806
Σέλφι στην καταστροφή. Τι διάολο; | HBO/CreativeProtagon

Πάμε Τσερνόμπιλ για το τριήμερο;

Σέλφι στην καταστροφή. Τι διάολο;
|HBO/CreativeProtagon

Πάμε Τσερνόμπιλ για το τριήμερο;

Τρελαίνομαι από χαρά κάθε φορά που μαθαίνω ότι ένα άγριο θηρίο πάτησε δαγκωνιά σε τουρίστα που το είχε πλησιάσει υπερβολικά –μην υπακούοντας σε αυστηρά πρωτόκολλα ζωολογικών κήπων και πάρκων– για να βγάλει σέλφι.

Ενα κύμα ενθουσιασμού με κατακλύζει για κάθε ρινόκερο που τρυπάει με το κέρατό του τα ζουμερά οπίσθια ανεγκέφαλης τραπεζοϋπαλλήλου από τη Γιούτα, για κάθε ιαγουάρο που δείχνει τα δόντια του σε ζευγάρι νεονύμφων από το Χονγκ Κονγκ ενώ κρατoύν σέλφι sticks μεγαλύτερο από το μπόι τους, για κάθε πολική αρκούδα που σπάει το βάνδαλο χέρι αυστραλού τουρίστα με σαγιονάρα και χαβανέζικο πουκάμισο.

Το ομολογώ. Εχω καταληφθεί από ένα ασίγαστο αντιτουριστικό μένος. Το συνειδητοποίησα όταν, προ ημερών, αντίκρυσα ένα γκραφίτι αθηναίων πολιτών κατά της επέλασης του Airbnb (του τύπου«ΙhateAirbnb») σε ένα δρομάκι στον Κεραμεικό. Το ελαφρύ τσίμπημα χαιρεκακίας που ένιωσα ήταν το επιστέγασμα μιας, από καιρό, σιγοβράζουσας υποψίας.

Οι ορδές που συρρέουν στο Τσερνόμπιλ (εξαιτίας της ομώνυμης σειράς του HBO) ήρθαν να ρίξουν και άλλο λάδι στη φωτιά. Το Ιnstagram κατακλύστηκε από διάφορα «νούμερα» που ποζάρουν πασιχαρή στην πόλη φάντασμα Πρίπιατ. Δίπλα σε καμένα λεωφορεία, αγκαλιά με χαροκαμένες ουκρανές γιαγιάδες που έμειναν πίσω στον τόπο της πυρηνικής καταστροφής γιατί ήταν ο τόπος τους, με αντιασφυξιογόνες μάσκες και φόντο εγκαταλελειμμένες ρόδες λούνα παρκ κ.ο.κ.

Αγαπημένο μου το Ιnstagram κάδρο με την επισκέπτρια που κατεβάζει όλο νάζι τη λευκή χημική στολή προστασίας (που επιβάλλεται να φοράς για τα ακόμη ανιχνεύσιμα επίπεδα ραδιενέργειας) για να αποκαλύψει ένα λευκό τάνγκα. Σχεδόν εύχεσαι οτιδήποτε κρυφοκαίει στον πυρηνικό αντιδραστήρα 4 να αποκαλυφθεί τώρα, 33 χρόνια μετά, και να αφανίσει αυτή την τουριστική λαίλαπα.

Ο ίδιος ο σεναριογράφος της σειράς του HBO Γκρεγκ Μέιζιν αναγκάστηκε, προ ημερών, να λάβει θέση με ένα tweet: «Είναι πραγματικά υπέροχο που το #ChernobylHBO ενέπνευσε ένα τέτοιο τουριστικό κύμα στην Ζώνη του Αποκλεισμού. Ομως, ναι, είδα τις φωτογραφίες που κυκλοφορούν. Αν το επισκεφθείτε, σας παρακαλώ να θυμάστε ότι μια πρωτόγνωρη καταστροφή έλαβε χώρα σε αυτόν τον τόπο. Συμπεριφερθείτε με σεβασμό για όλους εκείνους που υπέφεραν και θυσιάστηκαν».

Ασχετα με την προς τα έξω ευσπλαχνική διάθεση, είμαι πεπεισμένη ότι τα μεγάλα κεφάλια πχ του Netflix ψάχνουν ήδη τον τρόπο για την αντεπίθεσή τους. Ο πυρηνικός εφιάλτης στη Φουκουσίμα είναι εξαιρετική ιδέα για σενάριο (έχουν περάσει πια οκτώ χρόνια). Ο ΕΟΤ της Ιαπωνίας μπορεί να γυαλίσει από τώρα τα συρτάρια των ταμείων του.

