Κάποτε, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ένας αρχισυνδικαλιστής της ΔΕΗ πίεζε τον διευθύνοντα σύμβουλο για δύο δωμάτια στο «Μακεδονία Παλλάς», σε διαφορετικούς ορόφους, ένα για τη σύζυγο και ένα για μια φίλη του, στο πλαίσιο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Σήμερα θεωρούμε ότι πολλά έχουν αλλάξει.

Ωστόσο, έως και πριν από λίγα χρόνια, το 2019, η νοοτροπία του –κακώς εννοούμενου– κρατικού συνδικαλισμού της Μεταπολίτευσης οδηγούσε τη Νο 1 επιχείρηση της χώρας ένα βήμα πριν από μια χρεοκοπία-ντόμινο για την ελληνική οικονομία. Είναι η χρονιά που κρίθηκε αν η εταιρεία θα μετατρεπόταν ολοκληρωτικά σε ένα κρατικο-συνδικαλιστικό απολίθωμα το οποίο θα συντηρούσαμε κάθε χρόνο πληρώνοντας φόρους. Τις συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο τις έχουμε δει σε πολλές περιπτώσεις, με πιο τραγική εκείνη του ΟΣΕ.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Τον Απρίλιο του 2019 η ΔΕΗ ανακοίνωσε ζημιές 903,8 εκατ. ευρώ για το 2018. Τα τραγικά οικονομικά αποτελέσματα του 2018 βύθισαν κι άλλο τις μετοχές της, οδηγώντας τη χρηματιστηριακή αξία στα επίπεδα των 300 εκατ. ευρώ. Για μια πρώτη σύγκριση του τότε με το σήμερα, το μερίδιο του Δημοσίου (51%) το 2019 είχε αξία περίπου 150 εκατ. ευρώ. Σήμερα, η αξία που έχει το μερίδιο του Δημοσίου (34%) έχει εκτιναχθεί στα 1,2 δισ. ευρώ.

Η εφαρμογή του «Δεν Πληρώνω»

Το «σημείο μηδέν» του 2019 ήρθε μετά από τη συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να παραδώσει την τύχη της ΔΕΗ στον διάσημο ανά το πανελλήνιο (χάρη στις τηλεοπτικές οθόνες) κρατικό συνδικαλισμό της. Παράλληλα, χάρη στο κλείσιμο του ματιού προς το κίνημα «Δεν Πληρώνω», οι μπαταχτσήδες ανά την επικράτεια έκαναν πάρτι, αφήνοντας μόνο τα κορόιδα να πληρώνουν τους λογαριασμούς.

Τον Απρίλιο του 2019, η έκθεση της Ernst & Young για τα αποτελέσματα της ΔΕΗ αποτύπωνε σοβαρή αβεβαιότητα για τη συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης. Βρισκόταν, με άλλα λόγια, ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία, η οποία θα άνοιγε τρύπα 3,5 δισ. ευρώ και στις ελληνικές τράπεζες (όπου είχαν μεταφερθεί τα δάνειά της), σε μια εποχή που το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν είχε ακόμα ορθοποδήσει. Μια «βόμβα», όχι μόνο για την τύχη των εργαζόμενων στη ΔΕΗ, αλλά για το σύνολο της οικονομίας, έπρεπε να απενεργοποιηθεί.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης, πρώην πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, δήλωνε (23/04/2019) ότι «οι δράσεις για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας συνεχίζονται με αμείωτη ένταση». Ηταν, ωστόσο, πολύ αργά. Οι επιλογές που έγιναν την περίοδο 2015-2019 ήταν η «χαριστική βολή». Μια από τις χαρακτηριστικές πινελιές εκείνης της εποχής ήταν ότι την περίοδο που η ΔΕΗ βούλιαζε στα χρέη, το 2017, η επιχείρηση προσλάμβανε καλλιτεχνικό διευθυντή με μισθό 1.870 ευρώ τον μήνα για να διευθύνει τη χορωδία της…

Η «ηρωική» εποχή του συνδικαλισμού

Βεβαίως, η ιστορία είχε παρελθόν. Ας ανοίξουμε μια παρένθεση με όσα έγιναν χρόνια πριν τον Ιούλιο του 2019, όταν και εκλήθη να διαχειριστεί την υπό χρεοκοπία ΔΕΗ η νέα κυβέρνηση, της Νέας Δημοκρατίας. Ας πάμε πίσω στη δεκαετία του 2000, πριν την οικονομική κρίση και τα μνημόνια.

Οπως θύμισε (εδώ) το 2019 το Protagon, «ο άλλοτε πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ, Νίκος Φωτόπουλος, ηγούνταν τη δεκαετία του 2000 των καταδρομικών επιχειρήσεων στο γραφείο του πρώην προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου, Τάκη Αθανασόπουλου. Ο επιτυχημένος πρώην μάνατζερ πολυεθνικής ήταν αυτός που πρώτος εντόπισε πως η ΔΕΗ πρέπει να αναζητήσει στρατηγικούς συμμάχους, να επεκταθεί σε αγορές του εξωτερικού και, κυρίως, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), προκειμένου να διασωθεί. Επιχείρησε να συνάψει στρατηγικές συνεργασίες με πανίσχυρους διεθνείς ομίλους, όπως η γερμανική RWE, η ισπανική Iberdrola, καθώς και ελληνικές επιχειρήσεις».

