Την ώρα που όλος ο πλανήτης εστιάζει στις λεπτομέρειες –σημαντικές και όχι τόσο σημαντικές– των συζητήσεων ανάμεσα στον Βλαντίμιρ Πούτιν και στον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα, καθώς και στα τεχνικά ζητήματα μιας ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία (ποιες περιοχές θέλει η Μόσχα και γιατί, τι μπορεί να αποδεχτεί ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι κλπ), οι New York Times επεσήμαναν  κάτι που ενώ υπάρχει εδώ και χρόνια στο υπόβαθρο, επιλέγουμε με έναν τρόπο να το προσπερνάμε: ότι οι επανειλημμένες δηλώσεις του ρώσου προέδρου από το 2007 έως και τη συνάντηση του Δεκαπενταύγουστου καταδεικνύουν ένα πράγμα· την πρόθεσή του να επαναφέρει το διεθνές κύρος της χώρας του στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991.

Στη συνέντευξη Τύπου ο Πούτιν δεν απέφυγε τον πειρασμό να αναφερθεί εκ νέου στις «βασικές αιτίες της κρίσης» στην Ουκρανία, ένας ευφημισμός του Κρεμλίνου για την αναφορά στο αποψιλωμένο καθεστώς της Ρωσίας από το τέλος της ηγεμονίας της στην Ανατολική Ευρώπη το 1991. Οπως το 2007 σε διάσκεψη ασφαλείας στο Μόναχο, αλλά και το 2022, λίγο μετά την εισβολή στην Ουκρανία, έτσι και στην Αλάσκα, ο Πούτιν απαίτησε την αποκατάσταση μιας «δίκαιης ισορροπίας» στην ασφάλεια της Ευρώπης και του κόσμου συνολικά. Οπου «δίκαιη ισορροπία», διαβάστε το status quo του Ψυχρού Πολέμου, εξηγούν αναλυτές.

Ο Πούτιν, ο οποίος στα χρόνια της ΕΣΣΔ ήταν ένα δευτεροκλασάτο στέλεχος της διαβόητης KGB, αλλά έπειτα κατάφερε να αναρριχηθεί στην εξουσία μετά τον Μπόρις Γέλτσιν, έκανε και άλλες τέτοιες νύξεις περί σοβιετικού μεγαλείου, όταν μετά τη συνάντηση κορυφής με τον Τραμπ, είπε ότι Ρώσοι και Ουκρανοί «έχουν τις ίδιες ρίζες» και μίλησε για «τραγωδία και μεγάλο πόνο» που αισθάνονται οι Ρώσοι. Φυσικά αναφέρθηκε στην «κατάσταση» στην Ουκρανία, χωρίς να κάνει καμία άμεση αναφορά σε πόλεμο.

Ο Λαουρίνας Καστσιούνας, πρώην υπουργός Αμυνας της Λιθουανίας –η οποία μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ έγινε μέλος του NATO– παρατήρησε στους New York Times ότι ο αναθεωρητισμός του Πούτιν πηγάζει από την άρνησή του να δεχθεί ότι η Ρωσία έχασε τον Ψυχρό Πόλεμο. Θεωρεί ότι ο ρώσος πρόεδρος επιχειρεί να απεικονίσει την εισβολή ως απάντηση στη «δυτική πλεκτάνη εναντίον της Ρωσίας, που χρησιμοποιεί απλώς την Ουκρανία ως πιόνι και όργανο».

Σε συνέντευξή του στο Fox News, μετά το τέλος της συνάντησης, ο πρόεδρος Τραμπ, είτε ως απάντηση στις κολακείες του Πούτιν, είτε για να κατευνάσει την πληγωμένη υπερηφάνεια του ρώσου ομολόγου του, ενίσχυσε τον αναθεωρητισμό του. Αγνοώντας Κίνα και ΕΕ, ανέβασε το στάτους της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή, λέγοντας ότι «Εμείς [οι ΗΠΑ] είμαστε το Νο.1 και αυτοί [η Ρωσία] είναι το Νο.2 στον κόσμο».

Η θερμή υποδοχή και τα χειροκροτήματα του Τραμπ στο κόκκινο χαλί έγιναν δεκτά με ενθουσιασμό στη Μόσχα και στους κύκλους των ρώσων εθνικιστών, πολλοί εκ των οποίων θεωρούν ότι πλέον η Δύση νομιμοποιεί την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, τόσο με στρατιωτικά, όσο και με διπλωματικά μέσα. Μιλούν για μια νέα αρχιτεκτονική ευρωπαϊκής και διεθνούς ασφάλειας, που όλοι πλέον αποδέχονται.

