Στις πρώτες κορυφώσεις της ελληνικής κρίσης κανένας εξωτερικός παρατηρητής δεν μπορούσε να καταλάβει πώς είναι δυνατόν να μην υπάρχει πολιτική συναίνεση και εθνική ομοψυχία για την αντιμετώπιση μιας καταστροφής η οποία ήταν προ των πυλών. Αδυνατούσε να κατανοήσει ότι τα κόμματα δεν έβαζαν στην άκρη όσα τα χώριζαν προκειμένου να ενώσουν τις δυνάμεις  τους για να αντιμετωπίσουν την κοινή -εθνική- πρόκληση.

Οσο κι αν επιχειρούσα να δικαιολογήσω την κατάσταση σε ξένους φίλους, επικαλούμενος την κουλτούρα του δικομματισμού στη χώρα, τη  δομή του πολιτικού συστήματος ή την έλλειψη παράδοσης συνεργασιών, δεν μπορούσα να πείσω ούτε καν τον εαυτό μου γιατί δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί ένα κλίμα εθνικής ενότητας όπως συνέβαινε σε άλλες χώρες.

Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου υπήρξε ένα παράδειγμα «μεγάλου συνασπισμού» που ανταποκρινόταν στις ανάγκες της εποχής. Αποτέλεσε ένα σαφές και σημαντικό βήμα συνεννόησης που συνοδεύτηκε από αμοιβαίες υποχωρήσεις, στο πρότυπο αντίστοιχων ευρωπαϊκών περιπτώσεων.

Και ύστερα ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η ακραία πόλωση μπορεί να ήταν εθνικά αντιπαραγωγική, αλλά σίγουρα αποτέλεσε μια ασφαλή στρατηγική νίκης που οδήγησε στην «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση.

Οποτε βρισκόμουν πλέον σε διεθνή συνάντηση, αντιμέτωπος με αντίστοιχα ερωτήματα περί πολιτικών συνεργασιών, αρκούσε να αναφέρω μερικές δηλώσεις υπουργών ή στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για να σταματήσει η συζήτηση. Οι συνομιλητές μου μπορεί να ψιθύριζαν μεταξύ τους την απορία «μα καλά, γιατί δεν τα βρίσκουν επιτέλους οι Ελληνες μεταξύ τους να ησυχάσουμε», αλλά έδειχναν να κατανοούν τη δυσκολία συνεννόησης, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες.

Τώρα, το τέλος του προγράμματος χρηματοδοτικής συνδρομής (όχι των μνημονιακών υποχρεώσεων, όπως έχει γίνει σαφές) θεωρητικά θα μπορούσε να ανοίξει ένα  νέο πολιτικό κύκλο πραγματικής εξόδου από την κρίση. Για αυτό ήταν πιο απαραίτητο από ποτέ να υπάρξει ένα είδος εθνικής συνεννόησης, πολιτική ηρεμία και κυβερνητική αποτελεσματικότητα στον μέγιστο βαθμό, με προσανατολισμό να βγούμε επιτέλους από το τούνελ.

Μόνο στη θεωρία.

Διότι στην πράξη αυτό ούτε τώρα μπορεί να συμβεί. Δεν είναι μόνον όσα έχουν μεσολαβήσει. Το πολιτικό ημερολόγιο δείχνει εκλογές μπροστά και σπανίως η μάχη στην κάλπη κερδίζεται με ηρεμία και μετριοπάθεια.

Η ανάγκη ωστόσο παραμένει, παρά την ατυχή ημερολογιακή σύμπτωση.

Δεν ξέρω πόσοι υποστηρίζουν την ανάγκη ύπαρξης μιας θεμελιώδους συναντίληψης ότι προέχει το εθνικό συμφέρον έναντι του κομματικού. Οτι μπορούμε να πάμε σε εκλογές με ένταση, αλλά χωρίς να κυλιστούμε στη λάσπη επειδή κάποιοι αισθάνονται άνετα εκεί. Οτι μπορούν να διεξαχθούν εκλογές και, πιθανώς, μια κυβερνητική εναλλαγή με διαφωνίες και με βάση πολιτικά επιχειρήματα, χωρίς να διχαστεί ξανά η χώρα και να χωριστούν οι πολίτες σε προδότες, φασίστες, ελαττωματικούς, ψεύτες, διεφθαρμένους, κ.λπ. Το εθνικό κόστος θα είναι ξανά μεγάλο.

Η εποχή δεν το αντέχει. Απαιτεί μέτρο. Από όλους.

* Ο Παναγιώτης Κακολύρης είναι συντονιστής του Πολιτικού και Εκλογικού Παρατηρητηρίου Electionsnet του ΚΕΔΕΠΟΔ – Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News