Οι τουρίστες βρίσκονται παντού. Δεν υπάρχει (σχεδόν) τίποτα για να κατακτήσεις, δεν υπάρχει (σχεδόν) τίποτε για να κατακτηθεί. Δεν είναι καινούργιος αυτός ο τουριστικός ιμπεριαλισμός, η μονοκρατορία του Instagram όμως είναι. H «ποιητική των βουνών» του 18ου αιώνα, όταν οι περιηγητές ξεχύθηκαν να γνωρίσουν τοπία και έθιμα (όχι από κατακτητική επιθυμία, όπως τους προηγούμενους αιώνες, αλλά από γνήσιο πόθο για καινούργιες απολαύσεις και συγκινήσεις ) έχει δώσει τη θέση της στην «σέλφι του Εβερεστ». Παρά τα χαχανητά των νεπαλέζων τουριστικών πρακτόρων, η ψηλότερη κορφή της σειράς των Ιμαλαϊων έχει καταντήσει η Λούτσα μιας ορειβατικής μονομανίας. Σκουπίδια, μποτιλιάρισμα , επιδεικτική –ακόμα και απάνθρωπη– προσπέραση άλλων αδύναμων ορειβατών («Αστον να πεθάνει από υποθερμία, εγώ το Instagram feed μου θα το γεμίσω»), μία γνήσια «ποιητική των βανδάλων».

Το Instagram έγινε η ταφόπλακα της εξερεύνησης της φύσης, της πόλης, του πλανήτη. Η κουλτούρα της ασυδοσίας που κτίζεται γύρω του γίνεται μέρα με τη μέρα όλο και πιο χυδαία, όλο και πιο ανεξέλεγκτη. Γιατί να μην σκαλίσω τα αρχικά μου στο Κολοσσαίο, να μην ρίξω κάτω με το τζιπ μου το μοναδικό δέντρο σε απόσταση 402 χιλιομέτρων στην Σαχάρα, γιατί να μην αφήσω τον γιό μου να χοροπηδήσει και να καταστρέψει έναν βράχο χιλιάδων ετών στο Ορεγκον; Αφού θα γίνει viral!

Οι διάσημες ταινίες και σειρές έφεραν ανέκαθεν μεγάλο μέρος της ευθύνης. Κάπως έτσι πχ ο τουρισμός άλλαξε τον αδόξαστο στην παρθένα παραλία στον Κόλπο Μάγια της Ταϊλάνδης (επειδή το 2000 κολυμπούσε εκεί ο Ντι Κάπριο για τα γυρίσματα της «Παραλίας»). Και εδώ το Ιnstagram εκατονταπλασιάζει τον αρνητικό αντίκτυπο. Ενδεικτικό το παράδειγμα του Τζάστιν Μπίμπερ που το 2015 «ανακάλυψε», για τις ανάγκες ενός βίντεο (για το σινγκλ του «Ι’ll show you») το φαράγγι Fjaðrárgljúfur στην Ισλανδία. Εκτοτε και ο τελευταίος Belieber (=ένθερμος φαν του Μπίμπερ) θέλησε να φωτογραφηθεί με φόντο τις θερμές πηγές και τα λοιπά φυσικά θαύματα της περιοχής. Διόλου τυχαίο ότι οι ισλανδικές αρχές αναγκάστηκαν τον περασμένο μήνα να «κλείσουν» το φαράγγι. Η κατάσταση είχε ξεφύγει. Υπενθυμίζω ότι ο καναδός σταρ έχει στον λογαριασμό του στο Instagram 105 εκατομμύρια followers, τη στιγμή που ο πληθυσμός της Ισλανδίας (ολόκληρης), μετά βίας ξεπερνά τις 338.000.

Ο πλανήτης έχει γίνει το φόντο για να κτίσει ο κάθε πικραμένος το δικό του brand name. Βγάζω μια σέλφι με φόντο το το Εθνικό Πάρκο Κρούγκερ της Νότιας Αφρικής, τους Δελφούς ή το Τσερνόμπιλ, όχι για να απαθανατίσω εμένα τον αμελητέο μέσα στον ρου της ανθρώπινης ιστορίας ή μέσα στην αδιάκοπη τροχιά αυτού του πλανήτη. Στόχος πια είναι να απαθανατίσω το δικό μου ατομικό μεγαλείο, που, με το έτσι θέλω, οικειοποιείται και διαφεντεύει τα πάντα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...