Ολοι λένε ότι ο Σαμ Μέντες γύρισε ένα εξαιρετικό φιλμ, το «1917». Εχουν δίκιο. Η τεχνική του μονοπλάνου -έστω μια μεταμοντέρνα εκδοχή του, διότι όταν τα έκανε αυτά ο Χίτσκοκ ο Μέντες δεν υπήρχε ούτε ως φαντασία στο μυαλό του μπαμπά και της μαμάς του- και κυρίως η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη της ανείπωτης φρίκης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αρκούν για να τον κατατάξουν στους σπουδαίους δημιουργούς της γενιάς του και να πάνε την ταινία τουλάχιστον ως τα Οσκαρ.

Τι μας έμεινε όμως από το «1917»; Μας έμεινε ο παραλογισμός του πολέμου, θα πει κάποιος. Σύμφωνοι αλλά αυτός μας μένει στις περισσότερες σύγχρονες ταινίες, δηλαδή σε αυτές που εγκατέλειψαν τη μεταπολεμική εξύμνηση του θανάτου του «εχθρού» και στάθηκαν στο ανθρώπινο στοιχείο. Πολύ πριν από το επικό «1917» υπήρξαν ο «Στρατιώτης Ράιαν» και η «Λεπτή Κόκκινη Γραμμή» που μάς έφεραν ενώπιον της κρεατομηχανής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μας έκανε λοιπόν πιο σοφούς το «1917»; Θα μου επιτρέψετε να αμφιβάλλω.

Ο κορμός της ιστορίας είναι κάτι που έχει ξαναειπωθεί, ας δείτε το «Καλλίπολις» με τον νεαρό Μελ Γκίμπσον, που και αυτό διαδραματίζεται σε μια άλλη εφιαλτική στιγμή του ΑΠΠ.

Ο δε φρικτός μιλιταρισμός, η παράνοια των στρατηγών, η σκέψη ότι οι φαντάροι δεν είναι παρά αντικείμενα που τα στέλνεις να σκοτωθούν για μερικές δεκάδες μέτρα χαρακωμάτων, περνούν από το φιλμ του Μέντες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν σε συγκλονίζουν όπως το μνημειώδες «Σταυροί στο Μέτωπο» που είχε γυρίσει ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ πριν εξήντα χρόνια με τον Κερκ Ντάγκλας.

Η κατά τα άλλα πολύ καλή ταινία του Σαμ Μέντες ουσιαστικά δεν προσφέρει κάτι καινούργιο. Εκτός ίσως από μια ευκαιρία σε ένα νεανικό κοινό να ενδιαφερθεί και να μελετήσει το τι συνέβη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Που ειδικά στη χώρα μας είναι ένα άγνωστο πεδίο της Ιστορίας – ως μαθητές δεν διδασκόμαστε τι συνέβη (στην Ελλάδα είχαμε Βαλκανικούς και σαν τη Χαλκιδική δεν έχει).

Το «1917» μάς ανοίγει ένα παράθυρο προς μια περίοδο της Ιστορίας που είτε αγνοούμε είτε δεν θελήσαμε ποτέ να ασχοληθούμε συστηματικά μαζί της, διότι το τραύμα υπήρξε τεράστιο. Μπροστά στον ΑΠΠ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε πικ νικ, λένε. Και δεν έχουν άδικο. Ας είναι λοιπόν το πολυδιαφημισμένο «1917» μια ευκαιρία για τους νεότερους που έχουν μάθει να βλέπουν ταινίες στον υπολογιστή τους, να κάνουν μετά ένα άλλο tab και να ανοίξουν τη Wikipedia στο λήμμα «World War I»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News