στην τύχη τους. Δεν νομίζω ότι οι δυτικές κυβερνήσεις θα ήταν τόσο ειλικρινείς, αν και πιστεύω ότι η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη στη Δύση».

Ωστόσο, κανένας αριθμός καταφυγίων δεν μπορεί να αντισταθμίσει τις βαθιές επιπτώσεις ενός πυρηνικού πολέμου στο κλίμα, την οικονομία, το εμπόριο και την κοινωνική συνοχή που η μελέτη του ΟΗΕ έχει ως στόχο να εξετάσει.

Προς το παρόν, το βασικό μας σχέδιο είναι να διασφαλιστεί ότι δεν θα γίνει πυρηνικός πόλεμος.

Αποτροπή ή πανικός;

Κάποιοι φοβούνται ότι το πυρηνικό ταμπού, που υπάρχει από το 1945, σιγά σιγά αποδυναμώνεται. Αυτό, γράφει η Telegraph, οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι, με περισσότερους πολέμους να διεξάγονται στον κόσμο, περισσότεροι άνθρωποι συζητούν την πιθανότητα πυρηνικής επίθεσης.

Συμβαίνει, επίσης, επειδή θεωρίες όπως ο πυρηνικός χειμώνας δεν μπορούν να δοκιμαστούν στην πραγματικότητα, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει πάντα περιθώριο να υποστηριχθεί ότι δεν θα ήταν τόσο άσχημα τα πράγματα εάν αρχίζαμε να εκτοξεύουμε πυρηνικά ο ένας εναντίον του άλλου.

Τέλος, πιστεύουμε ότι τα σύγχρονα όπλα θα μπορούσαν να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες παγκόσμιας καταστροφής: Πύραυλοι ακριβείας σημαίνουν λιγότερες πιθανότητες αστοχίας και λιγότερη ανάγκη για τεράστια εκρηκτική ισχύ για να διασφαλιστεί η επίτευξη ενός στόχου. Η εξάλειψη μιας ολόκληρης πόλης δεν είναι πλέον απαραίτητη.

Επιλέγοντας προσεκτικά αν τα όπλα θα πυροδοτηθούν στον αέρα, στο έδαφος ή υπόγεια (όπως με μια κεφαλή που καταστρέφει καταφύγια), η ποσότητα των καταστροφών θα μπορούσε να ελαχιστοποιηθεί.

Επίσης, οι πυρηνικές δυνάμεις έχουν αντικαταστήσει τα όπλα πολλών μεγατόνων του Ψυχρού Πολέμου με όπλα των οποίων η ισχύς μπορεί να ρυθμιστεί.

Οι κεφαλές Holbrook στους βρετανικούς πυραύλους Trident, για παράδειγμα, πιστεύεται ότι κυμαίνονται από 100 κιλοτόνους έως και 0,3 κιλοτόνους (περίπου τρεις φορές η ισχύς της έκρηξης στο λιμάνι της Βηρυτού, το 2020).

Συνδυάζοντας αυτές τις πληροφορίες, μπορεί κανείς να πιστέψει η εκτόξευση μιας «μικρής» πυρηνικής βόμβας, που στοχεύει έναν καθαρά στρατιωτικό ή ακόμα και εντελώς ακατοίκητο στόχο, μπορεί να μην είναι τόσο αδιανόητη όσο αρχικά υποθέταμε.

Οι ειδικοί που μελετούν τα πυρηνικά όπλα επιμένουν ότι αυτό είναι, απλώς, τρέλα. Ομως, οι παίκτες που εκπροσωπούσαν το Ισραήλ στο πολεμικό παιχνίδι προσομοίωσης του 2023, επέλεξαν αρχικά μια πυρηνική έκρηξη πάνω από την ιρανική έρημο.

Οταν αυτή δεν κατάφερε να εκφοβίσει τον αντίπαλό τους, επέλεξαν σκόπιμα στρατιωτικούς στόχους και απέφυγαν να βομβαρδίσουν την Τεχεράνη ή άλλες πόλεις. Οι Ιρανοί παίκτες επέλεξαν ομοίως να μην χτυπήσουν το Τελ Αβίβ.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα είχαν στοχεύσει αστικά κέντρα εάν το παιχνίδι είχε συνεχιστεί ή ότι οι πραγματικοί πρωθυπουργοί και στρατηγοί θα έπαιρναν τις ίδιες αποφάσεις.

Στην προσομοίωση Ιράν-Ισραήλ, οι παίκτες –35 μέλη του προσωπικού του Καπιτωλίου από τους Ρεπουμπλικάνους και τους Δημοκρατικούς, αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι και αναλυτές, ακαδημαϊκοί, στρατιωτικό προσωπικό και think tanks για την εθνική ασφάλεια και τη Μέση Ανατολή– δυσκολεύτηκαν να αναπτύξουν πολιτικές απαντήσεις στη χρήση πυρηνικών της κάθε πλευράς. Δεν είχαν ποτέ εκπαιδευτεί για ένα τέτοιο σενάριο, διότι είχαν αφιερώσει τόσο πολύ χρόνο ελπίζοντας ότι η αποτροπή θα λειτουργούσε, που δεν είχαν σκεφτεί τι να κάνουν αν αποτύγχανε.

Ισως, γράφει η Τelegraph, οι αξιωματούχοι θα έπρεπε να λαμβάνουν μέρος σε περισσότερες προσομοιώσεις τέτοιου είδους, ώστε να σχεδιάσουν τρόπους για να ξεπεράσουν τέτοιες κρίσεις.

Υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ της προετοιμασίας για το χειρότερο και της παράνοιας και του πανικού. Είναι, όπως λέει ο Μπόλφρας, «ένα τεντωμένο σχοινί πάνω στο οποίο πρέπει να αρχίσουμε να ισορροπούμε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News