Φεβρουάριος 2008. Την επόμενη ημέρα της «κλήσης σε απολογία» του Βαγγέλη Βενιζέλου από τον Γιώργο Παπανδρέου, το τελεσίγραφο για την απαγόρευση ίδρυσης ομίλου από «το Ρεύμα» και τη συνάντηση 27 βουλευτών στο σπίτι της Ελένης Κούρκουλα για το «δέον γενέσθαι» , συνεργάτης του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή με θεσμική ιδιότητα τηλεφωνεί σε συνεργάτη του Βαγγέλη Βενιζέλου ζητώντας να συναντηθούν την ίδια μέρα «κατ’ ιδίαν». Η συνάντηση έγινε σε καφέ των βορείων προαστίων.

«Σου εκφράζω την άποψή μας ότι δεν πρέπει να διασπάσετε το κόμμα σας. Η εναλλαγή στην κυβέρνηση δύο ισχυρών παρατάξεων είναι ζωτικής σημασίας για τη Δημοκρατία μας… πρέπει να έχετε υπομονή, αργά ή γρήγορα θα έρθει η σειρά του Βαγγέλη να ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ».

«Αντιλαμβάνομαι το μήνυμα και τη σπουδαιότητά του. Αν όμως είναι αναπόφευκτη η διάσπαση;»

«Τότε επαναπροσδιορίζεται ο πολιτικός χρόνος. Δεν υπάρχει πρόθυμος να σας δώσει την ευχέρεια του χρόνου να αναπτυχθείτε».

Το μήνυμα μεταφέρθηκε και αποτέλεσε ισχυρή συνιστώσα για την τελική λήψη της απόφασης, κυρίως λόγω της έμμεσης αλλά σαφούς προειδοποίησης ενδεχομένου πρόωρων εκλογών.

Τα γεγονότα που ακολούθησαν είναι γνωστά: το Ρεύμα διαλύθηκε, το ΠΑΣΟΚ έμεινε όπως ήταν, κέρδισε μεν τις εκλογές του 2009, αλλά έσκασε η βόμβα της κρίσης και της χρεοκοπίας στα χέρια του. Ο Βενιζέλος εξελέγη αρχηγός του ΠΑΣΟΚ τον Μάρτιο του 2012, όταν τα δημοσκοπικά ποσοστά του κόμματός του ήταν μονοψήφια και το σχέδιο των ιθυνόντων –αλλά και των νταραβεριτζήδων– της χώρας ήταν να διασωθεί η μία από τις δύο ιστορικές παρατάξεις για να εξασφαλισθεί η σταθερότητα. Καλύτερα η συντηρητική. Ετσι, η ΝΔ επιστρώθηκε με άφθονο λαϊκισμό και το ΠΑΣΟΚ αυτοθυσιάστηκε αναλαμβάνοντας την ευθύνη.

Στο σήμερα.

Πρώτη προσέγγιση. Το σημαίνον μήνυμα της εκδήλωσης της εφημερίδας «Δημοκρατία» είναι ότι οι δύο διαχρονικά πολιτικοί αντίπαλοι, κρίνοντας ως ανεπαρκή και λανθασμένη τη διακυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, ζητούν συναινέσεις και συνεργασίες. Με απλά λόγια, μόνοι τους δεν κατόρθωσαν, ούτε οι συντηρητικοί, ούτε οι σοσιαλδημοκράτες, ούτε οι μετα-κομμουνιστές, να καταπολεμήσουν τα τρία κακά της χώρας: τον λαϊκισμό, τον πελατειασμό και την ήσσονα προσπάθεια. Το προσωποκεντρικό σύστημα εξαντλήθηκε. Πρέπει, λοιπόν, από μονοκομματικές κυβερνήσεις να περάσουμε σε συνεργατικές, έπειτα από προγραμματικές συμφωνίες.

Δεύτερη προσέγγιση. Οσο ειλικρινείς και αν είναι ως προς το κεντρικό μήνυμα οι δύο πολιτικοί, έχουν ως δεύτερη σκέψη το παραταξιακό συμφέρον τους. Αυτή η σκέψη επικράτησε στον κ. Καραμανλή το 2008-2009, γιατί να μην επαναλαμβάνεται και τώρα; Στο σκηνικό της εκδήλωσης, από την ταξιθεσία ως τη γλώσσα του σώματος, ήταν εμφανές: να επανισχυροποιήσουμε τη ΝΔ «μας». Ο κύκλος του Μητσοτάκη κλείνει. Ανοίγουμε τον κύκλο του Δένδια. Αν χρειαστεί συνεργασία, να επιβάλουμε τους όρους μας.

Η στόχευση του κ. Βενιζέλου είναι πιο σύνθετη. Δεν είναι απλώς η συμβολή στο κλείσιμο του σημερινού κυβερνητικού κύκλου, αλλά και η επαναφορά του ΠΑΣΟΚ από τη θέση του φοβικού απομονωτισμού στη τροχιά ενός κόμματος εξουσίας με άμεση φιλοδοξία συμμετοχής στη διακυβέρνηση. Με άλλα λόγια, το ΠΑΣΟΚ ναι μεν δικαιούται να θεωρεί θεμιτή την επιδίωξη να είναι πρώτο κόμμα, όσο και η ΝΔ να έχει αυτοδυναμία, γιατί η δημοσκοπική διαφορά ΠΑΣΟΚ-ΝΔ είναι μικρότερη από εκείνη της ΝΔ-κατώφλι αυτοδυναμίας, αλλά δεν αρκεί, επιβάλλεται να αποβάλει τη νοοτροπία του ανάδελφου μικρομεσαίου κόμματος.

Τρίτη προσέγγιση. Καραμανλής και Βενιζέλος γνωρίζουν πως υπάρχουν δέκτες που λαμβάνουν το σήμα τους. Εκτός κομματικών σχηματισμών, ναι. Η κομματική υπέρβαση και η συνεργασία είναι προτάσεις που κερδίζουν έδαφος, όχι μόνο στις ελίτ. Εντός των κομμάτων υπάρχουν σημαντικές αντιστάσεις, από τις ηγεσίες τους ως τις βάσεις. Είναι σαν να διακηρύττεις τον αθεϊσμό σε εκκλησιαστική σύνοδο.

Το βέβαιο είναι πως μέσα στην εξαιρετικά πολυπαραγοντική και δύσκολη συγκυρία που έχει δημιουργηθεί, από το νέο αμερικανικό δόγμα ως το βάλτωμα της πρωτογενούς παραγωγής, η προσθήκη πολιτικών παρεμβάσεων για τον επαναπροσδιορισμό του συστήματος διακυβέρνησης, με ετερώνυμα πολιτικά πρόσωπα να έλκονται, θα δημιουργήσει αναπόφευκτα ομώνυμες απωθήσεις, δηλαδή εσωκομματικές κρίσεις και αναδιατάξεις, που ας ελπίσουμε ότι θα είναι γόνιμες και δεν θα μας οπισθοδρομήσουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News