Ώρες ώρες είναι να αναρωτιέται κανείς τι θα γινόταν αν στην Αθήνα είχαμε μια Αν Ινταλγκό, όπως το Παρίσι, ή έναν Σαντίκ Καν, όπως το Λονδίνο. Η σκέψη περνάει από το μυαλό ιδίως τώρα που η Βασιλίσσης Ολγας και το διακηρυκτικό άνοιξε – κλείσε είναι στο προσκήνιο, τώρα που η Αθήνα έχει τόσο συζητηθεί, με νωπό το περίφημο debate και τις προεκλογικές εξαγγελίες.

Για να μη νιώθουμε μοναδικοί πάντως, ας γνωρίζουμε ότι η  αντιδημοφιλής (πλέον) γαλλίδα δήμαρχος τονίζει ότι η δημιουργικότητα μιας πόλης δεν εξαρτάται από τα αυτοκίνητα, αυτά ανήκουν στον 20ό αιώνα. Γενικώς, ηγείται της προσπάθειας – φιλόδοξης, σε διεθνές επίπεδο – να παύσει ο εναγκαλισμός των κατοίκων των πόλεων από το Ι.Χ. Όταν πριν από τρία χρόνια αποφάσισε να αποκλείσει τα αυτοκίνητα από τη Rue de Rivoli,  δρόμο κομβικό, με καταστήματα υψηλής μόδας, πολυτελή ξενοδοχεία και μουσεία στην καρδιά του Παρισιού, το επιτελείο της την κοίταξε στραβά, ωσάν τρελή.

Τέλος πάντων, στα καθ’ ημάς αυτό που έχει σημασία σήμερα είναι ότι η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη βγήκε και ενημέρωσε ότι στη Βασιλίσσης Ολγας υπάρχουν ευρήματα και τα σωζόμενα ευρήματα είναι ρωμαϊκά – από την εποχή που ο Αδριανός, αυτοκράτορας ιδιαιτέρως αγαπητός στο ελληνικό κοινό επιχειρούσε  να δώσει άλλη διάσταση στην πόλη. Τα ευρήματα επίσης δεν είναι ένα και δυο, απλώνονται σε μεγάλο πλάτος, ωθώντας την κυρία Μενδώνη στο να θυμίσει ότι η πόλη είναι αναπεπταμένος αρχαιολογικός χώρος, με άλλα λόγια ανοικτός και εκτεταμένος. Με κορυφαία ασφαλώς «στο είδος» την Αιώνια Πόλη, τη Ρώμη.

Το υπουργείο Πολιτισμού εξέδωσε αναλυτική ανακοίνωση με τα ευρήματα: οι σωστικές ανασκαφές έχουν φέρει στο φως συγκρότημα πιθανότατα του 2^ου μ.Χ. αιώνα με περίστυλη αυλή και πολλά δωμάτια, των οποίων τα δάπεδα καλύπτονται με ψηφιδωτή διακόσμηση και κινητά ευρήματα, επιγραφές γλυπτά, καθώς και βωμίσκο του θεού Απόλλωνα.

Στα βόρεια του Ολυμπιείου, στην περιοχή όπου είχαν ερευνηθεί από τον Στέφανο Κουμανούδη (1888-9) τμήματα οικοδομήματος των αυτοκρατορικών χρόνων, αποκαλύφθηκε τώρα το νότιο τμήμα του ίδιου οικοδομήματος. Κατά την έρευνα εντοπίστηκαν στον χώρο, νότια του Ζαππείου Μεγάρου, τμήματα οικοδομήματος, τα οποία πιθανώς συνδέονται με το μεγάλο ρωμαϊκό λουτρό που είχε μερικώς ερευνηθεί το 1873- 4 και το οποίο, σύμφωνα με τον Ιωάννη Τραυλό, ίσως είναι αυτό που έχει περιγράψει ο Λουκιανός, στο έργο του Ιππίας (4.4).

Η κυρία Μενδώνη έκανε κίνηση που τους άφησε όλους αποσβολωμένους, αφού τελικά καταλυτικό ρόλο φαίνεται πως παίζει το ΚΑΣ, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, και όχι η όποια δημοτική αρχή. Έχουμε να κάνουμε με μείζονα αρχαιολογικό χώρο…

Η ιστορία και οι έριδες

Η λεωφόρος είναι κλειστή από το 2020, με πρωταγωνιστή τον Κώστα Μπακογιάννη. Η πεζοδρόμησή της περιλαμβάνεται όμως στον παλαιό σχεδιασμό για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, χονδρικά από το Παναθηναϊκό Στάδιο έως τον Κεραμεικό. Τα σχέδια είχαν καταρτισθεί αρχικώς στην ίδια λογική με αυτή της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αλλά ατύχησαν για πλείστους όσους λόγους που περιβάλλονται από αχλή μύθου. Κατά την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων, λέγεται, υπήρξαν πρόσωπα (ο μύθος θέλει πρωταγωνιστή τον Ζακ Ρογκ, τότε πρόεδρο της Ολυμπιακής Επιτροπής) που ζήτησαν να παραμείνει ανοικτή ως έξοδος διαφυγής από το Ζάππειο σε περίπτωση τρομοκρατικού χτυπήματος.

