Η αρχή έγινε με τον Ντόναλντ Τραμπ να φοράει χειροπέδες, τον Μάρτιο του 2023, τις μέρες που κυκλοφορούσαν φήμες περί πιθανής σύλληψής του. Ο Ελιοτ Χίγκινς, ένας βρετανός δημοσιογράφος με ειδίκευση στην επαλήθευση γεγονότων (fact checking), τον φαντάστηκε να καταδιώκεται και να συλλαμβάνεται τελικά από την αστυνομία, και μάλιστα με χρήση βίας. Στη συνέχεια, χάρη στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ), κατάφερε να δώσει στη φανταστική εικόνα του μια συγκεκριμένη, πιστευτή κατά μεγάλο βαθμό μορφή.

Το μοναδικό που χρειάστηκε να κάνει ο ίδιος ήταν να περιγράψει γραπτώς και περιληπτικά τη σκηνή. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβε το Midjourney, ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα ΤΝ για δημιουργία φωτορεαλιστικών πορτρέτων (το ίδιο σύστημα έφτιαξε την ψεύτικη εικόνα του Πάπα με το λευκό πουπουλένιο μπουφάν). Πολλοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εξέλαβαν ως πραγματικές τις φωτογραφίες με τον τέως (και πιθανώς μελλοντικό) πρόεδρο των ΗΠΑ να καταδιώκεται και να συλλαμβάνεται από αστυνομικούς.

Από τότε πέρασε ένας χρόνος. Ο Τραμπ διεκδικεί εκ νέου την αμερικανική προεδρία, ενώ οι εκλογές του Νοεμβρίου απέχουν λιγότερο από εννέα μήνες. Ομως αυτή τη φορά η ΤΝ λειτουργεί υπέρ του, με τους υποστηρικτές του να χρησιμοποιούν την αποκαλούμενη «γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη» και να δημιουργούν πολλές φωτογραφίες του παρέα με αφροαμερικανούς οπαδούς του.

Σε μία από αυτές ο Τραμπ αγκαλιάζει περιχαρής και χαμογελαστός δύο γυναίκες. Το πλάνο δείχνει αληθινό. Αλλά το αριστερό χέρι του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου για την προεδρία προδίδει το deepfake: ανάμεσα στα δάχτυλά του διακρίνεται ένα λεπτό στρώμα δέρματος, χρώματος μάλλον λευκού.

Η ΛαΤόσα Μπράουν, συνιδρύτρια της οργάνωσης Black Voters Matter, ισχυρίζεται ότι τα ψεύτικα πλάνα του χαμογελαστού Τραμπ ανάμεσα σε μαύρους ψηφοφόρους που αποτελούν προϊόντα ΤΝ είναι μέρος μιας μιας «αφηγηματικής στρατηγικής» που αποσκοπεί στην παραπλάνηση των Αφροαμερικανών.

Ο Μαρκ Κέι, δημοσιογράφος ενός συντηρητικού ραδιοφωνικού σταθμού της Φλόριντα που δημιούργησε μία από τις εν λόγω ψευδείς εικόνες, δήλωσε στο BBC: «Εγώ δεν λέω ότι είναι μια αληθινή εικόνα. Εγώ αφηγούμαι μια ιστορία».

«Πρόκειται για τον θρίαμβο της “εναλλακτικής αλήθειας”, με την οποία ο Τραμπ βρίσκεται στο στοιχείο του. Πρόκειται επίσης για τον μεγαλύτερο εφιάλτη του Τζο Μπάιντεν. Σήμερα οποιοσδήποτε μπορεί να χρησιμοποιήσει την ΤΝ για να βάλει έναν πολιτικό να κάνει ή να λέει πράγματα που δεν έχει κάνει ή πει ποτέ» συνοψίζει σε ανάλυσή του ο Πιερ Λουίτζι Πίζα της ιταλικής Repubblica.

