«Πρέπει η Γαλλία να υποδεχτεί oυκρανούς πρόσφυγες;» ρωτάει η συντηρητική γαλλική εφημερίδα Le Figaro τους αναγνώστες της ιστοσελίδας της σε ένα από τα καθημερινά διαδικτυακά γκάλοπ της. Γνωρίζοντας τα αρνητικά συναισθήματα της πλειοψηφίας των Γάλλων κατά των μεταναστών -συναισθήματα που έχουν οδηγήσει στην κατακόρυφη άνοδο της γαλλικής Δεξιάς και Ακροδεξιάς τα τελευταία χρόνια- διαπιστώνει κανείς με έκπληξη ότι, στην περίπτωση των Ουκρανών, οι Γάλλοι είναι συντριπτικά υπέρ της υποδοχής τους. Το «ναι» παίρνει 78% και το «όχι» μόλις 22%!

Το πράγμα αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον αν ακούσει κανείς την άποψη που εκφράζει ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης Ζαν Λουί Μπουρλάνζ: «Θα υπάρξουν πολλοί μορφωμένοι μετανάστες αλλά πέραν αυτού, θα πρόκειται για ένα ποιοτικό κύμα μετανάστευσης από το οποίο μπορούμε να ωφεληθούμε».

Το περιοδικό Marianne, που κινείται ιδεολογικά στον χώρο του Κέντρου και δεν είναι πάντα προβλέψιμο στην κριτική του, σχολιάζει τη δήλωση του Μπουρλάνζ: «Θα μπορούσε να δείξει μεγαλύτερη ευαισθησία σε μια εποχή που ουκρανοί άμαχοι εγκαταλείπουν την πατρίδα τους ή πεθαίνουν κάτω από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς στο Κίεβο. Χωρίς να καταφύγουμε σε εύκολη ηθικολογία, φανταστείτε αυτή τη δήλωση με τους Γάλλους να βρίσκονται στη θέση των Ουκρανών. Στη μεγάλη Έξοδο (μαζική μετακίνηση πληθυσμών τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1940, όταν ο γερμανικός στρατός εισέβαλε στο Βέλγιο, στην Ολλανδία και στο μεγαλύτερο μέρος της Γαλλίας κατά τη διάρκεια της Μάχης της Γαλλίας – η έξοδος αυτή ήταν μια από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμού στην Ευρώπη τον 20ο αιώνα) οι Γάλλοι που πετάχτηκαν στον δρόμο συμμετείχαν και αυτοί σε μετανάστευση… υψηλής ποιότητας;»

Η συζήτηση που ξεκίνησε στην Γαλλία είναι αποκαλυπτική για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Ήδη, χιλιάδες Ουκρανοί με αυτοκίνητα ή και με τα πόδια, φορτωμένοι τις βαλίτσες τους και κρατώντας παιδιά από το χέρι, περνούν τα σύνορα ψάχνοντας ασφαλή διέξοδο στην Πολωνία, στη Σλοβακία, στην Ρουμανία και στην Ουγγαρία. Οι προβλέψεις των ΗΠΑ κάνουν λόγο για πάνω από πέντε εκατομμύρια πρόσφυγες, αν δεν σταματήσει αμέσως η ρωσική εισβολή. Και ο Μακρόν δηλώνει ότι ο πόλεμος θα κρατήσει καιρό.

Σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς, στην Πολωνία θα φτάσουν περίπου ένα εκατομμύριο ουκρανοί μετανάστες, στη Ρουμανία 500.000 και οι υπόλοιποι θα καταφύγουν στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία, στην Τσεχία, στην Εσθονία, στη Λετονία και στη Λιθουανία. Αυτό σε πρώτη φάση, γιατί μετά θα ακολουθήσει η προσπάθεια να αρχίσουν μια νέα ζωή και σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης.

Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, που παρακολουθεί σοκαρισμένη αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία, βλέπει σε πρώτη φάση με κατανόηση το δράμα των Ουκρανών και έτσι εξηγείται σε μεγάλο βαθμό και το μεγάλο ποσοστό των Γάλλων που αντιμετωπίζει θετικά την πιθανή υποδοχή τους στη χώρα. Όμως η Ευρώπη έχει τώρα την ευκαιρία να διαπιστώσει ξανά πόσο επικίνδυνη είναι για το μέλλον της η εργαλειοποίηση των μεταναστών από μη δημοκρατικά καθεστώτα. «Λευκορωσία, Μαρόκο, Τουρκία, Λιβύη… Τα κράτη μετατρέπουν τη δυστυχία του κόσμου σε πολιτικό οπλοστάσιο για να εκβιάσουν τους γείτονές τους και ιδιαίτερα την ΕΕ, αιχμάλωτη των δογμάτων της, συχνά κωφή και τυφλή στις γεωπολιτικές πραγματικότητες» γράφει το Marianne. Στις Βρυξέλλες το καλοκαίρι δεν το πίστευαν. “Είναι μπλόφα. Δε θα τολμήσει”, έλεγαν. Κι όμως, ο Λουκασένκο, «ο τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης», που όπως αποδείχτηκε δεν ήταν ούτε ο μόνος ούτε ο τελευταίος, τους διέψευσε. Τώρα είναι η σειρά του Πούτιν.

