Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 κι έπειτα, το ελληνικό πολιτικό σύστημα χαρακτηρίζονταν από την όλο και μεγαλύτερη σύγκλιση μεταξύ των δύο κυρίαρχων πόλων εξουσίας. Η κυβερνητική εξουσία εναλλάσσονταν μεταξύ των δύο μεγάλων συστημικών κομμάτων, του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Παρά τις κατά καιρούς εντάσεις και πολωτικές περιόδους, η γενική κατεύθυνση της χώρας σε κεντρικά ζητήματα πολιτικής παρέμενε ίδια, με τις διαφωνίες να παραμένουν στα (εξίσου σημαντικά) επιμέρους ζητήματα. Η σύγκλιση αυτή είχε θετικά και αρνητικά στοιχεία. Στα θετικά θα μπορούσαν να αναφερθούν η προσήλωση στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και η κοινή εξωτερική πολιτική. Στα αρνητικά ήταν η συντήρηση ενός πελατειακού κράτους και η προσήλωση σε ένα κοινωνικοοικονομικό μοντέλο στηριζόμενο στον κρατισμό και την κατανάλωση.

Ακολούθησε η κρίση και ο κατακερματισμός του κομματικού μας συστήματος, με την δημιουργία νέων και την ανάδειξη παλαιότερων μικρότερων κομμάτων. Οι πολίτες μέσα στην απόγνωση, στον θυμό τους αλλά και χωρίς καμία διάθεση αυτοκριτικής στράφηκαν σε νέες πολιτικές δυνάμεις. Αυτές οι δυνάμεις όχι μόνο δεν έφεραν το “νέο” που ευαγγελίζονταν, αλλά όπως αποδείχθηκε ήταν οι μεγαλύτεροι αρνητές όλων των θετικών έως τότε στοιχείων και παράλληλα οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές όλων των αρνητικών, υιοθετώντας τις χειρότερες εκφάνσεις του μεταπολιτευτικού μας συστήματος.

Κάθε εκλογική αναμέτρηση έχει τη δική της αξία, βαρύτητα και τα δικά της σημαντικά διακυβεύματα. Σε σχέση όμως με το παρελθόν, πραγματικά στις προσεχείς εκλογές συγκρούονται δύο διαφορετικοί κόσμοι. Όχι δύο ή περισσότερα κόμματα για την ανάληψη της κυβερνητικής εξουσίας, αλλά δύο εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις και κοσμοθεωρίες. Γιατί δυστυχώς, στην πανέμορφη Ελλάδα, βρισκόμαστε στην δυσάρεστη θέση να συζητάμε ακόμη για αυτονόητα πράγματα που σε άλλες χώρες έχουν διευθετηθεί εδώ και δεκαετίες.

Τα πολλά και κρίσιμα ανοιχτά ζητήματα περιστρέφονται γύρω από δυο ευρύτερα διλήμματα που οι προσεχείς εκλογές σηματοδοτούν: Λαϊκισμός έναντι ορθολογισμού και κρατισμός έναντι της απελευθέρωσης των κοινωνικοοικονομικών δυνάμεων. Το πρώτο αφορά την απαλλαγή από τον λαϊκισμό που τροφοδοτείται από το μίσος και τον διχασμό της κοινωνίας, προτείνοντας ανεφάρμοστες και αδιέξοδες λύσεις για σύνθετα προβλήματα. Αφορά την επιλογή μετρήσιμων, εφικτών και ρεαλιστικών στόχων μέσα από εφαρμόσιμες λύσεις, με την συμμετοχή του συνόλου της κοινωνίας που δεν χωρίζεται σε «πολλούς και λίγους» ή σε «εμείς και οι άλλοι». Το δεύτερο αφορά την απελευθέρωση από το πατερναλιστικό και πελατειακό κράτος. Αφορά την δημιουργία ενός πλαισίου ίσων ευκαιριών με ίσους κανόνες για όλους και όχι μόνο των ολιγαρχών «πελατών» του κομματικού κράτους.

Εν τέλει δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό για να βγούμε από τα αδιέξοδα μας. Αρκεί να τελειώνουμε με τον λαϊκισμό, τους μύθους, τα κρατικά λεφτόδεντρα και να κοιτάξουμε τον υπόλοιπο κόσμο γύρω μας. Να κοιτάξουμε στην πρώην «μνημονιακή» Ιρλανδία, όπου αυτή τη στιγμή υπάρχουν 1.400 εταιρείες άμεσων ξένων επενδύσεων, που απασχολούν 229.057 εργαζομένους. Να κοιτάξουμε στην επίσης πρώην «μνημονιακή» Πορτογαλία, όπου το ποσοστό των εξαγωγών το 2017 έφτασε το 43,1% του ΑΕΠ, η ανεργία έπεσε κάτω από 9% και η ανάπτυξη έφτασε το 2,7%.

Σε τι διαφέρουμε από αυτές και άλλες πολλές Ευρωπαϊκές χώρες; Σίγουρα όχι στην έλλειψη ικανοτήτων και δυνατοτήτων. Διαφέρουμε σε πολιτικές μεταρρυθμίσεις που δυστυχώς στην Ελλάδα κινούνται γύρω από την σφαίρα του λαϊκισμού και του κρατισμού. Αν επιλέξουμε να αφήσουμε πίσω μας για πάντα αυτά τα δύο δεσμά, τότε υπάρχει ελπίδα σε λίγα χρόνια ολόκληρη η Ευρώπη να μιλάει για το αντίστοιχο «ελληνικό θαύμα». Έχουμε αργήσει υπερβολικά πολύ. Και ίσως αυτή να είναι και η τελευταία μας ευκαιρία.

* Ο Γεώργιος Νάστος είναι Ιδιωτικός υπάλληλος – Πολιτικός επιστήμονας Πηγή: Protagon.gr

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News