1834
O Πατρούσεφ υποστηρίζει πως η Δύση κακολογεί τη Ρωσία από την εποχή του Ιβάν του Τρομερού, τον 16ο αιώνα | Wikipedia Commons / CreativeProtagon

Νικολάι Πατρούσεφ: Τι σκέφτεται ο σκοτεινός Νο2 του Κρεμλίνου

Protagon Team Protagon Team 4 Μαΐου 2024, 19:45
O Πατρούσεφ υποστηρίζει πως η Δύση κακολογεί τη Ρωσία από την εποχή του Ιβάν του Τρομερού, τον 16ο αιώνα
|Wikipedia Commons / CreativeProtagon

Νικολάι Πατρούσεφ: Τι σκέφτεται ο σκοτεινός Νο2 του Κρεμλίνου

Protagon Team Protagon Team 4 Μαΐου 2024, 19:45

Οταν το υπερηφαίστειο του Γέλοουστοουν εκραγεί, η ζωή θα εκλείψει από τη Βόρεια Αμερική και η Σιβηρία θα καταστεί ένα από τα ασφαλέστερα μέρη στη Γη – γεγονός που συγκαταλέγεται μεταξύ των λόγων που «οι αγγλοσαξονικές ελίτ» θέλουν να αποσπάσουν την περιοχή από τη Ρωσία. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει ο Νικολάι Πατρούσεφ, ο δεύτερος πιο ισχυρός άνδρας στη Μόσχα μετά από τον Πούτιν. Ο νυν επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας και ο ρώσος πρόεδρος γνωρίζονται από τη δεκαετία του 1970, όταν υπηρετούσαν αμφότεροι στην KGB στην Αγία Πετρούπολη (Λένινγκραντ τότε) ενώ ο Πατρούσεφ είναι επίσης ο κορυφαίος και έμπιστος σύμβουλος του Πούτιν.

Στρατηγός του στρατού ξηράς και πρώην διευθυντής της FSB —της διάδοχης υπηρεσίας της σοβιετικής KGB— ο Πατρούσεφ είναι επίσης ο ντε φάκτο αρχηγός όλων των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, ενώ μεταξύ των αυλικών του Κρεμλίνου μόνον αυτός φαίνεται να έχει άδεια να μιλάει εκ μέρους του Πούτιν για στρατηγικά ζητήματα, περιλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων, του πολέμου στην Ουκρανία και της άποψης της Ρωσίας για τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ.

«Ακολουθώντας το παράδειγμα του Πούτιν, πολλοί κορυφαίοι ρώσοι γραφειοκράτες ανταγωνίζονται στο να επινοούν τερατώδεις θεωρίες συνωμοσίας. Ωστόσο, ακόμη και μέσα σε αυτό το πλήθος, ο Πατρούσεφ ξεχωρίζει για την ανατριχιαστική και έντονη εχθρότητά του για τη Δύση και, ειδικά, για της ΗΠΑ. Η υπερβολή των σχολίων του θα έκανε τους Σοβιετικούς προπαγανδιστές να κοκκινίζουν: η εξέχουσα θέση του είναι μια υπενθύμιση ότι, εάν ο Πούτιν έχανε την εξουσία αύριο, οι πιθανοί διάδοχοί του θα μπορούσαν να είναι περισσότερο επιθετικοί και επεκτατικοί, όχι λιγότερο», γράφει σε εκτενή ανάλυσή του στο The Atlantic ο Λίον Αρον, ανώτερος συνεργάτης του American Enterprise Institute και συγγραφέας του βιβλίου «Καβαλώντας τον Τίγρη: η Ρωσία του Βαλντίμιρ Πούτιν και οι Χρήσεις του Πολέμου».

