Ο Πάτρικ Ντινίν – αμερικανός πολιτικός θεωρητικός και συγγραφέας, γνωστός για την κριτική του προς τον φιλελευθερισμό και την επίδρασή του στη σύγχρονη κοινωνία- έγραψε ένα δοκίμιο, το 2009, στο οποίο υποστήριξε ότι το κίνητρο των στρατιωτών στους πολέμους δεν είναι τα ιδανικά: «Δεν πεθαίνουν για αφηρημένες έννοιες – ιδέες, ιδανικά, δικαιώματα, τον αμερικανικό τρόπο ζωής, ή ακόμα και για τους συμπολίτες τους. Είναι πιο πρόθυμοι να ρισκάρουν τα πάντα για τους άλλους άνδρες και γυναίκες της μονάδας τους».

Ο αρθρογράφος των New York Times, Ντέιβιντ Μπρουκς, διάβασε τυχαία το δοκίμιο και το βρήκε εξοργιστικό. Ισως, εάν το διάβαζε σε μια άλλη χρονική στιγμή, να του φαινόταν αδιάφορο, ή να μην του έδινε καμία σημασία. Τώρα, όμως, δεν είναι «μια χρονική στιγμή», είναι η δεύτερη περίοδος Τραμπ. Και ο Ντινίν, γράφει ο Μπρουκς, «είναι ένας θεωρητικός του μεταφιλελευθερισμού και εκλαϊκεύει την καθοδηγητική φιλοσοφία της κυβέρνησης Τραμπ. Είναι κεντρική φιγούρα στο εθνικό συντηρητικό κίνημα, τον χώρο όπου πολλοί ακόλουθοι του Τραμπ αναπτύσσουν τα ταλέντα τους».

Στο Εθνικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικανών, ο αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζ. Ντ. Βανς, υποστήριξε κάτι παρόμοιο με του Ντινίν: «Οι άνθρωποι δεν θα πολεμήσουν για αφηρημένες έννοιες, αλλά θα πολεμήσουν για το σπίτι τους», είπε.

Ο Μπρουκς γράφει στους ΝΥΤ ότι αυτή η ιδέα του είναι αδιανόητη. Στον πόλεμο για την αμερικανική Ανεξαρτησία ή στην απόβαση στη Νορμανδία, πώς μπορεί να ισχυρίζεται κανείς ότι οι άντρες που έδωσαν τη ζωή τους δεν είχαν καμία αίσθηση ηθικού σκοπού;

«Αυτές οι δηλώσεις καταδεικνύουν την ηθική σήψη στον πυρήνα του Τραμπισμού, ο οποίος κάθε μέρα ντροπιάζει τη χώρα μας, για την οποία είμαστε περήφανοι. Ο Τραμπισμός είναι μια γιγαντιαία προσπάθεια να ακρωτηριαστούν οι υψηλότερες φιλοδοξίες του ανθρώπινου πνεύματος και να μας υποβιβάσουν στις πιο πρωτόγονες, αταβιστικές μας τάσεις», αναφέρει το άρθρο των Νew Υork Τimes.

Ο Βανς υπηρέτησε στο Ιράκ κι εκεί -όπως και στο Βιετνάμ- διεξήχθη ένας πόλεμος αμφιβόλου ηθικού διακυβεύματος. Δεν είναι όλοι οι πόλεμοι έτσι, όμως. Στους περισσότερους, οι στρατιώτες πολεμούν για τους συντρόφους τους, αλλά παρακινούνται και από τα ιδανικά τους.