Κύριος πυλώνας αυτής της νέας αρχιτεκτονικής είναι η αποκατάσταση της Ρωσίας στη θέση που κατείχε ως περιφερειακός ηγεμόνας και παγκόσμια δύναμη την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, η οποία αντιμετωπίζεται ως ισότιμη από τις ΗΠΑ, όπως είχε καταδείξει η διάσκεψη της Γιάλτας το 1945.

Τα τελευταία 20 χρόνια, η Ρωσία του Πούτιν εκφράζει με διάφορους τρόπους τα παράπονά της για τον επεκτατισμό του NATO προς ανατολάς, τον οποίο περιγράφει ως δυτικό εκφοβισμό και περιφρόνηση των νόμιμων ρωσικών συμφερόντων και του διεθνούς στάτους της. Η εισβολή στην Ουκρανία ήταν ενταγμένη σε ένα πλαίσιο αποδυνάμωσης της διατλαντικής συμμαχίας – αλλά τελικά γύρισε μπούμερανγκ, αυξάνοντας την παρουσία του NATO κοντά στα σύνορα της Ρωσίας.

Οι New York Times σημείωσαν ότι επιχειρώντας να εκμαιεύσει μια ευρεία ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία αντί να εξασφαλίσει την κατεπείγουσα κατάπαυση του πυρός, ο πρόεδρος Τραμπ στην σύνοδο κορυφής έπαιξε το παιχνίδι του Πούτιν, σπέρνοντας εκ νέου διχόνοια στους κόλπους της δυτικής συμμαχίας. Η αποτυχημένη πρωτοβουλία του έτυχε ψυχρής υποδοχής στην Ευρώπη, οι ηγέτες της οποίας παρατηρούν τις διαρκείς αλλαγές θέσεων του προέδρου με ανησυχία.

Οι αντιδράσεις εντός Ευρώπης ξεκίνησαν πριν τη σύνοδο της Αλάσκας, με την γείτονα της Ρωσίας, Πολωνία, να διοργανώνει παρέλαση αρμάτων μάχης, κυρίως αμερικανικής κατασκευής, κατά μήκος του ποταμού Βιστούλα στη Βαρσοβία. Αυτή η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος έγινε στα πλαίσια των εορτασμών της επετείου της νίκης της Πολωνίας επί του Κόκκινου Στρατού το 1920, ως μορφή υπενθύμισης ότι η παλαιά τάξη πραγμάτων αποτελεί πλέον οριστικό παρελθόν για την ήπειρο.

Από την άλλη, απηχώντας τη γραμμή της Ρωσίας ότι η Ουκρανία είναι χώρα δεύτερης κατηγορίας, τα συμφέροντα της οποίας δεν μπορούν να ανταγωνιστούν εκείνα της Ρωσίας, ο Τραμπ είπε στο Fox News ότι «η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη, ενώ η ΕΕ δεν είναι». Αποποιούμενος των ευθυνών της χώρας του, πρόσθεσε μάλιστα ότι οι τύχες του πολέμου είναι πλέον στα χέρια της Ουκρανίας και των Ευρωπαίων – όχι των ΗΠΑ.

Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και στενός συνεργάτης του Πούτιν, πανηγύρισε τη σύνοδο της Αλάσκας ως πρώτο βήμα της αποκατάστασης «ενός πλήρους μηχανισμού για συναντήσεις μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών στο υψηλότατο επίπεδο», προσθέτοντας ότι η συνάντηση κορυφής έδειξε πως οι διαπραγματεύσεις των υπερδυνάμεων είναι δυνατές «ταυτόχρονα με τη συνέχιση» της στρατιωτικής εκστρατείας της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Οι New York Times τονίζουν ότι η μη επίτευξη συμφωνίας για τον πόλεμο στην Αλάσκα ήταν μια καθαρή νίκη του προέδρου Πούτιν, ο οποίος είναι πλέον σε θέση να συνεχίσει τις εδαφικές του προελάσεις στην Ουκρανία, έχοντας παράλληλα νομιμοποιηθεί διπλωματικά στη διεθνή σκηνή – και έχοντας θέσει τις βάσεις της αναθεωρητικής ατζέντας του για προσεχείς διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News