 

Ο Πατρούσεφ σε συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και χαμηλόβαθμους αξιωματούχους το 2015. (Wikipedia)

«Οι Αμερικανοί θα πρέπει να ανησυχούν για το πόσο η οπτική του Πατρούσεφ ενισχύει την οπτική του αφεντικού του – και για το πώς τα παραληρηματικά, πιο πολεμικά από του Πούτιν, ξεσπάσματά του σε μακροσκελείς συνεντεύξεις σε ρωσικές εφημερίδες με μεγάλη κυκλοφορία καθίστανται η γραμμή του κόμματος, την οποία η εκκωφαντική προπαγάνδα ενσταλάζει στη συνέχεια στο μυαλό εκατομμυρίων  Ρώσων», προσθέτει ο αμερικανός επιστήμονας.

Ο Πατρούσεφ, για παράδειγμα, πιστεύει πως η Δύση κακολογεί και εκφοβίζει τη Ρωσία εδώ και μισή χιλιετία. Ηδη από τον 16ο αιώνα, οι «ρωσοφοβικοί» δυτικοί ιστορικοί κηλίδωσαν το όνομα του πρώτου τσάρου της Ρωσίας, του Ιβάν Δ’, ο οποίος είναι γνωστότερος ως Ιβάν ο Τρομερός, καθότι υπήρξε «δολοφόνος μαζών και σαδιστής», όπως συνοψίζει ο Λίον Αρον. Αντιθέτως ο Πατρούσεφ επιμένει ότι ο Ιβάν είναι απλώς θύμα ενός επινοημένου «σκοτεινού θρύλου» που «τον απεικόνιζε ως τύραννο».

Οσον αφορά το πολύ πιο πρόσφατο παρελθόν, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, η πολιορκία της χώρας από τη Δύση κατά τον 20ό αιώνα δεν είχε καμία σχέση με τον κομμουνισμό και τον Ψυχρό Πόλεμο. Στην πραγματικότητα, η πτώση της ισχυρής Σοβιετικής Ενωσης κατέστησε τη χώρα πιο εύκολο στόχο για τους δυτικούς συνωμότες και οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την περίσταση, αναγκάζοντας τη Ρωσία να εγκαταλείψει την «κυριαρχία, την εθνική συνείδηση, τον πολιτισμό της και μια ανεξάρτητη εσωτερική και εξωτερική πολιτική». Οπως συνοψίζει ο Λίον Αρον, οι τελικοί στόχοι της δυτικής συνωμοσίας είναι ο διαμελισμός της Ρωσίας, η εξάλειψη της ρωσικής γλώσσας, η εξαφάνιση της χώρας από τον γεωπολιτικό χάρτη και ο περιορισμός της στα σύνορα του Δουκάτου της Μοσχοβίας, ενός μικρού μεσαιωνικού βασιλείου.

Στον κόσμο του Πατρούσεφ οι ΗΠΑ δημιουργούν νέους ιούς σε εργαστήρια βιολογικών όπλων για να εξολοθρεύσουν τους λαούς των «μη αποδεκτών κρατών», ενώ ο κορονοϊός «θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί» από το Πεντάγωνο με τη συνδρομή πολλών από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες και τα «Ιδρύματα Κλίντον, Ροκφέλερ, Σόρος και Μπάιντεν».

 

Ο Τζο Μπάιντεν σε κοινή συνένευξη Τύπου με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο το 2023. REUTERS/Leah Millis/File Photo

Στην παρούσα φάση, όμως, η έμμονη ιδέα του Πατρούσεφ είναι «όλη αυτή η ιστορία με την Ουκρανία», μια σύγκρουση η οποία σύμφωνα με το Νο 2 στη Μόσχα «σχεδιάστηκε στην Ουάσιγκτον». Το 2014, σύμφωνα πάντα με τον Πατρούσεφ, οι ΗΠΑ σχεδίασαν επίσης την εξέγερση της πλατείας Μαϊντάν στο Κίεβο, ένα «πραξικόπημα» που οδήγησε στην αποπομπή ενός φιλορώσου προέδρου και αποτέλεσε τη βάση ώστε να μεταδοθεί στους Ουκρανούς «το μίσος για οτιδήποτε ρωσικό». Σήμερα, η Ουκρανία δεν είναι παρά ένα πεδίο δοκιμών για τα πεπαλαιωμένα αμερικανικά όπλα, καθώς και ένας τόπος του οποίου τους φυσικούς πόρους η Δύση θα ήθελε να εκμεταλλευτεί ανελέητα – ακόμη και «χωρίς τον αυτόχθονα πληθυσμό».

