Είναι πλέον επίσημο: η Γη έφτασε στο πρώτο σημείο καμπής που συνδέεται με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι των θερμών υδάτων μπαίνουν σε τροχιά μακροχρόνιας παρακμής, θέτοντας σε κίνδυνο τα οικοσυστήματα και τα προς το ζην εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο.

Επιστήμονες και περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν ότι ο πλανήτης βρίσκεται πολύ κοντά στο να φτάσει και άλλα κρίσιμα σημεία καμπής, μεταξύ των οποίων η παρακμή του Αμαζονίου, η κατάρρευση σημαντικών ωκεάνιων ρευμάτων και η απώλεια των στρωμάτων πάγου.

Η έρευνα για αυτήν τη φάση της κλιματικής κρίσης, συγκεντρώνει τις απόψεις 160 επιστημόνων από 87 ιδρύματα σε 23 χώρες και συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο του Εξετερ με χρηματοδότηση από το ταμείο του Τζεφ Μπέζος.

Ωστόσο, σημειώνει ο Guardian, ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν τα παραπάνω πορίσματα σχετικά με την κατάσταση των κοραλλιογενών υφάλων· ένας εξ αυτών υποστήριξε πως παρά την παρακμή, υπάρχουν ενδείξεις ότι θα μπορούσαν να παραμείνουν βιώσιμοι σε υψηλότερες θερμοκρασίες από αυτές που υπονοεί η έκθεση.

Τα σημεία καμπής χαρακτηρίζονται από τους επιστήμονες ως οι στιγμές εκείνες κατά τις οποίες ένα οικοσύστημα φτάνει σε ένα σημείο όπου η σοβαρή υποβάθμιση καθίσταται αναπόφευκτη.

Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι του κόσμου φιλοξενούν περίπου το ένα τέταρτο όλων των θαλάσσιων ειδών, αλλά θεωρούνται ένα από τα πλέον ευάλωτα συστήματα στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

«Εάν δεν επανέλθουμε στις μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες επιφανείας του 1,2 °C (και τελικά τουλάχιστον στον 1 °C) το ταχύτερο δυνατόν, δεν θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε τους κοραλλιογενείς ύφαλους θερμών υδάτων στον πλανήτη μας», αναφέρει η έκθεση.

Από τον Ιανουάριο του 2023, οι ύφαλοι βρίσκονται στο μέσο του χειρότερου φαινομένου λεύκανσης που έχει καταγραφεί ποτέ, του τέταρτου σε παγκόσμιο επίπεδο, με πάνω από το 80% αυτών σε περισσότερες από 80 χώρες να έχουν πληγεί από τις ακραίες θερμοκρασίες των ωκεανών.

Η έκθεση ξεκαθαρίζει ότι οι ύφαλοι φτάνουν σε σημείο κατάρρευσης όταν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί από 1°C έως 1,5°C σε σχέση με τα επίπεδα του 19ου αιώνα. Με τη σημερινή αύξηση να αγγίζει τους 1,4°C, το «όριο αντοχής» έχει ουσιαστικά ξεπεραστεί. «Δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για μελλοντικά σημεία καμπής», τονίζει στον Guardian ο καθηγητής Τιμ Λέντον από το Global Systems Institute του Εξετερ. «Η πρώτη μαζική κατάρρευση των θερμών κοραλλιογενών υφάλων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη».

Η καταστροφή αυτή, για την οποία κάνει λόγο η έρευνα, πλήττει ήδη κοινότητες σε Καραϊβική, Ινδονησία και Ωκεανία, όπου οι θερμικές καταιγίδες, οι ασθένειες και η απώλεια της ντόπιας βιοποικιλότητας έχουν οδηγήσει πολλούς υφάλους «στο χείλος της κατάρρευσης».

Παρά την απαισιοδοξία της έκθεσης, ο καθηγητής Πίτερ Μάμπι από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ υποστηρίζει: «αν και οι ύφαλοι υποφέρουν, υπάρχουν σημάδια πως μπορούν να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν ακόμη και με άνοδο έως και 2°C».

Τονίζει όμως πως χρειάζονται επιθετικές πολιτικές για την κλιματική αλλαγή και καλύτερη τοπική διαχείριση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. «Ανησυχώ ότι η κοινωνία θα “παραιτηθεί” από τους υφάλους αν πιστέψει ότι δεν μπορούν πια να σωθούν», προσθέτει στον Guardian.

Αντίθετα, ο δρ. Μάικ Μπάρετ, επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος του WWF-UK, υπογραμμίζει πως «η διατήρηση των υφάλων είναι πλέον πιο κρίσιμη από ποτέ. Το παιχνίδι έχει αλλάξει και η αντίδραση πρέπει να είναι άμεση».

Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν επίσης τη σημασία των λεγόμενων «καταφυγίων» των κοραλλιών, περιοχές όπου οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι λιγότερο έντονες και οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν ως «σπόροι ανάκαμψης» για το μέλλον.

Παρά τα ζοφερά ευρήματα, η έκθεση αναγνωρίζει και «θετικά σημεία καμπής»: κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές, όπως η μαζική στροφή εκατομμυρίων πολιτών ανά τον κόσμο στα ηλεκτρικά οχήματα αλλά και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μπορούν να μειώσουν ραγδαία τις εκπομπές άνθρακα. «Ο αγώνας τώρα είναι να επιταχύνουμε αυτά τα θετικά παραδείγματα, πριν οι επιπτώσεις των αρνητικών καταστούν μη διαχειρίσιμες», καταλήγει ο Λέντον.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News