Μια νύχτα με ύπνους διάρκειας τεσσάρων δευτερολέπτων ακούγεται σαν ουτοπικό –αν όχι βασανιστικό– σενάριο με βάση τα ανθρώπινα στάνταρ, αλλά για αυτά των πυγοσκελών πιγκουίνων αποτελεί πραγματικότητα, καθώς αποκοιμούνται χιλιάδες φορές την ημέρα, σύμφωνα με μια νέα έρευνα.

Οι επιστήμονες που μελέτησαν τα πουλιά στο νησί Κινγκ Τζορτζ της Ανταρκτικής ανακάλυψαν ότι τα παίρνει ο ύπνος πάνω από 10.000 φορές την ημέρα, γεγονός που τους επιτρέπει να παρακολουθούν συνεχώς τις φωλιές τους, προστατεύοντας τα αυγά και τους νεοσσούς τους από τα αρπακτικά. Συνολικά, τα πουλιά καταφέρνουν να κοιμούνται 11 ώρες την ημέρα – χωρίς ποτέ να πέφτουν σε βαθύ και αδιάκοπο ύπνο.

Οι ερευνητές είχαν εξετάσει τον ύπνο των πιγκουίνων τη δεκαετία του 1980, τοποθετώντας τους σε ένα καταφύγιο και παρακολουθώντας τους. Παρατήρησαν κατακερματισμένο ύπνο για μικρά χρονικά διαστήματα, τον οποίο ονόμασαν «νυσταγμό». Στην τελευταία έρευνα, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι αυτός ο κατακερματισμένος ύπνος διατηρούνταν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, δείχνοντας ότι οι πιγκουίνοι δεν πέφτουν ποτέ σε βαθύτερο ύπνο.

«Ο ύπνος σε αναπαραγωγικούς πυγοσκελείς πιγκουίνους (σ.σ.: πήραν το όνομά τους από τη μαύρη λωρίδα που φέρουν κάτω από τα κεφάλια τους και τους κάνουν να μοιάζουν σαν να φορούν κράνος) είναι πολύ κατακερματισμένος, υπό κάθε συνθήκη στη στεριά» έγραψαν οι ερευνητές στην εργασία που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science.

Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι «οι μικρο-ύπνοι μπορούν να εκπληρώσουν τουλάχιστον μερικές από τις τονωτικές λειτουργίες του ύπνου». Οι πιγκουίνοι που μελετήθηκαν μπορούσαν να κοιμηθούν όρθιοι ή ξαπλωμένοι. Ο ύπνος στο ζωικό βασίλειο διαθέτει ιδιαιτερότητες, καθώς κάνει τα ζώα ευάλωτα στη θήρευση, επειδή χάνουν την ικανότητα των αντανακλαστικών τους στο εξωτερικό περιβάλλον.

Οι ερευνητές μελέτησαν πιγκουίνους ελεύθερους στη φύση, παρακολουθώντας τους με ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (EEG) και συνεχή βίντεο. Οι μικρο-ύπνοι φάνηκαν από την εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με τον ύπνο και το κλείσιμο των ματιών. Παρατήρησαν μια ελαφρά αύξηση στο βάθος του ύπνου γύρω στο μεσημέρι, όταν ο κίνδυνος θήρευσης είναι σε χαμηλότερο επίπεδο.

Στην περίπτωση των πυγοσκελών πιγκουίνων, ο ένας γονέας κάθεται στη φωλιά για αρκετές ημέρες κάθε φορά, ενώ ο άλλος απουσιάζει για εύρεση τροφής. Ο παρατεταμένος ύπνος μπορεί να θέσει τα αυγά τους ή τα μικρά τους σε κίνδυνο θήρευσης από καφέ αρπακτικά πουλιά ή άλλους πιγκουίνους.

Οι ερευνητές μελέτησαν 14 πιγκουίνους που επώαζαν αυγά, από μια αποικία με πάνω από 2.700 ζεύγη αναπαραγωγής. Η ανακάλυψη ότι αυτά τα πουλιά κάνουν χιλιάδες μικρο-ύπνους που διαρκούν μόνο τέσσερα δευτερόλεπτα ο καθένας είναι «άνευ προηγουμένου, ακόμη και ανάμεσα στα διάφορα είδη πιγκουίνων» έγραψαν οι ερευνητές.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένα είδη ζώων κοιμούνται συνήθως πολύ λίγο, φαινομενικά χωρίς αρνητικό κόστος στην απόδοσή τους όταν είναι ξύπνια. Οι αφρικανικοί ελέφαντες κοιμούνται κατά μέσο όρο δύο ώρες την ημέρα, και κυρίως όρθιοι, σύμφωνα με μια άλλη μελέτη. Μερικές φορές παραμένουν μέχρι και για 48 ώρες χωρίς ύπνο.

Σε ορισμένα είδη παρατηρούνται διαφορές μεταξύ των φύλων – οι αρσενικές μύγες χρειάζονται περισσότερες από 10 ώρες ύπνου την ημέρα, ενώ οι θηλυκές αντέχουν με τέσσερις και μπορούν να επιβιώσουν με λιγότερα από 15 λεπτά ύπνου. χωρίς να φαίνεται ότι αυτό επηρεάζει τις πιθανότητές τους για επιβίωση.

Τα γιγαντιαία πουλιά φρεγάτες περνούν μήνες πετώντας κατά τη διάρκεια των μεταναστεύσεων τους στον ωκεανό. Μπορούν και κοιμούνται λιγότερο από μία ώρα την ημέρα, ενώ παράλληλα εξακολουθούν να πλοηγούν και να κυνηγούν τροφή. Οταν επιστρέφουν στη φωλιά τους αναπληρώνουν τον ύπνο τους, χουχουλιάζοντας για σχεδόν 13 ώρες την ημέρα.

Οι ερευνητές έγραψαν στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Sleep Advances: «Συνδυαστικά, αυτά τα μοτίβα αμφισβητούν την επικρατούσα άποψη του ύπνου ως βασικής κατάστασης από την οποία εξαρτάται η απόδοση της εγρήγορσης». Η μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση το κατά πόσο ο ύπνος μπορεί να μεταβληθεί πριν χαθούν τα οφέλη του.

Οι ερευνητές καταλήγουν: «Η απόδειξη ότι ο ύπνος με αυτόν τον τρόπο δεν έχει κόστος για τους πιγκουίνους ίσως αμφισβητήσει την τρέχουσα θεωρία του κατακερματισμού ως εγγενώς επιζήμιου για την ποιότητα του ύπνου».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News