Το φορτηγό πλοίο «Anka», που οι ουκρανικές αρχές υποψιάζονται ότι ανήκει στον «σκιώδη» ρωσικό στόλο που μεταφέρει φορτία τα οποία αντιμετωπίζουν κυρώσεις από τη Δύση, βρίσκεται αγκυροβολημένο εδώ και πέντε μήνες στα ύδατα της Ουκρανίας. Οι ινδοί ναυτικοί του είναι ελεύθεροι να αποπλεύσουν, αλλά αν το κάνουν θα χάσουν τους μισθούς τους.

Η Ινδία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής ναυτικών και πληρώματος εμπορικών πλοίων παγκοσμίως. Αλλά βρίσκεται επίσης στην κορυφή της λίστας των μελών πληρωμάτων γνωστών ως «εγκαταλειμμένοι ναυτικοί» – ένας όρος που χρησιμοποιείται από τη Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας του 2006 για πληρώματα που εγκαταλείπονται από τους πλοιοκτήτες απλήρωτα, χωρίς δυνατότητα επαναπατρισμού και χωρίς τακτικές προμήθειες.

Οι ναυτικοί από την Ινδία δεν γνώριζαν το παρελθόν του πλοίου όταν ανέλαβαν τα καθήκοντά τους, όπως αναφέρουν σε ρεπορτάζ του BBC. Ο ιδιοκτήτης του «Anka» και οι ναυτιλιακοί αξιωματούχοι της χώρας παρατείνουν εδώ και πέντε μήνες την επίλυση της κρίσης, βρίσκοντας διαρκώς δικαιολογίες.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF), η οποία εκπροσωπεί τους ναυτικούς παγκοσμίως, το 2024 καταγράφηκαν 3.133 εγκαταλειμμένοι ναυτικοί σε 312 πλοία, εκ των οποίων οι 899 ήταν ινδοί υπήκοοι. Για τους περισσότερους από αυτούς η έξοδος από το πλοίο χωρίς μισθό δεν είναι εφικτή, καθώς έχουν ήδη πληρώσει υπέρογκα ποσά σε πράκτορες για την εξασφάλιση της εργασίας τους ή για την απόκτηση πιστοποιητικών εκπαίδευσης.

Ο σημαντικότερος λόγος εγκατάλειψης των ναυτικών είναι η ευρέως διαδεδομένη πρακτική της νηολόγησης πλοίων με «ευκαιριακές σημαίες» χωρών που έχουν χαλαρούς ναυτιλιακούς κανόνες, σύμφωνα με την ITF. Αυτό συμβαίνει καθώς οι διεθνείς ναυτικοί κανόνες επιτρέπουν σε ένα πλοίο να νηολογηθεί ή να φέρει σημαία χώρας διαφορετικής από εκείνη των ιδιοκτητών του.

Κράτη δημιουργούν μητρώο πλοίων και χρεώνουν τέλη στους πλοιοκτήτες, ενώ έχουν μειωμένα πρότυπα για την ασφάλεια και την ευημερία των πληρωμάτων – και συχνά δεν ανταποκρίνονται στις ευθύνες που αναλαμβάνουν. Παράλληλα, αποκρύπτουν την ταυτότητα των πραγματικών πλοιοκτητών, επιτρέποντας τη διαχείρισή τους από αχυρανθρώπους. Το 2024, σχεδόν το 90% των εγκαταλειμμένων πλοίων έπλεαν με ευκαιριακές σημαίες.

Ωστόσο επιπλοκές προκύπτουν και λόγω της παγκοσμιοποιημένης φύσης της ναυτιλιακής βιομηχανίας, με τους ιδιοκτήτες, τους διαχειριστές, τις σημαίες και τα πληρώματα των πλοίων να προέρχονται πολύ συχνά από διαφορετικές χώρες.

Στις 9 Ιανουαρίου 2025, το «Stratos», ένα φορτηγό πλοίο που έπλεε από το Ιράκ προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αναγκάστηκε να αλλάξει πορεία εξαιτίας κακών καιρικών συνθηκών. Λίγα λεπτά αργότερα, το πλοίο με σημαία Τανζανίας χτύπησε σε υφάλους και προκλήθηκε ζημιά στη δεξαμενή του, η οποία ήταν φορτωμένη με πετρέλαιο, με αποτέλεσμα να εξοκείλει κοντά σε λιμάνι της Σαουδικής Αραβίας.