Η διατήρηση της Ουκρανίας ως κυρίαρχου κράτους δεν περιλαμβάνεται στα σχέδια της Αμερικής, ισχυρίζεται ο Πατρούσεφ. Φοβούμενοι να επιτεθούν απευθείας στη Ρωσία, «οι εκπαιδευτές του ΝΑΤΟ στρατολογούν και στέλνουν τους νέους της Ουκρανίας σε βέβαιο θάνατο» στα χαρακώματα. Στην πραγματικότητα (του Πατρούσεφ) η Δύση ουσιαστικά διαπράττει μια «εξόντωση» των Ουκρανών, ενώ ο στόχος της Ρωσίας είναι να «βάλει τέλος στο αιματηρό πείραμα της Δύσης να καταστρέψει τον αδελφό λαό της Ουκρανίας».

Οπως εξήγησε ο κορυφαίος ρώσος κοινωνιολόγος Νικολάι Πετρόφ, ο Πατρούσεφ ουσιαστικά εξυπηρετεί τον Πούτιν, προσφέροντάς του ένα πλαίσιο εντός του οποίου ο ρώσος πρόεδρος μπορεί να αναπτύσσει τη δική του κοσμοθεωρία. Ο Λίον Αρον αναφέρει ενδεικτικά πως πέρυσι τον Μάιο ο Πατρούσεφ υποστήριξε ότι οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες εκπαιδεύουν τρομοκράτες και σαμποτέρ για «διάπραξη εγκλημάτων στην επικράτεια της χώρας μας». Φέτος, εβδομάδες προτού οι τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους επιτεθούν σε μέγαρο μουσικής σε προάστιο της Μόσχας, στις 22 Μαρτίου, αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ ενημέρωσαν το Κρεμλίνο για την επικείμενη απειλή. Ομως ο Πούτιν απέρριψε την προειδοποίηση των ΗΠΑ ως «προφανή εκβιασμό» και «συνωμοσία για να τρομάξει και να αποσταθεροποιηθεί η κοινωνία μας».

Ενώ εφοδιάζει τους συμπατριώτες του με περίτεχνα παρανοϊκές ερμηνείες του κόσμου, ο Πατρούσεφ συμμετέχει επίσης δυναμικά και στη διαμόρφωσή του. Λειτουργώντας ολοένα περισσότερο ως υπεύθυνος χάραξης πολιτικής, συχνά υποστηρίζει τον Πούτιν σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με κορυφαίους συμμάχους, περιορίζοντας, για παράδειγμα, τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ σε εθιμοτυπικά καθήκοντα και στην υπογραφή αδιάφορων συνθηκών. Οπως εξήγησε ο εξόριστος ρώσος δημοσιογράφος Μαξίμ Γκλίκιν ο Πατρούσεφ «βρίσκεται εκεί όπου η εξωτερική πολιτική συναντά τον πόλεμο».

Μετά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2022, ο Πατρούσεφ μετέβη στην Τεχεράνη τον Νοέμβριο του ίδιου έτους για να διαπραγματευτεί την πώληση ιρανικών drones. Ταξίδεψε στη Λατινική Αμερική για να συναντηθεί με τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο της Βενεζουέλας και τον πρόεδρο Ντανιέλ Ορτέγκα της Νικαράγουας. Με τον πρόεδρο της Κούβας Μιγκέλ Ντίαζ-Κανέλ ο Πατρούσεφ συζήτησε για τις «ενορχηστρωμένες από την Αμερική έγχρωμες επαναστάσεις», τις «καταστροφικές δραστηριότητες» μη κυβερνητικών οργανώσεων και την αποστολή κουβανικών στρατευμάτων στη Λευκορωσία «για εκπαίδευση».

