Την επόμενη εβδομάδα πρόκειται να διεξαχθεί στο Μπαλί της Ινδονησίας αυτή που πολλοί περιγράφουν ως πρώτη παγκόσμια διεθνή σύνοδο του δεύτερου Ψυχρού Πολέμου: η σύσκεψη των επικεφαλής των χωρών της Ομάδας των Είκοσι (G20). Η δέκατη έβδομη σύνοδος των ηγετών των 20 μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου πρόκειται να είναι η πρώτη μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Θα είναι, επίσης, η πρώτη μετά τη νέα ένταση στις σινοαμερικανικές σχέσεις, που προκάλεσε η επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν, τον περασμένο Αύγουστο.   

Ωστόσο, ο πρόεδρος της Ινδονησίας Τζόκο Γουιντόντο, σε συνέντευξη που παραχώρησε αυτές τις ημέρες υπογράμμισε πως «αρνούμαστε να είμαστε ένα πιόνι σε έναν νέο ψυχρό πόλεμο» και σύμφωνα με τον Γκίντεον Ράχμαν των Financial Times, «αυτό είναι ένα εκπληκτικά σκληρό μήνυμα, από έναν ηγέτη γνωστό για τη συμφιλιωτική του στάση». 

Ο Γουιντόντο είναι πρόεδρος της Ινδονησίας, του τέταρτου πιο πολυπληθούς κράτους στον κόσμο, από το 2014. Αλλά διαφέρει σημαντικά από ισχυρούς (και αυταρχικούς) ηγέτες όπως ο Σι Τζινπίνγκ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ενόψει της συνόδου, δηλώνει πως κύριος στόχος του είναι η ενθάρρυνση του διαλόγου. «Ανησυχούμε πολύ για την κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων» είπε.

Στην ανάλυσή του, ο Ράχμαν σημειώνει πως, επιδιώκοντας να παραμείνει ουδέτερη σε αυτή τη νέα σύγκρουση υπερδυνάμεων, η Ινδονησία επιστρέφει σε μια παράδοση του παρελθόντος. «Διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην ίδρυση του κινήματος των αδεσμεύτων στη διάσκεψη του Μπαντούνγκ το 1955, κατά τη διάρκεια του πρώτου ψυχρού πολέμου. Το βαθύτερο ένστικτο της Ινδονησίας και πολλών άλλων μη Δυτικών χωρών που θα συγκεντρωθούν στο Μπαλί παραμένει το ίδιο: να αντιμετωπίσουν τις εντάσεις μεταξύ των υπερδυνάμεων και να αποφύγουν την ένταξη σε οποιοδήποτε στρατόπεδο», εξηγεί.

Τις προηγούμενες ημέρες και εβδομάδες έγινε πολύς λόγος για το ενδεχόμενο, κατά τη διάρκεια της συνόδου στο Μπαλί, ο Τζο Μπάιντεν και ο Βλαντίμιρ Πούτιν να συνυπήρχαν στην ίδια αίθουσα συνεδριάσεων. Ομως, ο πρόεδρος της Ινδονησίας, ο οποίος την προηγούμενη εβδομάδα συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον ρώσο ομόλογό του, θεωρεί πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν μάλλον δεν θα δώσει το παρών στη σύνοδο. Ερωτηθείς εάν ο επικεφαλής του Κρεμλίνου θα μπορούσε να συμμετάσχει μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Τζόκο Γουιντόντο απλώς ανασήκωσε τους ώμους του.

Οπότε, η προσοχή των ΗΠΑ είναι στραμμένη στον Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος σίγουρα θα μεταβεί στην Ινδονησία. Στην παρούσα φάση εικάζεται πως οι δύο ηγέτες μάλλον θα συναντηθούν κατ’ ιδίαν. Ορισμένοι ανώτεροι αμερικανοί αξιωματούχοι μιλούν για ευκαιρία να καταστούν οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών πιο σταθερές και προβλέψιμες, ωστόσο μια προσωπική συνάντηση μεταξύ Μπάιντεν και Σι θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ σκληρή και να καταλήξει σε αποτυχία.

«Σε αντίθεση με άλλες συνόδους κορυφής ΗΠΑ-Κίνας τις τελευταίες δεκαετίες, που πραγματοποιήθηκαν μετά από μήνες προετοιμασίας, μια συνάντηση Μπάιντεν-Σι στο Μπαλί θα προγραμματιζόταν την τελευταία στιγμή, χωρίς προσεκτικά προετοιμασμένες ανακοινώσεις, για να δοθεί μια εντύπωση προόδου», γράφει ο βρετανός δημοσιογράφος.