Πριν γράψει το βιβλίο «Για τον σκοπό και τους συντρόφους: Γιατί οι άνδρες πολέμησαν στον εμφύλιο πόλεμο», ο ιστορικός Τζέιμς Μακ Φέρσον διάβασε περίπου 25.000 επιστολές και 249 ημερολόγια στρατιωτών που πολέμησαν σε αυτόν τον πόλεμο. Οι επιστολές τους ήταν γεμάτες παράπονα για τις συνθήκες και τις φρικαλεότητες του πολέμου. Ομως, όπως επισημαίνει ο Μπρουκς στους ΝΥΤ, από τους 1.076 στρατιώτες των οποίων τα γραπτά αποτελούν τη βάση του βιβλίου, ο ΜακΦέρσον διαπίστωσε ότι το 68% των στρατιωτών της Ενωσης και το 66% των στρατιωτών της Συνομοσπονδίας ανέφεραν τα «πατριωτικά κίνητρα» ως έναν από τους λόγους που πήγαν στη μάχη.

«Οσο κι αν με αρρωσταίνει ο πόλεμος και η αιματοχυσία», έγραψε ένας αξιωματικός από την Πενσιλβάνια, «κάθε μέρα έχω μια πιο θρησκευτική πεποίθηση, ότι αυτός ο πόλεμος είναι μια σταυροφορία για το καλό της ανθρωπότητας». Ενας άνδρας από την Ιντιάνα έγραψε: «Ο πόλεμος αυτός δεν γίνεται για τα δολάρια, ούτε για εδάφη, αλλά για να αποφασιστεί αν θα είμαστε ελεύθερος λαός».

Οι ιδρυτές της Αμερικής και οι διακηρύξεις τους βρίσκονταν διαρκώς στο μυαλό των στρατιωτών. Η σύζυγος ενός στρατιώτη της Ενωσης του ζήτησε να εγκαταλείψει τον πόλεμο και να επιστρέψει στο σπίτι. Εκείνος απάντησε: «Θυμήσου ότι χιλιάδες βγήκαν μπροστά και έχυσαν το αίμα τους για την Επανάσταση και για να εγκαθιδρύσουν αυτή την κυβέρνηση. Θα ήταν ντροπή για τον αμερικανικό λαό αν δεν είχε αρκετούς γιους που να έχουν το πνεύμα του ’76 στις καρδιές τους».

Κατά τον αρθρογράφο των New York Times, o Ντινίν και ο Βανς αμαυρώνουν τη μνήμη των ανδρών που πολέμησαν σε εκείνον τον πόλεμο, ειδικά των ανδρών που πολέμησαν υπέρ της Ενωσης. Ισως απλώς να κάνουν προσωπικές προβολές και να μην μπορούν να αναγνωρίσουν ότι υπάρχουν άνθρωποι που βάζουν τα ιδανικά πάνω από τον εαυτό τους.

Το σχέδιο Τραμπ για την Αμερική

Ολα αυτά αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που βρίσκεται στον πυρήνα του Τραμπισμού. Στόχος είναι να αντικρούσει την ιδέα ότι η Αμερική δεν είναι μόνο μια πατρίδα, αλλά είναι επίσης μια ιδέα και ένας ηθικός σκοπός· ότι η Αμερική αντιπροσωπεύει ένα σύνολο αρχών: την αρχή ότι όλοι οι άνθρωποι δημιουργούνται ίσοι, ότι έχουν αναφαίρετα δικαιώματα, ότι η δημοκρατία είναι η μορφή διακυβέρνησης που αναγνωρίζει καλύτερα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τιμά καλύτερα τα όντα που είναι φτιαγμένα κατ’ εικόνα Θεού.

Υπάρχουν δύο μορφές εθνικισμού, συνεχίζει το άρθρο των ΝΥΤ: «Υπάρχει ο φιλόδοξος εθνικισμός των ανθρώπων, που κυμαίνεται από τον Αβραάμ Λίνκολν μέχρι τον Ρόναλντ Ρίγκαν και τον Τζο Μπάιντεν, οι οποίοι τονίζουν ότι η Αμερική δεν είναι μόνο ένα κομμάτι γης, αλλά ιδρύθηκε για να ενσαρκώσει και να διαδώσει τα ιδανικά που εκφράζονται στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και στην Ομιλία του Γκέτισμπεργκ. Μετά, υπάρχει ο εθνικισμός των προγόνων και της πατρίδας -πιο συνηθισμένος στην Ευρώπη-, του Τραμπ και του Βανς· η πεποίθηση ότι η Αμερική είναι απλώς μια ομάδα ανθρώπων, των οποίων βασική ευθύνη είναι να φροντίζουν τους ομοίους τους».

