Ο Φρίντριχ Μερτς δεν απόλαυσε ποτέ αυτό που χαρακτηρίζεται ως «μήνας του μέλιτος» που συνήθως συνοδεύει έναν νέο αρχηγό κυβέρνησης.

Οπως θυμάται και επισημαίνει ο Economist όταν έθεσε υποψηφιότητα για την καγκελαρία στη Μπούντεσταγκ στις 6 Μαΐου, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο. Την εξασφάλισε στη δεύτερη προσπάθεια, αλλά αυτό ήταν προμήνυμα για όσα θα ακολουθούσαν. Η πλειοψηφία του είναι εξαιρετικά εύθραυστη. Ακόμα χειρότερα, δεν μπορεί να βασιστεί στην αφοσίωση όλων των βουλευτών του συνασπισμού του, που αποτελείται από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU), το βαυαρικό αδελφό κόμμα τους, τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), και τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD).

Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, ο Μερτς ξεκίνησε ένα κύμα ταξιδιών, πρώτα στην Ευρώπη (Παρίσι, Βαρσοβία, Βρυξέλλες και Κίεβο) και έπειτα στην Αμερική. Ο ενθουσιασμός του για τα ταξίδια του χάρισε γρήγορα το παρατσούκλι «εξωτερικός καγκελάριος» (Aussenkanzler).

Πέτυχε τον στόχο του να καθιερώσει τη Γερμανία ως κορυφαία φωνή στη διεθνή πολιτική, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία και φαίνεται να τα πηγαίνει καλά με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Ομως στο εσωτερικό τίποτα δεν είναι ρόδινο. Μετά από 100 ημέρες στην εξουσία, ο Μερτς ήταν λιγότερο δημοφιλής από τον Όλαφ Σολτς, τον μάλλον αντιπαθή προκάτοχό του, σύμφωνα με δημοσκόπηση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ARD. Μόνο το 32% δήλωσε ικανοποιημένο με τον Μερτς, έναντι 56% για τον Σολτς και 74% για την Ανγκελα Μέρκελ, την προκάτοχο του Σολτς, για το ίδιο διάστημα παραμονής τους στην εξουσία.

♦ Διαβάστε: Ο Μερτς ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη

Πρόσφατα, και ακόμα πιο ανησυχητικά, κάποιες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η σκληρά δεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ίσως ξεπερνά το CDU. Και σύμφωνα με έρευνα της Insa, το 68% των Γερμανών αναμένει ότι οι περιφερειακές εκλογές του επόμενου έτους θα φέρουν για πρώτη φορά πρωθυπουργό κρατιδίου από την AfD. Οι εκλογές θα διεξαχθούν στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, τη Ρηνανία-Παλατινάτο, τη Σαξονία-Άνχαλτ, το Βερολίνο και τη Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία. Είναι χαρακτηριστικό της εποχής ότι τα παραδοσιακά κόμματα θα θεωρήσουν καλή είδηση αν η AfD έρθει πρώτη αλλά δεν κερδίσει απόλυτη πλειοψηφία στη Σαξονία-Ανχαλτ, και αν περιοριστεί στο να γίνει το μεγαλύτερο κόμμα μόνο σε ένα ή δύο από τα πέντε κρατίδια.

Τι πήγε στραβά; «Ο Μερτς δεν είναι έμπειρος πολιτικός, δρα περισσότερο σαν διευθύνων σύμβουλος», εξηγεί στον Economist, ο Χόλγκερ Σμίεντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg. Στην εξωτερική πολιτική το ηγετικό του ύφος λειτουργεί καλά, αλλά στο εσωτερικό το διοικητικό του στυλ προκαλεί τριβές. Πολλοί βουλευτές του ίδιου του κόμματός του εξοργίστηκαν όταν, πριν καν αναλάβει καθήκοντα, επέβαλε την χαλάρωση των κανόνων για τον ισοσκελισμένο προϋπολογισμό της Γερμανίας. Eκτοτε, ο αυταρχικός τρόπος του έχει οδηγήσει σε αρκετές εσωτερικές θύελλες που σκίασαν το ξεκίνημά του.

Τον Ιούλιο τα προβλήματά του επικεντρώθηκαν στις υποψηφιότητες για το ισχυρό συνταγματικό δικαστήριο της χώρας. Ο Μερτς αναγκάστηκε να ακυρώσει ψηφοφορία στη Βουλή για τρεις διορισμούς, καθώς κάποιοι βουλευτές του κόμματός του επαναστάτησαν ενάντια στην υποψηφιότητα της Φράουκε Μπρόζιους-Γκέρσντορφ, καθηγήτριας νομικής. Αρκετοί Χριστιανοδημοκράτες προσβλήθηκαν από τις φιλελεύθερες απόψεις της σχετικά με τις αμβλώσεις. Ο Μερτς χαρακτήρισε τις επιθέσεις εναντίον της «εκστρατεία προσωπικής συκοφαντίας». Η Μπρόζιους-Γκέρσντορφ απέσυρε την υποψηφιότητά της.

Στις 8 Αυγούστου, ο Μερτς αποφάσισε να σταματήσει τις εξαγωγές όπλων της Γερμανίας προς το Ισραήλ που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη Γάζα, χωρίς να συμβουλευτεί κανέναν πέρα από τους στενότερους συνεργάτες του. Αυτό ενόχλησε τόσο βουλευτές του CDU και του CSU, όσο και κάποιους πρωθυπουργούς κρατιδίων. Ο Μάρκους Ζέντερ, αρχηγός του CSU και πρωθυπουργός της Βαυαρίας στη δεύτερη θητεία του, ενοχλήθηκε ιδιαίτερα που δεν είχε ερωτηθεί.

Σε κάποιον βαθμό ο Μερτς αδικείται, όπως τουλάχιστον εκτιμά ο Economist. Η κυβέρνησή του τα έχει καταφέρει σχετικά καλά στην εφαρμογή των τεσσάρων μεγάλων αλλαγών που είχε υποσχεθεί για τους πρώτους μήνες της θητείας: μείωση της γραφειοκρατίας, συχνότερους συνοριακούς ελέγχους, μεταρρύθμιση του Bürgergeld (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα) και μείωση του εταιρικού φόρου. Οι άδειες οικοδομής εκδίδονται πιο γρήγορα, η μεταρρύθμιση του ελάχιστου εισοδήματος προχωρά, και οι επιχειρήσεις μπορούν να αποσβέσουν περισσότερες επενδύσεις κεφαλαίου· ένας χαμηλότερος συντελεστής εταιρικού φόρου θα ισχύσει από το 2028.

Ωστόσο, τα μέσα ενημέρωσης έχουν εστιάσει στην αύξηση των εταιρικών πτωχεύσεων, στην άνοδο της ανεργίας (αν και το ποσοστό είναι μόλις 3,6%, ιδιαίτερα χαμηλό και σε διεθνές επίπεδο) και σε μια αθετημένη υπόσχεση για μείωση των τιμών ηλεκτρικού ρεύματος για τους καταναλωτές.

Τα διακυβεύματα για την καγκελαρία του Μερτς είναι υψηλά. Ο ίδιος την έχει περιγράψει ως την τελευταία ευκαιρία της Γερμανίας να αποτρέψει μια κυβέρνηση υπό την AfD. Είναι ακόμα νωρίς, αλλά μέχρι στιγμής ο «εξωτερικός καγκελάριος» δεν έχει καταφέρει να αρπάξει την ευκαιρία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News