Το μόνο σίγουρο (και απογοητευτικό) είναι ότι σε μία υπόθεση τόσο σοβαρή, όσο η απόφαση της αιγυπτιακής Δικαιοσύνης για το καθεστώς της ΙΜ Αγίας Αικατερίνης του Σινά, αιφνιδιάστηκαν όλοι στην Αθήνα.

Το ότι αιφνιδιάστηκε η κυβέρνηση εμπίπτει στις πιο σημαντικές πτυχές του ζητήματος. Και εν προκειμένω, αναδεικνύονται σοβαρές αδυναμίες ως προς τον συντονισμό για την παρακολούθηση μίας βαρύνουσας σημασίας υπόθεσης, ξεκινώντας από πρόσωπα στο στενό πρωθυπουργικό περιβάλλον και φτάνοντας έως τις υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών και άλλων συναρμοδίων, μεταξύ των οποίων και το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Ορισμένα στοιχεία είναι δεδομένα και υποβαθμίστηκαν σε μία κρίσιμη συγκυρία.

Μεταξύ αυτών και ότι το θέμα είχε συζητηθεί κατά την πρόσφατη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντελ Φατάχ αλ Σίσι, στις 7 Μαΐου 2025 στην Αθήνα.

Στις δημόσιες δηλώσεις του εκείνη την ημέρα, ο Πρόεδρος Σίσι είχε μεταξύ άλλων υπογραμμίσει: «Είμαι βαθιά προβληματισμένος όταν ακούω φήμες ότι η Αίγυπτος μπορεί να αναλάβει αρνητική δράση έναντι της Μονής της Αγίας Αικατερίνης, καθώς αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις βασικές αρχές της Αιγύπτου και την παράδοσή της για ανοχή».

Είχε δε επίσης αναφέρει εμφατικά: «Δεν θέλω, και δεν θα επιτρέψω, να τεθεί σε κίνδυνο η σχέση με την Ελλάδα λόγω των κακόβουλων φημών που κυκλοφορούν για τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης. Επιβεβαιώνω τη δέσμευση του αιγυπτιακού κράτους στο αιώνιο και ακέραιο συμβόλαιο μεταξύ της Μονής και του κράτους, ειδικά καθώς αγκαλιάζει τα λείψανα ενός μεγάλου Αγίου. Ήμουν πρόθυμος να διευκρινίσω αυτό το θέμα ο ίδιος και να το δηλώσω άμεσα για να αντικρούσω τις κακόβουλες φήμες».

Η δικαστική απόφαση (το λεπτομερές περιεχόμενο της οποίας δεν ήταν γνωστό το βράδυ της Πέμπτης, ούτε και το μεσημέρι της Παρασκευής, 30/5), μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα. Είτε ότι και ο ίδιος ο Πρόεδρος Σίσι και η αιγυπτιακή κυβέρνηση αιφνιδιάστηκαν, είτε ότι ακολουθήθηκε μία σκοπίμως παρελκυστική τακτική έναντι της Αθήνας.

Εμπειροι διπλωμάτες θεωρούν μάλλον απίθανο το δεύτερο ενδεχόμενο, αφού η στρατηγική σχέση Ελλάδας – Αιγύπτου είναι σημαντική και για την κυβέρνηση του Καΐρου, που στην παρούσα συγκυρία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, σε μία περίοδο κατά την οποία οποιαδήποτε αποσταθεροποίησή της, πόσο μάλλον ανατροπή της, θα πυροδοτούσε μία άνευ προηγούμενου κρίση στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Επειτα από διευκρινιστικές ανακοινώσεις της αιγυπτιακής πλευράς, κυβερνητικές πηγές ανέφεραν την Παρασκευή: «Οι επίσημες ανακοινώσεις της αιγυπτιακής πλευράς κινούνται στη σωστή κατεύθυνση. Εν αναμονή και της πλήρους αξιολόγησης της δικαστικής απόφασης, οι δύο κυβερνήσεις θα συνεχίσουν το αμέσως επόμενο διάστημα τη συζήτηση για την επίλυση του ζητήματος με θεσμικό τρόπο, στην κατεύθυνση της κοινής κατανόησης και όσων είχαν συμφωνηθεί κατ΄ιδίαν και ανακοινωθεί δημοσίως κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Αιγύπτιου Προέδρου στην Αθήνα: σκοπός η θωράκιση του λατρευτικού και ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής».