Το πλήρωμα, στο οποίο περιλαμβάνονταν εννέα Ινδοί, έκανε αποτυχημένες προσπάθειες να το επαναφέρει στο νερό. Ακινητοποιημένοι, οι ναυτικοί περίμεναν εκεί για βοήθεια επί σχεδόν έξι μήνες. Ο ιρακινός ιδιοκτήτης του πλοίου αρνήθηκε να καταβάλει τους μισθούς του πληρώματος, επικαλούμενος ζημίες που προκλήθηκαν λόγω της ακινητοποίησης.

Οι ναυτικοί συχνά κατηγορούν τη Γενική Διεύθυνση Ναυτιλίας, την ινδική ρυθμιστική αρχή που είναι επιφορτισμένη με την επαλήθευση των διαπιστευτηρίων των πλοίων, των ιδιοκτητών τους και των γραφείων προσλήψεων και εύρεσης εργασίας, για χαλαρούς ελέγχους. Υπάρχουν, ωστόσο, και εκείνοι που επισημαίνουν ότι και το πλήρωμα πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση, θεωρώντας ότι οι ναυτικοί πρέπει να κάνουν τους απαραίτητους ελέγχους προτού υπογράψουν συμβάσεις.

Αντίστοιχες καταστάσεις παρατηρούνται ακόμα και σε πληρώματα πλοίων ινδικής ιδιοκτησίας που δραστηριοποιούνται στα ύδατα της χώρας για διάφορους λόγους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του «Nirvana», ενός πετρελαιοφόρου ινδικής ιδιοκτησίας με σημαία του Κουρασάο της Καραϊβικής και 23 μέλη πλήρωμα. Με την πώλησή του σε νέο ιδιοκτήτη, ο οποίος ήθελε να το παροπλίσει, ο μισθός των ναυτικών έγινε μπαλάκι ανάμεσα στον πρώην και τον νυν κάτοχο του πλοίου.

Στις αρχές Απριλίου το πλοίο μεταφέρθηκε σε λιμάνι της πολιτείας Γκουτζαράτ της δυτικής Ινδίας για διάλυση, όταν ένα ινδικό δικαστήριο διέταξε την κατάσχεσή του «για μη πληρωμή του πληρώματος». Μέσα σε λίγες ημέρες τα μέλη του πληρώματος συνειδητοποίησαν ότι είχαν εγκαταλειφθεί από τον ιδιοκτήτη εντός του σκάφους, χωρίς επαρκή τρόφιμα και προμήθειες ή ντίζελ. Αναγκάστηκαν να σπάνε και να καίνε ξύλινα αντικείμενα για να μαγειρεύουν φαγητό.

Το πλήρωμα μπόρεσε τελικά να αποβιβαστεί στις 7 Ιουλίου, μετά από δικαστικό διακανονισμό. Ωστόσο οι μισθοί των μελών του παραμένουν απλήρωτοι, παρά τη δικαστική εντολή. Πίσω στον Κόλπο, το πλήρωμα του «Stratos» αντιμετωπίζει αντίστοιχα προβλήματα με εκείνα του «Nirvana» – με κυρίαρχο επίσης την έλλειψη τροφής. Χωρίς άλλες προμήθειες, τα μέλη του τρώνε σε καθημερινή βάση πατάτες και ρύζι.

Μετά από σχεδόν έξι μήνες το πλοίο βγήκε μεν από το λιμάνι της Σαουδικής Αραβίας, αλλά το ατύχημα είχε προκαλέσει ζημιές στο πηδάλιο του, καθιστώντας το ακατάλληλο για πλεύση. Παρότι φοβούνται πιθανή βύθισή του από τις ζημιές που έχει υποστεί, τα μέλη του πληρώματος παραμένουν εντός του σκάφους, περιμένοντας ακόμα την πληρωμή των μισθών τους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News