1087
Σπίτι σε μικρογραφία |

Η τέχνη του μικροσκοπικού

Σπίτι σε μικρογραφία
|

Η τέχνη του μικροσκοπικού

Τα έργα τέχνης μικρής κλίμακας δεν είναι κάτι καινούργιο. Προσελκύουν το ενδιαφέρον των ανθρώπων εδώ και αιώνες και ένας γνώστης της Τέχνης μπορεί να σου παραθέσει αρκετά παραδείγματα, όπως τα διάσημα κουκλόσπιτα του Μουσείου Risks στο Άμστερνταμ, από τον 17ο αιώνα, τα οποία είναι πιστά αντίγραφα σε μικρογραφία της επίπλωσης και διακόσμησης των σπιτιών τότε.

Στην εποχή μας, βέβαια, οι μικροσκοπικές δημιουργίες έχουν πάει σε άλλο επίπεδο. Στον διαδικτυακό ιστό θα ανακαλύψεις χιλιάδες ανθρώπους που επιδίδονται σ’ αυτό, με το αποτέλεσμα να υπερβαίνει κάθε προσδοκία. Μπορεί να στηθεί μια ολόκληρη γκαλερί μέσα σ’ ένα κέλυφος αυγού; Μπορεί ένα πώμα κρασιού, ή ακόμα και το κεφάλι μιας καρφίτσας, να γίνουν η βάση για έναν κατασκευασμένο, από ανθρώπινο χέρι, μικρόκοσμο; Όλα είναι δυνατά γι’ αυτούς τους καλλιτέχνες, που με ακρίβεια χειρούργου, και πολλές φορές και με τα εργαλεία του, φτιάχνουν υπερθεάματα σε μέγεθος σπιρτόκουτου.

Το μέγεθος του μανάβικου φαίνεται σε συνάρτηση με το νόμισμα

Στα κοινωνικά δίκτυα, τέτοιου είδους λογαριασμοί μπορούν να σε κάνουν να χαζεύεις για ώρες, μη μπορώντας να πιστέψεις ότι αυτό που βλέπεις και που αντιγράφει τόσο πιστευτά ένα κομμάτι του κόσμου μας είναι μόλις λίγα εκατοστά. Υπάρχουν λογαριασμοί με βίντεο όπου παρασκευάζουν συνταγές σε κουζίνες μινιατούρες, όσο περίεργο κι αν ακούγεται.

Η Θεσσαλονικιά που έχει φτιάξει χιλιάδες μινιατούρες

Για τη Μαίρη Μουλαλή, η μινιατούρα είναι ένα καταφύγιο δημιουργίας εδώ και τριάντα χρόνια. Μητέρα δύο παιδιών, ζει στη Θεσσαλονίκη και η καθημερινότητά της κινείται ανάμεσα στη δημιουργία αντικειμένων σε σμίκρυνση, τον χορό και την κολύμβηση:   «Έχω φτιάξει μερικές χιλιάδες μικροσκοπικών αντικειμένων τα οποία δεν είναι μεμονωμένα αλλά συνθέτουν μικροσκοπικά δωμάτια, σπίτια, μαγαζιά, ακόμη κι ολόκληρες γειτονιές. Είναι τα λεγόμενα διοράματα, δηλαδή τρισδιάστατες απεικονίσεις», αναφέρει.

Άποψη εσωτερικού ενός σπιτιού σε σμίκρυνση

Τα έργα της έχουν πάρει μέρος σ’ αρκετές εκθέσεις, κάποια απ’ αυτά έχουν πουληθεί, αλλά τα περισσότερα ανήκουν στην προσωπική της συλλογή και είναι τοποθετημένα σε προθήκες, κάδρα και κουκλόσπιτα. Όπως λέει, άρχισε να στήνει τους μικρόκοσμους της σε κάδρα, όταν εξαντλήθηκαν οι χώροι στους οποίους μπορούσε να τοποθετήσει τα έργα της.

Για τη Μαίρη Μουλαλή, η μινιατούρα είναι ένα καταφύγιο δημιουργίας εδώ και τριάντα χρόνια

Οι μνήμες και η παράδοση την εμπνέουν: «Με γοητεύει κυρίως η περίοδος του Μεσοπολέμου, η εποχή των παππούδων μας, είτε πρόκειται για αστικά θέματα ή θέματα που αφορούν το χωριό και την ελληνική ύπαιθρο». Στη συλλογή της υπάρχουν εκατοντάδες έργα σε σμίκρυνση, που περιστρέφονται γύρω απ’ αυτή τη θεματολογία, όπως ένα μακεδονικό σπίτι με φουρούσια και χαγάτια, κυκλαδίτικα σπίτια, πέτρινα των ορεινών χωριών, και όλα αποδίδουν με ακρίβεια την αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση της κάθε παράδοσης και εποχής. «Μια απ τις αγαπημένες δημιουργίες μου είναι το σπίτι των παππούδων μου στην Έδεσσα, το οποίο απέδωσα πιστά σε κλίμακα μελετώντας παλιές φωτογραφίες», σημειώνει. Τη ρωτάω αν υπάρχει κάτι που δεν έχει φτιάξει ακόμα και το θέλει πολύ: «Επόμενος στόχος είναι να φτιάξω ένα πιστό αντίγραφο του Παρθενώνα», απαντά.