Κορυφαίος αμερικανός υπεύθυνος χάραξης πολιτικής ανέφερε στον Ράχμαν πως εάν πραγματοποιηθεί, τελικά, μια συνάντηση Μπάιντεν-Σι, θα μοιάζει πολύ με τις διασκέψεις κορυφής μεταξύ ΗΠΑ-ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του πρώτου Ψυχρού Πολέμου – εξαιρετικά κρίσιμες συναντήσεις, που πραγματοποιήθηκαν σε ουδέτερο έδαφος.

Ομως, το διακύβευμα είναι πολύ υψηλό και για την Ινδονησία, όπως και για άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, που κατάφεραν να ακμάσουν σημαντικά χάρη σε δεκαετίες ειρήνης και ευημερίας στην περιοχή, βάση των οποίων αποτελούν ένα σταθερό περιβάλλον ασφαλείας και ισχυρή οικονομική ανάπτυξη στην Κίνα. Οσον αφορά ειδικά την Ινδονησία, η παραπάνω φόρμουλα εξακολουθεί να λειτουργεί άψογα. Εφέτος η ανάπτυξη στη χώρα αναμένεται να ξεπεράσει το 5%, εξέλιξη που θα μπορούσε να καταστήσει τη χώρα την πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη οικονομία στην Ομάδα των Είκοσι.

Η επιθυμία για διατήρηση της γεωπολιτικής σταθερότητας (με απώτερο στόχο την οικονομική ανάπτυξη) καθορίζει και τη στάση του Τζόκο Γουιντόντο απέναντι στο πόλεμο της Ουκρανίας. Ως πρόεδρος της G20 μετέβη τόσο στο Κίεβο όσο και στη Μόσχα. Ομως, ο πόλεμος αυτός καθαυτός δεν αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για τον ινδονήσιο ηγέτη, όπως αποτελεί για τους ηγέτες της Δύσης. Ο Γουιντόντο ανησυχεί και ενδιαφέρεται περισσότερο για τις δευτερεύουσες οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου και τον αντίκτυπο που έχει στην αύξηση των παγκόσμιων τιμών των τροφίμων.

Με βάση τις συνομιλίες που είχε με τον Πούτιν και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο ινδονήσιος πρόεδρος θεωρεί ελάχιστα πιθανό το ενδεχόμενο να επιτευχθεί μια ειρηνευτική διευθέτηση στο άμεσο μέλλον. Για αυτόν τον λόγο η Ινδονησία καταβάλλει διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό μιας άλλης σύρραξης (στη γειτονιά της), του εμφυλίου πολέμου στο Μυανμάρ, που ξέσπασε τον Μάιο του 2021 και έχει ήδη κοστίσει χιλιάδες ζωές και καταστήσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους πρόσφυγες.

Ο Ράχμαν εξηγεί στην ανάλυσή του πως, ως παγκόσμιος ηγέτης, ο Γουιντόντο έχει κάποιες ομοιότητες με τον πρόσφατα επανεκλεγέντα πρόεδρο της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα. Αμφότεροι είναι ταπεινής καταγωγής και περήφανοι για τους δεσμούς τους με τους απλούς ανθρώπους, αμφότεροι επίσης θέλουν να έχουν καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, παραμένοντας, ωστόσο, επιφυλακτικοί όσον αφορά τα αμερικανικά κίνητρα, λόγω της Ιστορίας των χωρών τους.

Παρόμοια είναι η στάση του Γουιντόντο απέναντι και στην Κίνα. Γνωρίζει πως το εμπόριο με την Κίνα και οι κινεζικές επενδύσεις έχουν τεράστια σημασία για την ανάπτυξη της οικονομίας της Ινδονησίας, αλλά ξέρει επίσης ότι πολλοί στη χώρα, περιλαμβανομένου και του ίδιου του αντιπροέδρου του, υποστηρίζουν ότι το Πεκίνο ασκεί υπερβολική επιρροή στην Ινδονησία.

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του, ο Γκίντεον Ράχμαν γράφει πως «από γεωπολιτική άποψη, η Ινδονησία παραμένει ένα είδος κοιμώμενου γίγαντα». Παρά τους άνω των 280 εκατ. πολίτες της και τη γεωγραφική της έκταση (εκτείνεται σε τέσσερις ζώνες ώρας), ο Τζόκο Γουιντόντο δεν δείχνει πως φιλοδοξεί να μετατρέψει την πατρίδα του σε υπερδύναμη, ούτε καν σε ηγεμονική δύναμη στη νοτιοανατολική Ασία. Αντιθέτως, προτιμά να τονίζει την προσήλωση της χώρας του στην Ενωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας.

«Σε μια περίοδο αυταρχικών ηγετών και επιθετικού εθνικισμού των μεγάλων δυνάμεων, η σεμνότητα και η πολυμέρεια του ινδονήσιου ηγέτη αποτελούν μια αναζωογονητική αλλαγή. Θα ήταν καλό εάν μέρος αυτού του πνεύματος μεταδιδόταν στους άλλους ηγέτες στη σύνοδο», καταλήγει ο Ράχμαν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News