Η είσοδος Φωτόπουλου στο γραφείο του τότε προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ, Τάκη Αθανασόπουλου, τον Ιούλιο του 2009 (βίντεο της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ στο Youtube):

Το δημοσίευμα του 2019 συνέχιζε με τα εξής: «Σε όλες τις περιπτώσεις, ο Νίκος Φωτόπουλος και οι συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μην προχωρήσει τίποτα. Και το πέτυχαν! Προ ημερών (σ.σ.: Απρίλιος 2019) ο κ. Φωτόπουλος εξέδωσε και μια ανακοίνωση περίπου 110 σελίδων (!) για τα σημερινά χάλια της ΔΕΗ, με την οποία, χωρίς καμία διάθεση αυτοκριτικής, στην ουσία ζητάει πρόσθετα δισεκατομμύρια ευρώ από τους φορολογούμενους για να διασωθεί η επιχείρηση».

Η προσπάθεια διάσωσης

Τον Ιούλιο του 2019, η «καυτή πατάτα» της ΔΕΗ ήρθε στα χέρια του νέου Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του τότε υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη.

Οι πρώτες πυροσβεστικές κινήσεις εξασφάλισαν την άρση της αβεβαιότητας για τη συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης (ακόμη και για την πληρωμή μισθών), κάτι που, ευτυχώς, αποτυπώθηκε στην έκθεση του ορκωτού ελεγκτή (Ernst & Young) τον Σεπτέμβριο, καθησυχάζοντας κάπως τις αγορές. «Αποφεύχθηκε μια πολύ σοβαρή αρνητική εξέλιξη, με πολύ σοβαρούς κλυδωνισμούς για την ελληνική οικονομία» τόνισε στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2019 ο Κωστής Χατζηδάκης.

Παράλληλα, Μητσοτάκης και Χατζηδάκης αναζήτησαν στην αγορά τον νέο πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ. Ο Γιώργος Στάσσης έδειχνε να πιστεύει στις προοπτικές του ενεργειακού τομέα και λέγεται ότι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που επελέγη για την «ηλεκτρική καρέκλα».

Ο νέος επικεφαλής παρουσίασε γρήγορα το καινούργιο επιχειρησιακό σχέδιο, με έμφαση στην ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης και στον απογαλακτισμό της ΔΕΗ από τον στενό εναγκαλισμό των διαδικασιών του Δημοσίου. Στόχος ήταν να μπορέσει να λειτουργήσει επί ίσοις όροις με τον ανταγωνισμό.

Από μια υπερχρεωμένη, απαξιωμένη, απαρχαιωμένη και πληγωμένη από μια κουλτούρα που είχε τις ρίζες της στη δεκαετία του 1980 επιχείρηση, η ΔΕΗ μετατράπηκε σε λίγα χρόνια σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Επανήλθε στην κερδοφορία εξυγιαίνοντας και βελτιώνοντας όλους τους επιμέρους δείκτες του ισολογισμού της και έκανε μια μεγάλη πράσινη στροφή υλοποιώντας ένα εκτεταμένο επενδυτικό πρόγραμμα στις ΑΠΕ.

Είναι ενδεικτικό ότι το 2019 η ΔΕΗ είχε ζημιές που ξεπερνούσαν τα 2 δισ. ευρώ και ότι το 2023, ούσα κερδοφόρα (αντί να αναζητεί σωσίβιο στα λεφτά των φορολογούμενων), επεκτείνεται εξαγοράζοντας έναντι 1,2 δισ. ευρώ την Enel Romania, μια κίνηση-ορόσημο για τη νέα εποχή της. Παράλληλα, η επιχείρηση ηλεκτρισμού είναι σήμερα ο επικρατέστερος αγοραστής για το δίκτυο καταστημάτων της Κωτσόβολος.

Η αποτροπή της χρεοκοπίας της ΔΕΗ και η εντυπωσιακή ανάκαμψή της είναι ένα «στόρι» που δεν απασχόλησε πολύ την κοινή γνώμη. Διότι, πολύ απλά, το δράμα αποφεύχθηκε. O Γουίλιαμ Λάιον Μακένζι Κινγκ υπήρξε πρωθυπουργός του Καναδά επί 21 ολόκληρα χρόνια. Μεταξύ άλλων, έχει μείνει η φράση του ότι «κρινόμαστε περισσότερο για αυτό που προλαμβάνουμε». Η αλήθεια είναι ότι στην πολιτική, μετά από λίγο, δεν υπάρχει καν ανάμνηση για τους κινδύνους που αποτράπηκαν.

Παρότι, λοιπόν, η διάσωση της ΔΕΗ, της Νο 1 ελληνικής επιχείρησης, γρήγορα ξεχάστηκε, μένει (μεταξύ πολλών άλλων) ότι οι φορολογούμενοι δεν θα συνεχίσουν να πληρώνουν με τους φόρους τους τα σπασμένα των κομματικών επιλογών, αλλά και της συνδικαλιστικής νομενκλατούρας μιας άλλης εποχής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News