Στην ομιλία αποδοχής του στη Ρεπουμπλικανική Εθνική Συνέλευση, ο Βανς αναγνώρισε ότι η Αμερική είναι εν μέρει ένα σύνολο ιδεών (αν και μίλησε για θρησκευτική ελευθερία και όχι για τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας). Ομως, όταν ήρθε η ώρα να ορίσει την Αμερική, μίλησε για ένα νεκροταφείο στο Κεντάκι όπου έχουν ταφεί γενεές προγόνων του.

Ο Τραμπ και ο Βανς αισθάνονται την ανάγκη να αντικρούσουν την ιδέα ότι η Αμερική είναι η ενσάρκωση των καθολικών ιδανικών. Εάν η Αμερική είναι μια ιδέα, γράφουν οι ΝΥΤ, τότε οι μαύροι και οι σκουρόχρωμοι από όλο τον κόσμο μπορούν να γίνουν Αμερικανοί, ασπαζόμενοι αυτήν την ιδέα.

«Εάν η Αμερική είναι μια ιδέα, τότε οι Αμερικανοί έχουν την ευθύνη να προωθήσουν τη δημοκρατία. Δεν μπορούν να προδώσουν τη δημοκρατική Ουκρανία και να υποκλιθούν σε έναν δικτάτορα, όπως ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Εάν η Αμερική είναι μια ιδέα, πρέπει να νοιάζεσαι για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν μπορεί ο πρόεδρός της να πηγαίνει στη Σαουδική Αραβία, όπως έκανε ο Τραμπ, και ουσιαστικά να τους λέει ότι δεν μας νοιάζει πώς φέρεστε στον λαό σας κι αν θέλετε να διαμελίζετε δημοσιογράφους που δεν σας αρέσουν, δεν έχουμε θέμα με αυτό».

Υπάρχουν, επίσης, δύο αντιλήψεις για την κοινωνία. Η μία είναι η οικουμενιστική αντίληψη: ότι η αγάπη μας για την οικογένεια και η αγάπη μας για τη γειτονιά είναι οι πρώτοι κρίκοι σε μια σειρά από συναισθήματα που οδηγούν στην αγάπη μας για την πόλη, την αγάπη για το έθνος και την αγάπη για όλη την ανθρωπότητα. Η άλλη είναι η αντίληψη της κοινωνίας για την πολιτική ταυτότητας: ότι η ζωή είναι ένας αγώνας μηδενικού αθροίσματος μεταξύ φυλετικών, εθνικών, κομματικών και εθνοτικών ομάδων.

Εάν η Αμερική είναι χτισμένη γύρω από ένα οικουμενιστικό ιδανικό, συνεχίζει ο αρθρογράφος των ΝΥΤ, τότε δεν υπάρχει χώρος για το είδος της πολιτικής ταυτότητας των λευκών που υποστηρίζουν καθημερινά ο Τραμπ και ο Στίβεν Μίλερ (σσ: σύμβουλος του Τραμπ για την μεταναστευτική πολιτική). Δεν υπάρχει χώρος για την αλλοτρίωση, το μηδενικό άθροισμα, τη σκέψη εμείς/αυτοί, που είναι το μόνο είδος σκέψης που είναι ικανός να κάνει ο Τραμπ. «Δεν υπάρχει χώρος για την μεταναστευτική πολιτική του Τραμπ, η οποία είναι εχθρική προς τους Λατινοαμερικανούς αλλά φιλόξενη προς τους λευκούς Αφρικανούς των οποίων οι πρόγονοι εφηύραν το απαρτχάιντ».

