«Θα γίνουμε όλοι ηλίθιοι». Δεν το λέω εγώ, η ορκισμένη λουδίτισσα, η επί σειρά ετών αρνήτρια κάθε αναδυόμενης τεχνολογίας, αλλά η φοιτήτρια κόρη μου που οδεύει ολοταχώς προς τα 20 αυτό το κολασμένο καλοκαίρι του Σιδηρού Θόλου και των λικινιζόμενων πυραύλων τύπου Sejjill.

«Εγώ δεν χρησιμοποιώ το ChatGPT για εργασίες και τέτοια» συνεχίζει – με εμένα να αφήνω έναν αναστεναγμό ανακούφισης. «Σε άλλες σχολές, βέβαια, γίνεται χαμός. Οι καθηγητές ακόμη δεν μπορούν να ανιχνεύσουν ποιος το χρησιμοποιεί. ΟΚ, ένας φίλος το έχει για να του απλοποιεί τις σημειώσεις του και να μελετάει πιο σωστά. Βλέπω, όμως, ότι και εγώ… κάθε μέρα το ρωτάω όλο και πιο πολλά πράγματα. Ξεκινάω με κάτι απλό και επειδή παίρνω αμέσως απάντηση, παρασύρομαι και ρωτάω και άλλα και άλλα, ακόμα και χαζά που κανονικά θα τα έψαχνα, π.χ. την ορθογραφία μιας λέξης».

Σκέφτομαι ότι μόλις προχθές άκουγα στο λεωφορείο ένα podcast της ισπανικής El País με τίτλο «¿Qué significa copiar en tiempos de Inteligencia Artificial? («Τι σημαίνει να  αντιγράφεις στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης;»). Εξι πανεπιστημιακοί κατέθεταν τις απόψεις τους για τον εφιάλτη να διορθώνεις σήμερα εργασίες, με φοιτητές που χρησιμοποιούν αγεληδόν το νέο πανίσχυρο εργαλείο. Μεταξύ άλλων, συνάγεται πώς ένα υποβοηθημένο από ΑΙ γραπτό κείμενο μπορείς πολύ εύκολα να το ανιχνεύσεις, αλλά πολύ δύσκολο να το αποδείξεις.

Mε ένα prompt ξεχνιέσαι

Δεν θέλει και πολύ για να αντιληφθείς ότι έχει περάσει πλέον η περίοδος του πρώτου φλερτ. Η ΤΝ στρογυλλοκάθεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο στη ζωή μας, εμπλέκοντάς μας σε μια ανισοβαρή μακρόβια σχέση που δεν έχουμε ιδέα που θα μας βγάλει.

Κρίνοντας, μάλιστα, π.χ. από τη δημοφιλία και στους έλληνες εφήβους του «Bombardino Crocodilo», ενός αντιαισθητικού καρτούν κροκόδειλου με στρατιωτικό εξοπλισμό, προϊόν του«italian brain rot»– στην ελληνική βερσιόν του είναι και σούπερ χυδαίος–, αντιλαμβάνεσαι ότι σε αυτό το βαρέλι όντως δεν υπάρχει πάτος.

Η κόρη μου μού δείχνει τώρα μια φωτογραφία με τον εαυτό της μεσήλικα και με γκρίζο μούσι. «Δεν είμαι η ίδια ο μπαμπάς;». Το (ΑΙ generated) FaceApp πάει σύννεφο. Προχθές, δε, ο αδελφός της, που είχε τα νεύρα του μαζί μου, έδωσε μια φωτογραφία μου στην ΤΝ και της ζήτησε να μου προσθέσει ένα μουστάκι (στην αρχή ζήτησε να είναι α λα Χίτλερ, αλλά εδώ η ΤΝ άρχισε τις κόνξες και έτσι εκείνος αρκέστηκε σε έναν κρητικό και λίαν τροφαντό μύστακα). «Ποιος σου είπε να του δώσεις φωτογραφία μου;» ανέκραξα αγανακτισμένη εγώ η δύστυχη μπούμερ.

Η εισβολή γίνεται από παντού και πραγματικά δεν ξέρεις από πού θα σου έρθει. Διάφορες εφαρμογές (π.χ. Viber, Slack) σου προσφέρουν ΤΝ περίληψη των γραπτών μηνυμάτων που έχασες (ιδανικό, υποθέτω, για busy ανθρώπους με attention span χρυσόψαρου, που βαριούνται εύκολα, όπως ο  Ντόναλν Τραμπ· μειώνεται, λέει, η διάρκεια της επερχόμενης συνόδου του ΝΑΤΟ στη Χάγη, γιατί φοβούνται την πρόωρη αποχώρησή του).

