Η γήρανση του πληθυσμού λόγω χαμηλότερων ποσοστών γεννήσεων και μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής θα συνεχίσει να αυξάνει τις δημοσιονομικές πιέσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα, σε μια περίοδο υψηλού δημόσιου χρέους και ανταγωνιστικών αναγκών δαπανών, σύμφωνα με νέα έκθεση του ΟΟΣΑ.

Η έκθεση «OECD Pensions at a Glance 2025» δείχνει ότι οι πληθυσμοί στις χώρες του ΟΟΣΑ θα γεράσουν με μεγαλύτερη ταχύτητα τα επόμενα 25 χρόνια: μέχρι το 2050 θα υπάρχουν 52 άτομα ηλικίας 65+ για κάθε 100 άτομα ηλικίας 20-64, από 33 το 2025 και μόλις 22 το 2000.

Η προβλεπόμενη αύξηση έως το 2050 είναι ιδιαίτερα ισχυρή στην Κορέα, κατά σχεδόν 50 μονάδες, και στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πολωνία, τη Σλοβακική Δημοκρατία και την Ισπανία, κατά περισσότερες από 25 μονάδες.

«Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μια καίρια διαρθρωτική πρόκληση για όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, με σημαντικές οικονομικές, δημοσιονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Με τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας να αναμένεται να μειωθεί κατά 13% τα επόμενα 40 χρόνια, και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να προβλέπεται ότι θα μειωθεί κατά 14% έως το 2060 ως αποτέλεσμα, οι χώρες θα βρεθούν αντιμέτωπες με σημαντικές πιέσεις στα έσοδά τους, ενώ την ίδια στιγμή οι δαπάνες που σχετίζονται με τη γήρανση αυξάνονται», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν.

«Καθώς ζούμε περισσότερο —και με καλύτερη υγεία— πρέπει να εργαζόμαστε για μεγαλύτερο διάστημα. Οι χώρες πρέπει να αυξήσουν τα αποτελεσματικά όρια συνταξιοδότησης και να ενισχύσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης σε μεγαλύτερες ηλικίες, ώστε να ενισχυθεί η οικονομική βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων, να διασφαλιστεί η οικονομική ασφάλεια στην τρίτη ηλικία και να στηριχθεί η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη», προσέθεσε.

Ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας (20-64 ετών) προβλέπεται να μειωθεί πάνω από 30% τα επόμενα 40 χρόνια στην Εσθονία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ιαπωνία, την Κορέα, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Σλοβακική Δημοκρατία και την Ισπανία.

Η κανονική ηλικία συνταξιοδότησης θα αυξηθεί, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, από 64,7 και 63,9 έτη για άνδρες και γυναίκες που συνταξιοδοτούνται το 2024 σε 66,4 και 65,9 έτη, αντίστοιχα, για όσους ξεκινούν την καριέρα τους το 2024, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.

Οι μελλοντικές κανονικές ηλικίες συνταξιοδότησης κυμαίνονται από τα 62 έτη στην Κολομβία (για τους άνδρες), το Λουξεμβούργο και τη Σλοβενία έως τα 70 ή περισσότερα έτη στη Δανία, την Εσθονία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία.

Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι εργαζόμενοι πλήρους σταδιοδρομίας με μέσο μισθό που εισέρχονται σήμερα στην αγορά εργασίας θα λάβουν καθαρή σύνταξη ίση με το 63% του καθαρού μισθού τους. Αυτό το μελλοντικό καθαρό ποσοστό αναπλήρωσης είναι κάτω του 40% στην Εσθονία, την Ιρλανδία, την Κορέα και τη Λιθουανία. Το μελλοντικό καθαρό ποσοστό αναπλήρωσης για εργαζόμενους πλήρους σταδιοδρομίας που κερδίζουν το ήμισυ του μέσου μισθού είναι υψηλότερο, στο 76% κατά μέσο όρο.

Την ίδια ώρα οι γυναίκες λαμβάνουν μηνιαίες συντάξεις που είναι κατά 23% χαμηλότερες από αυτές των ανδρών κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, παρά τη μείωση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες από 28% το 2007.

Οι διαφορές μεταξύ των φύλων στα εισοδήματα —λόγω διαφορών στην απασχόληση, τις ώρες εργασίας και τις ωριαίες αποδοχές— εκτιμώνται στο 35% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ και αποτελούν τον βασικό παράγοντα του χάσματος. Η άνιση κατανομή της απλήρωτης εργασίας έχει επίσης σημαντικές επιπτώσεις.

Οι χώρες θα χρειαστεί να εφαρμόσουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα περιλαμβάνει πολιτικές για την αγορά εργασίας, την οικογένεια και το συνταξιοδοτικό σύστημα, ώστε να αντιμετωπίσουν αυτό το έμφυλο χάσμα των συντάξεων.

Κύριες προτεραιότητες πολιτικής για τις χώρες που επιδιώκουν να αξιοποιήσουν το ανεκμετάλλευτο εργατικό δυναμικό των γυναικών και να μειώσουν τα έμφυλα χάσματα στην αγορά εργασίας και στα συνταξιοδοτικά εισοδήματα περιλαμβάνουν πιο προσιτή παιδική φροντίδα, λιγότερα αντικίνητρα για εργασία στο φορολογικό και παροχικό σύστημα, ενθάρρυνση της εγγραφής σε τεχνικά, υψηλής ζήτησης αντικείμενα και διασφάλιση ίσων ευκαιριών για θέσεις ηγεσίας. Η κατάργηση της πρόωρης πρόσβασης στις συντάξεις για τις γυναίκες, όπου αυτή ισχύει, θα συνέβαλε επίσης στη μείωση του έμφυλου χάσματος, υπογραμμίζει στην έκθεσή του ο διεθνής οργανισμός.

Η προστασία του βιοτικού επιπέδου των επιζώντων μετά τον θάνατο ενός συντρόφου είναι επίσης κρίσιμη. Οι συντάξεις επιζώντων μειώνουν το έμφυλο χάσμα στις υποχρεωτικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις που σχετίζονται με τα εισοδήματα κατά περίπου ένα τρίτο κατά μέσο όρο, καθώς οι γυναίκες αποτελούν το 88% των δικαιούχων κατά μέσο όρο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News