Οσον αφορά την απειλή που συνιστά για το επιτελείο του Τζο Μπάιντεν η κακόβουλη, καθότι παραπλανητική, χρήση της ΤΝ, ο ιταλός δημοσιογράφος αναφέρει ενδεικτικά ότι τον περασμένο Ιανουάριο ορισμένοι ψηφοφόροι στην Πολιτεία του Νιού Χαμσάιρ έλαβαν ένα ηχογραφημένο τηλεφωνικό μήνυμα, τάχα του Μπάιντεν: ο αμερικανός πρόεδρος ακουγόταν να τους προσκαλεί να απέχουν από τις κάλπες στις προκριματικές εκλογές του Δημοκρατικού Κόμματος. Στην πραγματικότητα, όμως, η φωνή του είχε κλωνοποιηθεί από ένα σύστημα ΤΝ.

Για να αποφευχθούν τέτοιου είδους επεισόδια στο εξής, ειδικά έως τις προεδρικές εκλογές, το επιτελείο του Μπάιντεν πιέζει για μια τεχνολογική δικλείδα ασφαλείας που θα πιστοποιεί την ακρίβεια των επίσημων πλάνων που δίνει στη δημοσιότητα ο Λευκός Οίκος.

Αυτή θα μπορούσε να είναι το «υδατογράφημα», στο οποίο αναφέρθηκε ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον Οκτώβριο, όταν υπέγραφε το εκτελεστικό διάταγμα με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων που συνδέονται με την ανάπτυξη και τη χρήση της ΤΝ. Στη διάταξη ζητείται, μεταξύ άλλων, από το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ να αναπτύξει νέους τρόπους για τον εντοπισμό περιεχομένων που δημιουργούνται από συστήματα ΤΝ, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των Αμερικανών από απόπειρες εξαπάτησης και παραπλάνησης.

Ωστόσο, οι θεσμοί κινούνται αργά, ενώ η ΤN εξελίσσεται με την ταχύτητα του φωτός. Η OpenAI, η εταιρεία του Σαν Φρανσίσκο που δημιούργησε το ChatGpt, μόλις παρουσίασε ένα νέο σύστημα ΤΝ ονόματι Sora, που παράγει ρεαλιστικά βίντεο έχοντας ως πρώτη ύλη ένα απλό κείμενο.

Αυτό που ανησυχεί το επιτελείο του αμερικανού προέδρου είναι το ενδεχόμενο ψευδή, συκοφαντικά βίντεο (όπως εκείνο που έγινε viral στο Facebook πριν από μερικούς μήνες και δείχνει τον Μπάιντεν να αγγίζει επανειλημμένως το στήθος μιας ανιψιάς του) να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται όσο πλησιάζουν οι εκλογές του Νοεμβρίου. Στα αυθεντικά πλάνα ο Μπάιντεν ακουμπάει μια κονκάρδα με το σύνθημα «I Vote» που έλαβε η κοπέλα αφού ψήφισε.

Χείρα βοηθείας στον πρόεδρο των ΗΠΑ που διεκδικεί την επανεκλογή του θα μπορούσε να προσφέρει ο C2PA, ένας μη κερδοσκοπικός «συνασπισμός» στον οποίο έχουν προσχωρήσει οι κύριες τεχνολογικές εταιρείες και οι κορυφαίοι κατασκευαστές καμερών. Στο πλαίσιο αυτής της συμμαχίας προέκυψε η επωνυμία «Content Credentials» που θα πιστοποιεί την προέλευση και την αυθεντικότητα των ψηφιακών περιεχομένων.

«Οι φωτογραφίες, τα βίντεο, ακόμη και τα έγγραφα θα έχουν έναν μικρό κύκλο σε μια γωνία με τα γράμματα CR στο εσωτερικό του» ανέφερε στην ιταλική εφημερίδα ο Τζοβάνι Σεβερίνι, διακεκριμένος επιστήμονας στον τομέα των υπολογιστών, ο οποίος συνεργάζεται με τη C2PA για λογαριασμό της Microsoft. «Με ένα κλικ σε αυτό το σύμβολο θα εμφανίζονται οι βασικές πληροφορίες σχετικά με το εκάστοτε περιεχόμενο: ποιος έβγαλε τη φωτογραφία, για παράδειγμα, πού και πότε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News