Στην Ταϊλάνδη, πάλι, στήνεται ολόκληρη βιομηχανία fortune telling  (μαντικής, δηλαδή) με ΤΝ (η καφετζού Γεωργία Βασιλειάδου θα έκανε σήμερα θαύματα)· ελληνικές εφημερίδες παρέχουν στο σάιτ τους AI generated περίληψη άρθρων τους – παροτρύνοντάς σε μάλιστα να την αξιολογήσεις· προχθές το βράδυ, σε ένα μπαρ στο κέντρο της Αθήνας, μια τουρκάλα τουρίστρια φορούσε τα smart γυαλιά της και ο νεαρός σερβιτόρος δίπλα μας κουνούσε μελοδραματικά το κεφάλι, μονολογώντας: «Πού θα πάει αυτή η ιστορία… Κανένα έλεγχο δεν θα έχουμε πλέον στα προσωπικά μας δεδομένα».

Ηδη έχουν σημειωθεί τα πρώτα κρούσματα εθισμού στην ΤΝ. Σύμφωνα με έρευνες που διενήργησε πρόσφατα το ΜΙT Media Lab (μαζί με την OpenAI) σχετικά με το «συναισθηματικό» αποτύπωμα των νέων εργαλείων, υπάρχουν ήδη «πολύ συχνοί» χρήστες που «βλέπουν το chatbot σαν φίλο».

Παιχνίδια και δαίμονες

Μόνο που η δαιμονοποίηση της ΤΝ δεν προσφέρει απολύτως τίποτα. Το να την αρνείσαι, πάλι, και να λες ότι «όλα αυτά» είναι βλακείες, είναι, όπως έλεγε προ ημερών ο Kέβιν Ρους στο New York Times Magazine, σαν να έχεις ένα αντιπυρηνικό κίνημα που δεν παραδέχεται ούτε τη σχάση. Σαν να βλέπεις ένα γιγάντιο σύννεφο σε σχήμα μανιταριού πάνω από το εργαστήριο του Λος Αλαμος και να λες «Απλά μαζεύουν λεφτά, όλα αυτά είναι διαφημιστικά κόλπα». Aντί να πεις το καταφανές: «Αυτό το πράγμα θα τινάξει τον πλανήτη στον αέρα».

Το πιο σημαντικό είναι να καταφέρεις να τη δαμάσεις. Είχα την τύχη να ακούσω τη συμβουλή αυτή αρκετά νωρίς από μια ειδικό επί του θέματος, την καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο ΔΠΘ Ζωή Γαβριηλίδου, συγγραφέα του βιβλίου «Διδάσκοντας και μαθαίνοντας γλώσσα με το ChatGPT» (εκδόσεις Κριτική). Βρισκόταν στις ΗΠΑ όταν έσκασε το πρώτο κύμα (το 2022) και αντί, ως «άνθρωπος των γραμμάτων», να πέσει σε μαρασμό, σήκωσε τα μανίκια.

Οπως μου είχε πει χαρακτηριστικά, στα πανεπιστήμια οι ίδιοι οι καθηγητές πρέπει να εκπαιδευτούν: «Ξέρετε αυτό τι βάζει στο τραπέζι; Το τι κάνουμε στις τάξεις μας. Αν του βάλεις μια κλασική εργασία που θα τη ρίξει ο φοιτητής στο ChatGPT και θα τη φέρει μετά “κλεμμένη”, ε τότε βάζεις τα χέρια σου και βγάζεις τα μάτια σου. Αν όμως τον δυσκολέψεις λίγο, του βάλεις δηλαδή μια διαφορετικού τύπου εργασία, που δεν μπορεί να την κάνει το ChatGPT, για την οποία πρέπει π.χ. να χρησιμοπoιήσει παραπομπές από ένα συγκεκριμένο κείμενο, εκεί πραγματικά τον βάζεις και σκέφτεται. Μπορεί να χρησιμοποιήσει την TN για να βοηθηθεί, αλλά στο τέλος θα παραδώσει κάτι δικό του».

Ακούω για μια παρέα 18χρονων που, για να περάσει η ώρα, έδωσαν στο ChatGPT κάποια στοιχεία τους και του ζήτησαν να τους φτιάξει ένα σενάριο με τους εαυτούς τους σαν παίκτες του ριάλιτι «Love island».

Το αν θα γίνουμε όλοι ηλίθιοι στο τέλος, κανείς δεν το γνωρίζει. Τουλάχιστον, στην πορεία ας το διασκεδάσουμε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News