Οφείλει κανείς σε τέτοιες περιστάσεις να διατηρεί την ψυχραιμία του. Ειδικά όταν δεν γνωρίζει ακριβώς για τι σπεύδει να μιλήσει. Εν προκειμένω, στο άκουσμα της είδησης για την δικαστική απόφαση, δεν γνώριζε σχεδόν κανείς.

Αν η κυβέρνηση, καλώς ή κακώς, δεν είχε πλήρη εικόνα για το περιεχόμενο της δικαστικής απόφασης, είναι με βεβαιότητα απίθανο να γνώριζαν κάτι περισσότερο όσοι έσπευσαν να εκδώσουν ανακοινώσεις σε δραματικούς και καταγγελτικούς τόνους· ξεκινώντας από τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, που μίλησε για «δεύτερη Αλωση» και καταλήγοντας στον Νίκο Ανδρουλάκη και τον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος παρουσίασε αυτήν την προφανώς περίπλοκη υπόθεση ως κάτι παραπλήσιο με την «αδιανόητη απόφαση για την ένταξη της Τουρκίας στους αμυντικούς εξοπλισμούς της Ευρώπης», υπονοώντας δηλαδή μία ακόμη εθνική αποτυχία.

Κατά τα όσα μεταφέρουν πρόσωπα που γνωρίζουν, στον βαθμό που κάτι τέτοιο είναι δυνατό, τα μυστικά της Μονής Σινά, οι βιαστικές και επιδερμικές προσεγγίσεις είναι η πιο επικίνδυνη παγίδα στη δεδομένη συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή.

Το ζήτημα πλέον είναι η ουσία και το πώς θα επηρεάσει η απόφαση της αιγυπτιακής Δικαιοσύνης το καθεστώς της Μονής Σινά, τη λειτουργία της, τη σχέση Αθήνας – Καΐρου, αλλά και τις εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.

Επειτα και από αυτήν την εξέλιξη, έμπειροι διπλωμάτες εφιστούν την προσοχή σε ορισμένα κρίσιμα σημεία.

Κατ’ αρχάς, τονίζουν, το καθεστώς που διέπει τη Μονή Σινά είναι «γκρίζο» σε όλη τη διάρκεια της Ιστορίας της, διάρκειας 15 αιώνων. «Φαίνεται ότι οι Αιγύπτιοι θέλουν να βάλουν μία τάξη, όμως το θέμα είναι τι θα σημάνει αυτή η “τάξη”, αν θα έχει επιπτώσεις και θα επιφέρει ανατροπές», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.

Υπό αυτό το πρίσμα και με την επισήμανση ότι η περίοδος είναι κρίσιμη και απαιτεί την ανάλογη σοβαρότητα, τα ίδια πρόσωπα που γνωρίζουν πολλά για την περιοχή και την ΙΜ Αγίας Αικατερίνης Σινά, αναδεικνύουν τα σημεία στα οποία θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή.

Αυτά είναι:

• Τι θα συμβεί και ποιο καθεστώς θα διέπει τους ανεκτίμητους θρησκευτικούς και ιστορικούς θησαυρούς της Μονής
• Πώς θα ρυθμιστούν νομικά τα θέματα της ευρύτερης περιουσίας της
• Αν και πώς θα συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία της
• Σε συνδυασμό με αυτό, πώς θα διασφαλιστεί η διαδοχή με την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου όταν έλθει η ώρα και πώς θα συνεχιστεί η παρουσία μοναχών, δεδομένου ότι η πλειονότητα σήμερα είναι υπέργηροι

Οι προφορικές διαβεβαιώσεις της αιγυπτιακής κυβέρνησης, περί διαφύλαξης του θρησκευτικού και λατρευτικού χαρακτήρα της Μονής, είναι μία ένδειξη που δεν θα πρέπει να υποτιμάται, όμως δεν είναι και απολύτως επαρκής.

Ομως τα σχέδια τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής είναι επίσης γνωστά και θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι η ιστορική Μονή δεν θα μετατραπεί τελικώς σε έναν μουσειακό χώρο, υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News