Στις 9 Νοεμβρίου 1989 ο εκπρόσωπος του Πολιτικού Γραφείου της Λαϊκοδημοκρατικής Γερμανίας, Γκίντερ Σαμπόφσκι, έλαβε ένα έγγραφο που συνόψιζε τις αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής. Γραμμένες σε γραφειοκρατική ορολογία, αυτές οι γραμμές περιείχαν μια επαναστατική καινοτομία: την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών για τους πολίτες της ΛΔΓ. Ηταν το σημείωμα που έριξε το Τείχος του Βερολίνου, έγραψε η Repubblica.

Τότε οι Ανατολικοί ουσιαστικά αποφάσισαν να γκρεμίσουν το Σιδηρούν Παραπέτασμα που είχε χωρίσει τον κόσμο επί σαράντα χρόνια και εμπόδιζε τους Ανατολικογερμανούς να διασχίσουν τη «γραμμή θανάτου». Εκεί η διαβόητη συνοριακή αστυνομία πυροβολούσε επί τόπου όσους επιχειρούσαν να περάσουν στο Δυτικό Βερολίνο. Τουλάχιστον 400 άνθρωποι σκοτώθηκαν τότε, ανέφερε η ανταποκρίτρια της ιταλικής εφημερίδας στο Βερολίνο. Και εξήγησε πώς και γιατί θυμήθηκε τα περιστατικά του 1989.

Ο Σαμπόφσκι, έγραψε, δεν ήταν παρών στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου και δεν γνώριζε λεπτομέρειες. Δεν ήξερε ότι ο κανονισμός επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ την επομένη, 10 Νοεμβρίου. Κράτησε μόνο μερικές σημειώσεις για τη συνέντευξη Τύπου. Τους επόμενους μήνες τα κομμουνιστικά καθεστώτα του Συμφώνου της Βαρσοβίας θα έπεφταν το ένα μετά το άλλο. Και έναν χρόνο αργότερα η Γερμανία θα επανενωνόταν, με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Κατά τη διάρκεια εκείνης της συνέντευξης Τύπου της 9ης Νοεμβρίου, ένας ιταλός ρεπόρτερ, ανταποκριτής του πρακτορείου ANSA, έθεσε το κρίσιμο ερώτημα σχετικά με τις ταξιδιωτικές άδειες. Ο Σαμπόφσκι έψαξε τα χαρτιά του και διάβασε ότι οι πολίτες της ΛΔΓ θα μπορούν να ταξιδεύουν στο εξωτερικό χωρίς ειδική άδεια. Κάποιος άλλος δημοσιογράφος τον πίεσε: «Από πότε;» Και τότε ο εκπρόσωπος της Κεντρικής Επιτροπής τραύλισε: «Από όσο γνωρίζω, από αμέσως τώρα».

Τα υπόλοιπα είναι Ιστορία. Χιλιάδες Βερολινέζοι ξεχύθηκαν αμέσως στους δρόμους τρέχοντας προς τα συνοριακά περάσματα. Ο αστυνομικός Χάραλντ Γέγκερ, επικεφαλής της περιπολίας της γέφυρας Bornholmer Strasse έπρεπε να επιλέξει, όπως όλοι οι συνάδελφοί του, αν θα πυροβολούσε ή αν θα σήκωνε το φράγμα. Ο Γέγκερ σήκωσε τελικά το φράγμα και πέρασε στην Ιστορία: το Τείχος του Βερολίνου μόλις είχε πέσει.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, το περίφημο «σημείωμα Σαμπόφσκι» άλλαξε χέρια. Ο πρώην εκπρόσωπος του Πολιτικού Γραφείου το δάνεισε σε γνωστούς του που ισχυρίστηκαν ότι ήθελαν να το μελετήσουν, αλλά δεν του το επέστρεψαν ποτέ. Το 2014 αυτά τα χειρόγραφα σημειώματα επανεμφανίστηκαν σε ένα μουσείο της Βόννης, πουλημένα από κάποιον άγνωστο για 25.000 ευρώ. Η χήρα Σαμπόφσκι, Ιρίνα, αργότερα το περιέγραψε ως «εν ψυχρώ πώληση κλεμμένου αντικειμένου».

Πριν από χρόνια, ένας δημοσιογράφος της Bild άσκησε έφεση κατά της ανωνυμίας του αγοραστή και ένα δικαστήριο τελικά αποφάνθηκε υπέρ του. Αν και το μουσείο της Βόννης είχε υποσχεθεί να μην αποκαλύψει την ταυτότητα της πηγής κατά τη στιγμή της αγοράς, δικαστήριο της Κολωνίας είχε ήδη αποφανθεί πριν από δύο χρόνια ότι, σε αυτή την περίπτωση, το δικαίωμα πληροφόρησης υπερισχύει της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Χθες, ένα δικαστήριο στο Μίνστερ επιβεβαίωσε την απόφαση: η πηγή πρέπει να αποκαλυφθεί.

Ετσι, και το τελευταίο μυστικό του Τείχους πρόκειται να πέσει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News