Είναι νωπή ακόμη στη μνήμη όλων η ανάμνηση του «πολωνού υδραυλικού» που επηρέασε ακόμη και το Brexit. Ο Πολωνικός Οργανισμός Τουρισμού εγκαινίασε το 2005 τη νέα του διαφημιστική καμπάνια, πριν από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ευρωπαϊκή συνταγματική συνθήκη στη Γαλλία. Ένας νέος άνδρας, ψηλός, ξανθός, ωραίος, κοιτούσε το φακό χαμογελαστός, φορώντας μπλε φόρμα εργασίας και κρατώντας στο ένα του χέρι τα εργαλεία του υδραυλικού. Πίσω του διακρίνονταν τοπία της Πολωνίας και η συνοδευτική φράση: «Ζω στην Πολωνία. Ελάτε όλοι», γεμάτη υπονοούμενα. Η καμπάνια είχε να κάνει με την ελεύθερη διακίνηση των εργαζόμενων στην ΕΕ και ήρθε ξανά στο προσκήνιο το 2017, με αφορμή το δημοψήφισμα για το Brexit, για να περάσει το μήνυμα ότι ότι ο πολωνός υδραυλικός θα στερήσει τη δουλειά από τον Βρετανό. Αν μια στερεοτυπική εικόνα ενεργοποίησε το φόβο απέναντι στη φθηνή εργασία των Ανατολικοευρωπαίων, εντός ΕΕ, μπορεί κανείς να φανταστεί τι θα συμβεί με ένα κύμα προσφύγων – μεταναστών από την Ουκρανία προς τις χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης που είναι σήμερα μέλη της ΕΕ;

Η Πολωνία, η πατρίδα του ωραίου «πολωνού υδραυλικού» που τόσο προβλημάτισε τη Δυτική Ευρώπη, είναι σήμερα η βασική χώρα υποδοχής των ουκρανών μεταναστών. Ταυτόχρονα είναι και η ευρωπαϊκή χώρα που έχει πετύχει την ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων 25 ετών, ξεπερνώντας ακόμη και τις ασιατικές σούπερ σταρ της ανάπτυξης.

Το εντυπωσιακό και ταυτόχρονα επικίνδυνο είναι ότι η οικονομική απογείωση της Πολωνίας αποτελεί επίτευγμα το οποίο διαχειρίζεται σήμερα μια κυβέρνηση λαϊκιστών που δυσκολεύεται να συνεννοηθεί με την ΕΕ, της οποίας είναι μέλος. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και το προσφυγικό κύμα που προκαλεί, δημιουργεί νέα δεδομένα. Στην Πολωνία υπάρχουν ήδη περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί που βρέθηκαν εκεί αναζητώντας καλύτερες θέσεις εργασίας. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν ουσιαστικά ενσωματωθεί. Άλλο ένα εκατομμύριο αναμένεται τώρα λόγω του πολέμου. Ο «πολωνός υδραυλικός» είναι προς το παρόν απολύτως αλληλέγγυος προς τους Ουκρανούς που βρίσκουν καταφύγιο στη χώρα του λόγω της ρωσικής εισβολής. Και για λόγους ανθρωπιστικούς και για λόγους εθνικούς, καθώς οι Πολωνοί θεωρούν τη Ρωσία μια μόνιμη απειλή. Το ερώτημα είναι για πόσο καιρό θα δείχνουν την αλληλεγγύη τους και πώς θα αντιδράσουν αν η κρίση στην Ουκρανία συνεχιστεί και η Δύση συνεχίσει να παραμένει αμήχανη και διχασμένη στην αντιμετώπισή της.

Το νέο προσφυγικό κύμα είναι μια μεγάλη πρόκληση, την οποία η Ευρώπη οφείλει να αντιμετωπίσει άμεσα, συντεταγμένα και με ολοκληρωμένο σχέδιο. Αν δεν θέλει να βρεθεί για μια ακόμη φορά πίσω από τις εξελίξεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News