Συντετριμμένη η κυρία Οουενς άκουσε, τον Ιούλιο του 2018, την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου που την κρατούσε αιχμάλωτη σε έναν φρικτό γάμο μέχρι το 2020. Διότι, μέχρι πρότινος, στην Αγγλία η δυστυχία δεν συνιστούσε επαρκή λόγο για να πάρεις διαζύγιο, αν ο άλλος δεν ήταν σύμφωνος. Εξαιτίας ενός μεσαιωνικoύ νόμου (του 1973), ο μόνος τρόπος να δραπετεύσεις, ήταν να αποδείξεις την φαυλότητα του συμβίου σου (μοιχεία, «παράλογη συμπεριφορά» ή εγκατάλειψη) ή να περιμένεις πέντε χρόνια. Ο 80χρονος κύριος Οουενς θα συνέχιζε, ελέω κράτους, να τής κάνει τη ζωή κόλαση.

Μόλις πριν από λίγες μέρες οι προσευχές της 68χρονης βρετανίδας εισακούστηκαν και ο νόμος του 1973 βρέθηκε, όπως θα λέγαμε στα ελληνικά, down the toilet. Τη θέση του παίρνει το πολιτισμένο «no- fault» διαζύγιο, δηλ. «κανείς από τους δυό μας δεν φταίει, άρα δεν υπάρχει λόγος να φάμε τις σάρκες μας». H κυρία Οουενς θα είναι και αυτή οσονούπω μια «γκρίζα» divorcee. Οπως άλλωστε και ο 55χρονος Τζεφ Μπέζος. Σημειωτέον ότι τα «γκρίζα» διαζύγια (δηλ. στις ηλικίες 50 και άνω) σημειώνουν κατακόρυφη αύξηση. Στις ΗΠΑ έχουν τα τελευταία 25 χρόνια διπλασιαστεί.

Το διαζύγιο της νέας χιλιετίας ακολουθεί κατά πόδας τον γάμο της νέας χιλιετίας. Οπως ο γάμος δεν αντιμετωπίζεται πλέον από τους εμπλεκομένους ως αναπόδραστο πεπρωμένο, έτσι και η διάλυσή του δεν είναι πλέον το στραπάτσο σε μια ισόβια επένδυση. Αντίθετα, μπορεί να είναι μία κάπως βίαιη επανεκκίνηση.

Στην Ελλάδα υπάρχει ως γνωστόν μία ανοδική τάση (θυμίζω το ρεκόρ των 16.717 διαζυγίων του 2013). Πιο πρόσφατη εξέλιξη το συναινετικό διαζύγιο εξπρές το 2017. Το βέβαιο είναι ότι στην Ελλάδα της κρίσης, τα διαζύγια διαφοροποιούνται και «ποιοτικά». Σε αυτό έχουν συμβάλει η συρρίκνωση των εισοδημάτων, οι νέες μορφές οικογένειας, η επέλαση των singles, η ραγδαία απαξίωση του γάμου κοκ. Και βέβαια η αποστιγματοποίηση του ίδιου του διαζυγίου· η λέξη «ζωντοχήρα» είναι πλέον τόσο ντεμοντέ όσο και η λέξη «σουρτούκω».

Εξ ου και έχουν ανθήσει διάφορα καινούργια φρούτα. Αναφέρω ενδεικτικά τα εικονικά διαζύγια (χωρίζουμε προσβλέποντας σε φοροελαφρύνσεις· τώρα πλέον εκπνέουν αφού υπάρχει η δυνατότητα ξεχωριστής φορολογικής δήλωσης), τα «λευκά» (χωρίζουμε, αλλά συμβιώνουμε για να έχουμε εκπτώσεις σε λογαριασμούς και φόρους) και τα «άνευ τσίπας» (η κρίση μάς αποκάλυψε ότι δεν μάς δένει τίποτα, αφού είμαστε business associates). Είναι επίσης τα διαζύγια-ριμπάουντ για τον δεύτερο γάμο. Οι στατιστικές διεθνώς μιλούν για ανδρικό σπορ (το 2013 στις ΗΠΑ ένα 64% των διαζευγμένων ή χήρων ανδρών επένδυσε σε επόμενο κύκλο γάμου). Τελευταία όμως, όλο και περισσότερες Ελληνίδες χωρίζουν για να ξαναπαντρευτούν, ενίοτε δε έναν «trophy husband» («άντρας τρόπαιο», κατά το παραδοσιακό «trophy wife»).

Ιδιαίτερα αναζωπυρωμένοι στην διάρκεια της κρίσης, οι χωρισμοί λόγω υπερβολικού συγχρωτισμού με συγγενείς εξ αγχιστείας (όταν οι κακές οικονομικές συνθήκες επιβάλλουν την εξάρτηση από τους γονείς του ενός συντρόφου για το babysitting). Κεντρικό τους σλόγκαν: «Σου έχω πει ότι δεν θέλω να ταϊζει το παιδί σοκολάτες». Τελευταία άφιξη τα ώριμα διαζύγια. Η επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής δεν επιτρέπει συμβιβασμούς. Προ καιρού άκουσα για το χωρισμό ενός υπερώριμου ζεύγους. Εκείνη 70 και κάτι. Εκείνος 79 ετών, ερωτεύτηκε μια συνομήλική του.

Φυσικά, πάντα στη μόδα, τα βαρέα και ανθυγιεινά διαζύγια, αυτές οι «Κράμερ εναντίον Κράμερ» σάγκες, με τον έναν να καταβροχθίζει τον άλλο, ιδιαίτερα τραυματικές όταν υπάρχουν παιδιά, ενδοοικογενειακή βία και οικονομική στενότητα. Η κρίση φυσικά τα επιδείνωσε, όπως αποδεικνύεται όταν πχ ο ανεξαρτήτως οικονομικής επιφάνειας μπαμπάς κάνει την «πάπια» στο θέμα της διατροφής.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τελευταία, μόνο στα συναινετικά διαζύγια, οι περίτεχνες, εκτός δικαστηρίου διευθετήσεις για τα ανήλικα τέκνα: πχ περνούν εναλλάξ ισάξιο χρόνο στο σπίτι της μαμάς και στο σπίτι του μπαμπά. Συχνά δε δημιουργείται ένα ασυνήθιστο υπερρεαλιστικό κολάζ πχ με εφήβους να μεγαλώνουν δίπλα σε ετεροθαλή αδέλφια ολίγων μηνών, με τα παιδιά από τον προηγούμενο γάμο και των δύο συντρόφων να παίζουν με το καινούργιο ετεροθαλές αδελφάκι τους κοκ Σημειωτέον ότι τα παιδιά εν γένει σήμερα είναι πλήρως εξοικειωμένα με τη λύση του γάμου: «Μαμά, να πάω σήμερα να παίξω με τον Γιάννη; Είναι η μέρα που μένει με τον μπαμπά του και τη φίλη του».

Αν το καλοσκεφτείς, οι πάσης φύσεως διαζευγμένοι μπορούν να αποδειχθούν —εκτός και σε πνίξουν με τον κυνισμό τους— πολύτιμοι σύμβουλοι γάμου. Σου λένε ανοιχτά ποιες είναι οι κακοτοπιές και τι να μην θεωρείς δεδομένο. Αποτελούν ζωντανή απόδειξη ότι η συμβατότητα είναι επίτευγμα ενός επιτυχημένου γάμου, όχι προϋπόθεσή του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News