Δύο είδη ηθικής

Τέλος, υπάρχουν τουλάχιστον δύο είδη ηθικής, σύμφωνα με το άρθρο των ΝΥΤ. Υπάρχει ένα είδος ηθικής που βασίζεται σε καθολικά ηθικά ιδανικά και υπάρχει η φυλετική ηθική. Οι Ντινίν και Βάνς λένε ότι δεν πιστεύουν ότι οι άνθρωποι παρακινούνται από αφηρημένες ιδέες. Θα μπορούσαν να διαβάσουν τη Βίβλο. Η Βίβλος βασίζεται σε αφηρημένες ιδέες: Η Επί του Ορους Ομιλία περιέχει ένα σωρό αφηρημένες ιδέες: μακάριοι οι πράοι, μακάριοι οι φτωχοί στο πνεύμα, μακάριοι οι ελεήμονες. Ανά τους αιώνες, δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν αφιερώσει τη ζωή τους σε αυτές τις αφηρημένες ιδέες.

Οι απόψεις των Ντινίν και Βανς, αντανακλούν τη φυλετική ηθική. Οπως εν καιρώ πολέμου, αγωνιζόμαστε για τους συντρόφους μας μόνο, αντίστοιχα δεν χρειάζεται να φροντίζουμε τα πεινασμένα παιδιά στην Αφρική. Μπορούμε να είμαστε σκληροί με εκείνους που δεν συμπαθούμε. Ο Τραμπισμός είναι μια προσπάθεια να περιοριστεί ο κύκλος της φροντίδας στους ομοίους μας.

Το μήνυμα του ίδιου του Τραμπ για την Ημέρα Μνήμης είναι επίσης μια εκδήλωση πολιτικού φυλετισμού, γράφουν οι ΝΥΤ: «Χρόνια πολλά σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των αποβρασμάτων που πέρασαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια προσπαθώντας να καταστρέψουν τη χώρα μας», είπε.

Η χρήση της λέξης «αποβράσματα» σε αυτό το πλαίσιο ονομάζεται απανθρωποποίηση. Κι από την απανθρωποποίηση ως κάθε είδους φρίκη είναι μικρός ο δρόμος. Κάποιος πρέπει να υπενθυμίσει στον Τραμπ ότι δεν αγαπάς τη χώρα σου αν μισείς τους μισούς κατοίκους της.

Ο Τραμπ και ο Βανς δεν προωθούν απλώς πολιτικές. Προσπαθούν να υποβαθμίσουν τον ηθικό χαρακτήρα της Αμερικής σε ένα επίπεδο που μοιάζει περισσότερο με το δικό τους.

Τους τελευταίους τέσσερις μήνες, καταλήγει ο Μπρουκς στους ΝΥΤ, μια μικρή κλίκα στην κορυφή της κυβέρνησης -συμπεριλαμβανομένων των Τραμπ, Βανς και Μίλερ- υποβαθμίζουν συστηματικά, την ηθική υπόσταση του έθνους για το οποίο πολέμησαν και πέθαναν οι στρατιώτες της Ενωσης: από την προδοσία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και της Ουκρανίας, ως την καταστροφή του έργου ζωής τόσων επιστημόνων και τη διάλυση του PEPFAR (Σχέδιο έκτακτης ανάγκης του Προέδρου των ΗΠΑ για την ανακούφιση από το AIDS). Σύμφωνα με το ίδιο το PEPFAR, οι περικοπές στο πρόγραμμα έχουν ήδη οδηγήσει σε σχεδόν 55.000 θανάτους ενηλίκων και σχεδόν 6.000 νεκρά παιδιά. Κι αυτό σε μόλις τέσσερις μήνες.

Η ηθική περιφρόνηση είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε αλαζονεία και υπερηφάνεια, γράφει ο Μπρουκς. Είναι κάτι που κανείς δεν επιθυμεί για τον εαυτό του. Μερικές φορές, όμως, είναι δύσκολο να την αποφύγεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News