Η υπουργός είπε πάντως σε πρόσφατη ραδιοφωνική συνέντευξή της στον σταθμό του ΣΚΑΙ ότι το σχέδιο πεζοδρόμησης χρονολογείται από το 2000. Θύμισε επίσης ότι πολύς θόρυβος είχε γίνει και για τον κίνδυνο που διέτρεχε η Πύλη του Αδριανού από τους κραδασμούς, την εποχή της τροχοδρόμησης του τραμ. Έτσι άλλωστε προέκυψε και η ιδέα του αντικραδασμικού τάπητα μπροστά από την Πύλη, επί της λεωφόρου Αμαλίας, έτσι προέκυψε και η αλλαγή της πορείας του τραμ.

Στη Βασιλίσσης Όλγας «ο αρχαιολογικός ορίζοντας είναι πάρα πολύ ψηλά, δηλαδή αφαιρώντας τον ασφαλτοτάπητα πέφτεις κατευθείαν σε μνημεία», είπε χαρακτηριστικά η κ. Μενδώνη, διευκρινίζοντας ότι το γεγονός αυτό «θα σήμαινε εκτεταμένες ανασκαφές προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο του πεζοδρόμου, και δεν υπήρχε τότε το χρονικό περιθώριο να γίνει μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες».

Η κ. Μενδώνη έλυσε έναν τρόπο τινά γόρδιο δεσμό: ο νέος δήμαρχος προέτασσε το επιχείρημα του ότι ο κόσμος -και δη πολλοί από αυτούς που κατοικούν στο Παγκράτι και την Πλάκα- περιμένει να δει την υλοποίηση της εξαγγελίας του, δηλαδή αυτοκίνητα στη Βασιλίσσης Ολγας. Ζήτησε μάλιστα να σταματήσουν τα έργα εως ότου αναλάβει καθήκοντα, το 2024, με τον απερχόμενο δήμαρχο να επιμένει ότι το έργο έχει εργολάβους και ρήτρες, και δεν σταματά κατά το δοκούν, καθώς καραδοκεί η αξίωση αποζημιώσεων.

Ο κ. Δούκας αντέδρασε μετά την παρέμβαση Μενδώνη. Διατύπωσε σειρά ερωτημάτων, ζητώντας απαντήσεις σε δημόσιο επίπεδο:

-Γιατί ενώ επί τρία χρόνια η Βασιλίσσης Όλγας παραμένει κλειστή, μόλις προ ημερών έγινε ενημέρωση για την αξία των αρχαιολογικών ανασκαφών;

-Έχουν ληφθεί υπόψη αυτά τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα στις ήδη ανατεθειμένες μελέτες και εργολαβίες της απερχόμενης δημοτικής αρχής;

-Πόσο καιρό θα χρειαστεί να μείνει κλειστή η Βασιλίσσης Όλγας για την ανάδειξη των ευρημάτων;

-Πώς θα προχωρήσουν υπό αυτές τις συνθήκες τα σχέδια για την πεζοδρόμηση της Βασιλίσσης Όλγας;

-Ποιο είναι το κόστος του έργου έως τώρα;

-Γνώριζε για την ύπαρξη των αρχαιολογικών ευρημάτων ο διευθύνων σύμβουλος της «Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε.», ο οποίος σε δήλωσή του στον Ελεύθερο Τύπο ισχυρίζεται ότι «το έργο της ανάπλασης της Βασ. Όλγας υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί έως τις αρχές του 2024»;

Δεν χωρεί αμφιβολία, το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί είναι περίπλοκο, αν όχι και σουρεαλιστικό. Και δυστυχώς δύσκολα θα επιλυθεί αφού έχει απομακρυνθεί δια παντός το σενάριο μητροπολιτικής διοίκησης. Το πρόβλημα σε κάθε περίπτωση είναι ότι απουσιάζει η συν-αντίληψη των εμπλεκομένων φορέων, απουσιάζει και η διάθεση συν-αντίληψης. Πηγές εκτιμούν ότι ακόμη και αν επιλυθεί το πρώτο, γεγονός που θα επέτρεπε κοινό σχεδιασμό για την πόλη, καλύτερη εποπτεία των ζητημάτων που την απασχολούν, ορθολογικότερη διαχείριση των προβλημάτων της, το δεύτερο θα είναι αιώνιο. Κάθε πόλη, βλέπετε, έχει τη δική της κατάρα: Πώς το Παρίσι έχει αρουραίους (που αυξάνονται και πληθύνονται τα τελευταία χρόνια); Κάπως έτσι…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News