Φυσικά ο Πατρούσεφ εμπλέκεται ενεργά και στις πιο σκοτεινές από τις πολιτικές του Κρεμλίνου. Πιθανότατα συμμετείχε στη δηλητηρίαση του αποστάτη πρώην πράκτορα της FSB Αλεξάντερ Λιτβινένκο το 2006 στο Λονδίνο. Η απόπειρα δολοφονίας στο Σάλσμπερι της Αγγλίας του πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ, 12 χρόνια αργότερα, είχε σίγουρα την υπογραφή του. Ο Πατρούσεφ είναι επίσης εύλογα ύποπτος για άμεση εμπλοκή στη δολοφονία, τον περασμένο Αύγουστο του, Γιεβγκένι Πριγκόζιν, του εξεγερμένου διοικητή της Ομάδας Wagner ενώ και η δικαστική εξόντωση του Αλεξέι Ναβάλνι δεν θα μπορούσε να είχε συμβεί χωρίς την έγκριση του Πατρούσεφ.

O Πατρούσεφ πιθανολογείται ότι συμμετείχε στη δηλητηρίαση του αποστάτη πρώην πράκτορα της FSB Αλεξάντερ Λιτβινένκο το 2006. (Wikipedia)

Το πιο τρομακτικό, όμως ενδέχεται να είναι το γεγονός πως ο Πατρούσεφ, ως επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, έχει κάποια επιρροή και όσον αφορά την πυρηνική στρατηγική της Ρωσίας. Τον Οκτώβριο του 2009, για παράδειγμα, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι τα ρωσικά πυρηνικά όπλα δεν προορίζονται μόνο για χρήση σε έναν πόλεμο «μεγάλης κλίμακας». Σε αντίθεση με όλα όσα ορίζονται στο στρατιωτικό δόγμα της Μόσχας που συντάχθηκε το 2000, ο Πατρούσεφ υπαινίχθηκε ότι τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μια συμβατική περιφερειακή, ακόμη και τοπική, σύρραξη. Πρόσθεσε επίσης ότι σε μια «κρίσιμη κατάσταση», ένα προληπτικό χτύπημα εναντίον ενός επιτιθέμενου «μπορεί να μην αποκλειστεί».

Τέσσερις μήνες αργότερα ο Πούτιν υπέγραψε μια αναθεώρηση του δόγματος. Οπως είχε προτείνει ο Πατρούσεφ, πλέον μια σύρραξη δεν θα έπρεπε να είναι «μεγάλης κλίμακας» για να φτάσει η Ρωσία στο σημείο να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά της όπλα. Η πρόταση του Πατρούσεφ για προληπτικές πυρηνικές επιθέσεις δεν εντάχθηκε στο αναθεωρημένο στρατιωτικό δόγμα τη Μόσχας, ωστόσο, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του ο Λίον Αρον, ο ωμός πυρηνικός εκβιασμός του Πούτιν τα τελευταία δύο χρόνια υποδηλώνει ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί κάποια στιγμή στο προσεχές μέλλον.

