Κανένα μεγάλο πρόβλημα δεν λύνεται με μεμονωμένα και αποσπασματικά μέτρα. Οι σημαντικές προκλήσεις της εποχής μας απαιτούν σοβαρό, πολύπτυχο και διεπιστημονικό σχεδιασμό, μακρόπνοη στρατηγική και συνεργατική υλοποίηση τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνικό επίπεδο. Ειδικά όταν το ζήτημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε δεν έχει τοπικό χαρακτήρα, αλλά είναι παγκόσμιο και επιφέρει οικουμενικές επιπτώσεις, όπως συμβαίνει με την κλιματική αλλαγή.

Εκκινώντας από αυτές τις παραδοχές, η διεθνής κοινότητα οδηγήθηκε για πρώτη φορά σε κοινή εξέταση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων το 1972 στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον στη Στοκχόλμη, γεγονός που οδήγησε στην ίδρυση Υπουργείων Περιβάλλοντος σε πολλές χώρες του κόσμου. Κρίσιμη καμπή για το περιβάλλον και την ανάπτυξη σηματοδότησε η διάσκεψη του ΟΗΕ στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992, που έστειλε ηχηρότατο μήνυμα ότι πρέπει να αλλάξουμε στάση ζωής. Η πρόσφατη ανανέωση αυτής της παγκόσμιας δέσμευσης στη διάσκεψη της Γλασκώβης διατυπώθηκε ιδιαίτερα εύγλωττα από τον Πρόεδρο της ΕΕ, Charles Michel: «Η ανθρωπότητα διεξάγει πόλεμο ενάντια στη φύση: πρέπει να σταματήσουμε. Ο πλανήτης Γη είναι το ένα και μοναδικό μας σπίτι».

Εύλογα, λοιπόν, ο Εθνικός Κλιματικός Νόμος, που βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο της κλιματικής διακυβέρνησης. Πρόκειται για ένα πλέγμα πολιτικών που στοχεύουν στην πρόληψη, τον μετριασμό και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στηρίζονται στη συνεργασία υπουργείων και φορέων σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, προκειμένου να υλοποιηθούν.

Κύριο μέλημα είναι η κλιματική ουδετερότητα, δηλαδή μία κατάσταση μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, υποξείδιο του αζώτου κ.ά.), που επιτυγχάνεται συνδυαστικά τόσο με τη μείωση των ανθρωπογενών ατμοσφαιρικών ρύπων όσο και με τη φυσική απορρόφησή τους, κυρίως από τα δάση και τους ωκεανούς του πλανήτη. Γι’ αυτό συγκροτείται Κυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Ουδετερότητα με μέλημα την κατάρτιση, τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση των απαιτούμενων μέτρων και δράσεων, που διαχέονται σε όλο το φάσμα  της άσκησης πολιτικής.

Επιπλέον, συστήνεται Εθνικό Συμβούλιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠ) με τριετή άμισθη θητεία και Πρόεδρο τον εκάστοτε Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Συμμετέχοντα μέλη θα είναι εκπρόσωποι όλων των εμπλεκόμενων με το θέμα Υπουργείων, της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ). Ο πολυσυλλεκτικός χαρακτήρας της Επιτροπής ενισχύεται ακόμη με την παρουσία τεσσάρων εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας με εξειδικευμένη γνώση σε θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, εκπροσώπου περιβαλλοντικής μη κυβερνητικής οργάνωσης, στο καταστατικό της οποίας περιλαμβάνονται θέματα κλιματικής αλλαγής, καθώς και εκπροσώπου του Συμβουλίου Βιώσιμης Ανάπτυξης του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών. Πρόκειται για το κεντρικό γνωμοδοτικό όργανο του Κράτους με κύριες αρμοδιότητες την εισήγηση πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, καθώς και των απαραίτητων νομοθετικών ρυθμίσεων με βάση τις διεθνείς συμφωνίες της ΕΕ, αλλά και την εξειδίκευση οριζόντιων πολιτικών της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ), ιδίως όσον αφορά θέματα ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και εκπαίδευσης.

Ειδικά από τον τομέα της εκπαίδευσης μπορούν να προκύψουν πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία, αφού βάσει του νομοσχεδίου το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων θα μεριμνά α) για την ένταξη στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μιας θεματικής που αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, β) για την επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο την ενσωμάτωση θεματικών σχετικών με την ανάλυση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπαγόμενων κινδύνων, και γ) για την ανάπτυξη σχεδίου για την επιμόρφωση των πιο ευάλωτων στην κλιματική αλλαγή τμημάτων του πληθυσμού καθώς και επαγγελματικών ομάδων, στο πλαίσιο των προγραμμάτων δια βίου μάθησης.

Συνοψίζοντας, η ελληνική πολιτεία κάνει ένα σημαντικό βήμα προς την έμπρακτη δέσμευση για ποιοτική και αξιόπιστη κλιματική διακυβέρνηση με την πολυμερή και πολυεπίπεδη συνεργασία των κρατικών φορέων και των ενδιαφερομένων μερών. Ο συντονισμός για την υλοποίηση των πολιτικών που αφορούν στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι ένα απαιτητικό εγχείρημα. Όμως αξίζει, προς όφελος της ποιότητας ζωής όλων μας,  να προωθήσουμε την κλιματική διακυβέρνηση, υιοθετώντας μια πολιτική κουλτούρα για τη βιωσιμότητα και, ταυτόχρονα, διασφαλίζοντας ότι οι κλιματικές πολιτικές λειτουργούν συνεργατικά και συντονισμένα σε κάθε τομέα δράσης.

O Χρήστος Ταραντίλης είναι Βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ,  Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News