Για το «πολιτικό λυκόφως μιας μακράς εποχής γνωστής ως δημοκρατία» κάνει λόγο σε ανάλυσή του ο Ετσιο Μάουρο, σχολιάζοντας τη σύνοδο κορυφής των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας, τον Δεκαπενταύγουστο στην Αλάσκα.

«Οσοι ανέμεναν την εκεχειρία στην Αλάσκα, με μια κατάπαυση του πυρός ώστε σταματήσουν οι βομβαρδισμοί και να ανοίξει ο δρόμος για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας (…) ήρθαν αντιμέτωποι με την αυτοκρατορία», γράφει ο πρώην διευθυντής (επί σειρά ετών) και νυν αρθρογράφος της ιταλικής La Repubblica.

Η αμερικανική αυτοκρατορία υπό τον Ντόναλντ Τραμπ «νοιάζεται μόνο για τον εαυτό της, κάνει μόνο ό,τι τη βολεύει, αγνοεί τις αξίες και τα ιδανικά μιας φιλελεύθερης παράδοσης, βασίζεται στα δικαιώματα της ισχύος αντί στην ισχύ του δικαίου και θεωρεί τον εαυτό της απαλλαγμένο από τους δεσμούς οποιασδήποτε συμμαχίας». Οσον αφορά τη ρωσική αυτοκρατορία υπό τον Βλαντίμιρ Πούτιν, «αναβιώνει από το τσαρικό και μπολσεβίκικο παρελθόν το πνεύμα της ισχύος, το χαμένο μεγαλείο, την πολιτική ως κυριαρχία, τα εδάφη ως προστασία, την κακοποίηση ως υπεροχή».

Την περασμένη Παρασκευή ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν, αφού «αλληλοαναγνωρίστηκαν ως αυτοκράτορες», κατάφεραν να κατανοήσουν και να ικανοποιήσουν ο ένας τον άλλον, «θέτοντας, έτσι, τα θεμέλια για μια διμερή σχέση που θα μπορούσε να αποφέρει αποτελέσματα στους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, ακόμη και στο μέτωπο του ελέγχου των εξοπλισμών», γράφει ο Ετσιο Μάουρο. «Αλλά αυτή η διμερής συμφωνία φαίνεται να μην μπορεί να ελέγξει τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος ήταν το πραγματικό ζήτημα στα μάτια ολόκληρου του κόσμου, αφού το πολιτικό μάρκετινγκ του Λευκού Οίκου και του Κρεμλίνου είχαν αυξήσει δραματικά τις προσδοκίες για ένα θαύμα Τραμπ». Τελικά, όμως, ο πρόεδρος των ΗΠΑ «επέστρεψε από τη σύνοδο κορυφής με άδεια χέρια» ενώ επικεφαλής του Κρεμλίνου, «αναχώρησε για τη Μόσχα με όλα τα λάφυρα».

Στη διπλωματία «η μορφή είναι ουσία», γράφει ο ιταλός δημοσιογράφος, και, πράγματι, η συμβολική της συνόδου στην Αλάσκα ήταν εξαρχής ενδεικτική για το τι επρόκειτο να επακολουθήσει. Ο Πούτιν, κατά του οποίου έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, είχε να μεταβεί στις ΗΠΑ περί τη μία δεκαετία ενώ με αμερικανό πρόεδρο είχε να συναντηθεί από το 2021.

«Η πρόσκληση του Τραμπ σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, το χειροκρότημα που του προσέφερε ο αμερικανός ηγέτης καθώς τον ανάμενε, η συντροφική μετακίνηση με το “Θηρίο”, την προεδρική λιμουζίνα, έθεσαν αμέσως τη σύνοδο κορυφής πέρα από κάθε πρωτόκολλο και, πάνω απ’ όλα, πέρα από την Ιστορία των τελευταίων ετών. Αυτό αναζωογόνησε την εικόνα του Πούτιν στη διεθνή σκηνή, απαλλάσσοντάς τον από κάθε ευθύνη απέναντι στον νόμο και από κάθε πολιτική αμαρτία. Ο ρώσος πρόεδρος είχε πλήρη επίγνωση αυτής της ανάκτησης της φήμης του, την οποία λάμβανε χωρίς να καταβάλει κανένα τίμημα: καθώς πλησίαζε τον Τραμπ, κάθε βήμα που έκανε στο κόκκινο τιμητικό χαλί ήταν σαν να τον απελευθερώνει από έναν αποκλεισμό, από μια κρίση, από μια καταδίκη, ώστε να φτάσει ενώπιον του συνομιλητή του πλήρως απαλλαγμένος, λυτρωμένος και επανανομιμοποιημένος, όπως επιβεβαίωσε η φιλική χειραψία μεταξύ των δύο ηγετών», σχολιάζει ο Ετσιο Μάουρο. «Ενα-μηδέν για τον Πούτιν, οπότε, πριν καν αρχίσουν όλα», προσθέτει.