Τα υλικά που χρησιμοποιεί είναι οτιδήποτε πέσει στα χέρια της: «Τα πάντα αξιοποιούνται. Χαρτί, ξύλο, σύρμα, κερί, σχοινί, πλαστικό, μέταλλα, κουμπιά, ύφασμα, σιλικόνη, πολυμερικός πηλός, ζύμη αλατιού και πολλά ακόμα». Όπως λέει, πολλές φορές οι φίλοι της, της δίνουν πράγματα μικρά, πράγματα που για τους περισσότερους είναι σκουπίδια, για να δούνε πώς θα το μεταμορφώσει. Για παράδειγμα, ένα καπάκι από οδοντόκρεμα το μετέτρεψε σε αμπαζούρ.

Έργο σε σμίκρυνση μέσα σε κάδρο
Η γοητεία που ασκεί το μικροσκοπικό

Η αφοσίωση στη μινιατούρα θέλει κάποιου είδους εμμονή από την πλευρά του καλλιτέχνη. Όπως εξηγεί και η κα Μουλαλή  «τα μικροσκοπικά μεγέθη είναι αυτά που δυσκολεύουν την κατασκευή καθώς τα υλικά πιάνονται με λαβίδες και πολλά απ αυτά δουλεύονται κάτω από μεγεθυντικό φακό. Επίσης, όλη η διαδικασία απαιτεί πολύ χρόνο».

Βέβαια, η προσήλωση στη λεπτομέρεια έχει πολλάκις θεωρηθεί παρηγορητική. Αν όχι για όλους, τουλάχιστον για μια μερίδα ανθρώπων, το να εστιάσουν και ν’ απορροφηθούν λειτουργεί σαν βάλσαμο. Εκτός από την ψυχική ανακούφιση, όμως, η τέχνη οξύνει  τη συγκέντρωση, την εστίαση, την υπομονή και τη δεξιότητα της ακρίβειας στις κινήσεις σου: «..η ενασχόληση με τις μινιατούρες μου προσφέρει απερίγραπτη ικανοποίηση για την δημιουργία τους καθώς κάθε τι που φτιάχνω εκτός από χειροποίητο είναι και μοναδικό. Μου προσφέρει την χαρά καθώς απολαμβάνω το ενδιαφέρον και τον θαυμασμό όσων βλέπουν τα έργα μου. Μ’ έχει βοηθήσει στο να γίνω πιο υπομονετική κι ευρηματική. Το κυριότερο όμως είναι ότι μέσω  αυτής της τέχνης ηρεμώ και νοιώθω πληρότητα καθώς μετά από τόσα χρόνια πιστεύω ότι δεν υπάρχει κάτι που να μην μπορώ να φτιάξω σε σμίκρυνση» επιβεβαιώνει και η καλλιτέχνιδα μινιατούρας από τη Θεσσαλονίκη.

Μια τάξη

Υπάρχει, ωστόσο, και κάτι ελκυστικό σ’ αυτή τη μορφή τέχνης για εσένα που τη βλέπεις. Ασκεί μια περίεργη γοητεία επάνω στον θεατή, είναι κάτι που σε εντυπωσιάζει αλλά δεν ξέρεις ακριβώς γιατί. Το ότι είναι χαριτωμένο κάτι τόσο μικρό είναι μια εξήγηση, αλλά σίγουρα δεν είναι το μόνο που σε εκπλήσσει: «Πιστεύω ότι η τέχνη της μινιατούρας αρέσει επειδή μπορεί κανείς να φτιάξει τον δικό του μικρόκοσμο όπως τον ονειρεύεται ή όπως τον θυμάται απ το παρελθόν του ή όπως τον φαντάζεται από τα ακούσματα των παλαιοτέρων, ενώ παράλληλα απολαμβάνει την χαρά της δημιουργίας» σημειώνει η κα Μουλαλή.

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι χώροι Τέχνης φιλοξενούν έργα σε μικρή κλίμακα. H μινιατούρα μοιάζει να μας αφορά όσο ποτέ και σχετικές εκθέσεις διοργανώνονται η μια μετά την άλλη, σε όλο τον κόσμο. Μια από τις πιο σημαντικές είναι η έκθεση «Το μικρό είναι όμορφο», που γίνεται στο Λονδίνο και συγκεντρώνει έργα πολλών και σπουδαίων καλλιτεχνών, όπως και οι FLAGs (Free Little Art Galleries), μικρές γκαλερί που φιλοξενούν διάφορα έργα τέχνης σε μικρογραφία και ξεπηδούν σαν μανιτάρια οπουδήποτε, ακόμα και στη διασταύρωση ενός δρόμου.

Ίσως είναι ένας λόγος που η μινιατούρα είναι τόσο διαδεδομένη σήμερα. Είναι μια μορφή δημιουργίας που μοιάζει, και όντως είναι, οικεία και προσβάσιμη σε όλους. Όπως αναφέρει η Κέισι Έιμπλς, ρεπόρτερ της  «Washington Post», σε σχετικό της άρθρο για το φαινόμενο της μινιατούρας που κατακλύζει κοινωνικά δίκτυα και μπαίνει δυναμικά σε μουσεία σύγχρονης τέχνης και γκαλερί: «Ο κόσμος της Τέχνης μπορεί να γίνει ελιτίστικος, επιφανειακός, αλλοτριωτικός, και πολλές φορές απρόσιτος για κάποιους ανθρώπους. Αυτό είναι το αντίθετο από κάθε άποψη».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...