Στο πλαίσιο των προσπαθειών τους να κατανοήσουν τις προθέσεις της Ρωσίας, οι ΗΠΑ επιδίωξαν να γνωρίσουν καλύτερα τον Πατρούσεφ. Πρώτη φορά ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν συνομίλησε με τον Πατρούσεφ την 25η Ιανουαρίου του 2021, πέντε ημέρες μετά την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν. Συνομίλησαν τηλεφωνικώς ακόμη πέντε φορές ενώ τον Μάιο της ίδιας χρονιάς συναντήθηκαν στο Ρέικιαβικ. Υστερα από μια συνομιλία τους τον Νοέμβριο του 2021, σύμφωνα με τους New York Times, ο Πατρούσεφ ανέφερε ότι συζήτησαν τρόπους «βελτίωσης των ρωσοαμερικανικών σχέσεων» ενώ σε μια κοινή δήλωση αναφερόταν πως οι δύο άνδρες συζήτησαν επίσης για την «αύξηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών». Επειτα από 13 εβδομάδες, ωστόσο, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Ενας από τους λίγους αξιωματούχους που γνώριζαν για το σχέδιο του Πούτιν ήταν, φυσικά, ο Πατρούσεφ, ο οποίος προφανώς αρεσκόταν να παραπλανεί και να παραπληροφορεί τον αμερικανό ομόλογό του και όχι μόνο.

Ο Πατρούσεφ πιστεύει επίσης ότι ο χρόνος ευνοεί τη Ρωσία. Κατά την άποψή του η Δύση πνέει τα λοίσθια ενώ ο ευρωπαϊκός πολιτισμός δεν έχει μέλλον, βρίσκεται σε «βαθιά ηθική και πνευματική παρακμή» και οδεύει προς μια «βαθύτερη οικονομική και πολιτική κρίση».

Η πτώση της Αμερικής πλησιάζει επίσης και αυτό θα συμβεί όχι επειδή θα εκραγεί το υπερηφαίστειο του Γέλοουστοουν αλλά λόγω της γεωγραφίας της:  οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι παρά «ένα συνονθύλευμα» που θα μπορούσε «να ξεκολλήσει εύκολα στις ραφές», σύμφωνα με τον Πατρούσεφ. Επιπλέον ο αμερικανικός Νότος θα μπορούσε να παρασύρεται ήδη προς το Μεξικό, τα εδάφη του οποίου άρπαξαν οι ΗΠΑ το 1848: «Πέρα από κάθε αμφιβολία, οι “νότιοι γείτονες” της Αμερικής» θα διεκδικήσουν εκ νέου τα κλεμμένα εδάφη και ένας παθητικός πολίτης των ΗΠΑ θα δεν κάνει τίποτα για να διατηρήσει την «ακεραιότητα» της χώρας του.

Αναμφίβολα η κοσμοθεωρία του Πατρούσεφ θα μπορούσε σίγουρα να χαρακτηρισθεί ως παραληρηματική στη Δύση. Αλλά η τεράστια επιρροή του καταδεικνύει πως ο Πούτιν δεν είναι η μόνη δύναμη που εμποδίζει τη ρωσική πολιτική να καταστεί πιο φιλελεύθερη.

«Το εκκρεμές της ρωσικής Ιστορίας γενικά ταλαντεύεται ανάμεσα σε βάναυσα, πολεμικά καθεστώτα και πιο ήπιες, λιγότερο κατασταλτικές απολυταρχίες που υποχωρούν από την αντιπαράθεση με τη Δύση. Αλλά αυτό το μοτίβο μπορεί να μην ισχύει για το μέλλον μετά τον Πούτιν. Μετά από ένα τέταρτο του αιώνα υπό τον Πούτιν, οι μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας, το θεμέλιο του καθεστώτος του, έχουν υποβαθμίσει όλους τους άλλους θεσμούς και έχουν μονοπωλήσει την εξουσία», γράφει ο Λίον Αρον, ολοκληρώνοντας το κείμενό του.

Οσον αφορά τον Πατρούσεφ είναι έναν χρόνο μεγαλύτερος από το μεγάλο αφεντικό του. Εάν, ωστόσο, ζήσει περισσότερο, τελικά, θεωρείται βέβαιο πως ότι θα αναπτύξει τον μυστικό στρατό του για να ελέγξει τη μετάβαση της εξουσίας ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να βρεθεί και στην κορυφή. Αλλωστε ο ίδιος πιστεύει πως η αλήθεια είναι με το μέρος του.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...