Γνωστή ως το «Μαργαριτάρι της Αδριατικής», η πανέμορφη κροατική πόλη του Ντουμπρόβνικ συνιστά εδώ και καιρό αγαπημένο προορισμό για κρουαζιέρες, οργανωμένες διακοπές και οικονομικές αεροπορικές εταιρείες, καθώς και για πλήθος κινηματογραφικών παραγωγών. Η τοποθεσία αποτέλεσε το σκηνικό πολλών εντυπωσιακών σκηνών της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς του HBO, «Game of Thrones».

Αλλά η δημοτικότητα του θέρετρου των δαλματικών ακτών έχει και το τίμημά της. Με 27 επισκέπτες να αντιστοιχούν σε κάθε μόνιμο κάτοικο, το Ντουμπρόβνικ έχει γίνει γνωστό ως μια από τις πιο υπερτουριστικές πόλεις της Ευρώπης, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του BBC.

Τα τελευταία χρόνια, ο ανεξέλεγκτος τουρισμός έχει αναγκάσει πολλούς δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς να λάβουν μέτρα. Η Βενετία χρεώνει πλέον τους εκδρομείς της μιας ημέρας, η Βαρκελώνη έχει περιορίσει τις κλίνες των ξενοδοχείων, και το Αμστερνταμ περιορίζει τα καταλύματα τύπου Airbnb.

Ωστόσο, σύμφωνα με το βρετανικό δίκτυο, το Ντουμπρόβνικ τους ξεπερνά όλους, θέτοντας αυστηρό ανώτατο όριο στον αριθμό επισκεπτών.

Από το 2017 που εξελέγη, ο δήμαρχος του Ντουμπρόβνικ, Μάτο Φράνκοβιτς, έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για τον έλεγχο της ροής των τουριστών στην πόλη. Παράλληλα με τον περιορισμό των κρουαζιερόπλοιων σε μόλις δύο την ημέρα, ο δήμος έχει καταστήσει υποχρεωτικό τον ελλιμενισμό των πλοίων για τουλάχιστον οκτώ ώρες, δίνοντας στους επιβάτες χρόνο να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα τοπικά, αντί να βιάζονται να περιπλανηθούν στα αξιοθέατα.

Η πόλη διαχειρίζεται παράλληλα τη ροή των επισκεπτών με κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης (CCTV) που εγκαταστάθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας. Το Dubrovnik Pass (τουριστικό πάσο) είναι άλλο ένα βασικό εργαλείο. Εκτός του ότι προσφέρει στους επισκέπτες έναν απλό τρόπο εισόδου σε όλα τα μουσεία και τα τείχη της πόλης, παρέχει στην πόλη και δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων.

Πιο ριζικά, ένα σχέδιο διαχείρισης που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Ντουμπρόβνικ ορίζει τον μέγιστο αριθμό επισκεπτών εντός των τειχών της πόλης σε 11.200. Το 2019, 9.000-9.500 επισκέπτες κρουαζιέρας έφθαναν καθημερινά κατά τις περιόδους αιχμής, επιπλέον εκείνων που εισέρχονταν αεροπορικώς, ή χερσαία. Σύμφωνα με τον Φράνκοβιτς, ο συνολικός αριθμός δεν ξεπέρασε ποτέ τους 10.500 φέτος, κυρίως χάρη στις λιγότερες αφίξεις κρουαζιέρων.

Του χρόνου, οι επισκέπτες θα πρέπει να πραγματοποιούν κρατήσεις χρονικών πλαισίων για τα τείχη της πόλης και τα μουσεία μέσω του τουριστικού πάσου, το οποίο χρησιμοποιεί ένα σύστημα φαναριών κυκλοφορίας που υποδεικνύει τις ώρες της πολυκοσμίας και της πιο χαλαρής κίνησης.

Αλλες επερχόμενες αλλαγές στην τουριστική εμπειρία περιλαμβάνουν τη σίγαση του ανεπιθύμητου θορύβου από τις βαλίτσες με ρόδες στα λιθόστρωτα, μέσω μιας υπηρεσίας παράδοσης αποσκευών χαμηλού κόστους, ενώ οι νέοι κανόνες και η φορολογία σχετικά με τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις θα κάνουν λιγότερο επιθυμητή την ενοικίαση των διαμερισμάτων από τους ντόπιους ιδιοκτήτες τους. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των ξενοδοχείων ενδέχεται να αυξηθούν.

Αλλά ίσως η πιο αντισυμβατική πρωτοβουλία είναι η αγορά κτιρίων στην παλιά πόλη από τον δήμο, και η παραχώρησή τους έναντι ενοικίου σε νέες οικογένειες, με την παράλληλη μετατροπή ενός παλαιού παλατιού σε σχολείο. Σε συνδυασμό με τη νέα νομοθεσία για την ενοικίαση κατοικιών, στόχος είναι η επιστροφή των ντόπιων και η επαναφορά της ζωής σε μια πόλη που έχει υποβαθμιστεί από τον τουρισμό – και έχει χαρακτηρισθεί ως «ντισνεϊοποίηση» της πόλης.

Ωστόσο, δεν είναι όλοι θετικοί απέναντι στις συγκεκριμένες αλλαγές, καθώς θεωρούν ότι δεν είναι αρκετές. Μάλιστα νωρίτερα φέτος διοργάνωσαν αντιτουριστική συγκέντρωση σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το γεγονός ότι οι απόψεις των πολιτών δεν εισακούονται – και η πόλη έχει μετατραπεί σε τεράστιο ATM και σε θεματικό τουριστικό πάρκο. Θεωρούν ότι η θέσπιση των χρονικών ορίων αφορά περισσότερο την προσέλκυση περισσότερων τουριστών, παρά τη διαχείριση ροής τους.

Αλλοι ντόπιοι, πάλι, θεωρούν ότι τα νέα μέτρα αποδίδουν. Η πόλη παραμένει συχνά θορυβώδης και υπερπλήρης, αλλά η κατάσταση παρουσιάζεται βελτιωμένη σε σχέση με το 2017. Επίσης κρίνουν ότι η αγορά κτιρίων με δημόσιο χρήμα και η ενοικίασή τους σε ντόπιους μπορεί να είναι μια δαπανηρή στρατηγική, αλλά φαίνεται να λειτουργεί μέχρι στιγμής.

Λόγω της δημοτικότητας του Ντουμπρόβνικ, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σύντομα θα γίνει τόπος γυρισμάτων του νέου κύκλου μιας άλλης δημοφιλούς αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς, με τίτλο «Outer Banks», οι δρόμοι αναμένονται πλήρεις. Αλλά οι πρωτοβουλίες του Φράνκοβιτς σηματοδοτούν ένα σπάνιο σημείο καμπής στον μαζικό τουρισμό – μια πόλη που απορρίπτει τα έσοδα του τουρισμού για χάρη των πολιτών της.

Σε μια εποχή όπου οι περισσότεροι προορισμοί κυνηγούν την ανάπτυξη με κάθε κόστος, το Ντουμπρόβνικ στοιχηματίζει προς την αντίθετη κατεύθυνση, κρίνοντας ότι η ποιότητα, και όχι η ποσότητα, θα καθορίσει το μέλλον του – παρότι οι τουριστικές παρεμβάσεις θα χρειαστούν χρόνια ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία που επιθυμούν οι κάτοικοί του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News