Υπέρ του Πούτιν είναι, φυσικά, και το ότι σε μια σύνοδο για την Ουκρανία, δεν ήταν παρών ο πρόεδρός της, με τον αρθρογράφο της La Repubblica να γράφει πως «στη νέα παγκόσμια τάξη μόνο οι αυτοκράτορες έχουν την εξουσία, την ικανότητα και, ως εκ τούτου, την εξουσιοδότηση να λύνουν τους κόμπους του κόσμου, ακόμα κι αν τους δημιούργησαν με τα ίδια τους τα χέρια και ακόμα και εάν αφορούν αλλότρια εδάφη».

Σύμφωνα με τον Ετσιο Μάουρο η άδεια θέση του Ζελένσκι αποτελεί «ιστορική και πολιτική ταπείνωση για την Ουκρανία», κυρίως, όμως, επιβεβαιώνει ότι «η νεο-αυτοκρατορική λογική οδηγεί σε ιμπεριαλιστικές επιλογές, αναδεικνύοντας τους αυτοκράτορες ως πληρεξουσίους όλου του κόσμου και υποβιβάζοντας όλα τα άλλα μέρη σε υπηκόους και υποτελείς», γράφει, θυμίζοντας πως πέρα από τον Ζελένσκι, στη σύνοδο για την «ειρήνη» στην Ουκρανία το παρών δεν έδωσε ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς δεν προσεκλήθη κανένας από τους ηγέτες των μεγάλων χωρών της. Και όχι μόνο, καθώς, για πρώτη φορά, ένας αμερικανός πρόεδρος «μίλησε για εμάς ωσάν να αποτελούμε μια ανώμαλη κατηγορία, ένα απομεινάρι της Ιστορίας που παλεύει ακόμη με τα ιδεολογήματα της δημοκρατίας και του δικαίου: οι “Ευρωπαίοι”, ένας κόσμος ξεχωριστός, διακριτός από εκείνη την κοινή ταυτότητα στη Δύση που καθιστούσε την Ευρώπη και την Αμερική μια κοινότητα πεπρωμένου υπό τη σημαία (συχνά καταπατημένη αλλά πάντα ψηλά) της ελευθερίας και των δικαιωμάτων».

Ο Τραμπ, έχοντας απογυμνωθεί από τα «ιερά άμφια ενός ηγέτη της Δύσης» -καθώς τον στένευαν, επειδή συνεπάγονται περιορισμούς- επιδίωξε να αναδειχθεί ως μια αυτού μεγαλειότητα «μοναχική και αυταρχική», ποντάροντας περισσότερο στο «ένστικτο του ηγέτη» παρά τις όποιες «κατευθυντήριες αρχές, καθολικές όσο και απαραίτητες αρχές».

Κάπως έτσι ο αμερικανός πρόεδρος μετέβη στην Αλάσκα πεπεισμένος ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια κατάπαυση του πυρός, ωστόσο υποχρεώθηκε, προφανώς, να εγκαταλείψει την ιδέα και επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, έχοντας ουσιαστικά αποδεχτεί την πρόταση της Μόσχας για μια τελική ειρηνευτική συμφωνία.

Εκ πρώτης όψεως αυτό μοιάζει με βήμα προς τη λύση της σύρραξης, όμως στην πραγματικότητα επιβεβαιώνει ότι η Μόσχα χαίρει του ελευθέρου να συνεχίσει να βάλλει κατά των Ουκρανών ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με στόχο την «ειρήνευση». Οπως δήλωσε, άλλωστε, ο σκληροπυρηνικός Ντμίτρι Μεντβέντεφ «η σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα απέδειξε ότι οι διαπραγματεύσεις είναι δυνατές χωρίς προϋποθέσεις και, ταυτόχρονα, με τη συνέχιση της ειδικής [στρατιωτικής] επιχείρησης». Η Μόσχα είχε επομένως έναν τρίτο στόχο, πέρα από το ξέπλυμα του Πούτιν στη διεθνή σκηνή από τον Ντόναλντ Τραμπ και τον αποκλεισμό του Ζελένσκι -τη συνέχιση του πολέμου. Και τον πέτυχε.

«Αυτό το απόλυτο, φιλόδοξο και αόριστο σχέδιο (που εκτείνεται από την οικονομία, το εμπόριο και τις σπάνιες γαίες έως τη βιομηχανία, την ενέργεια και τα πυρηνικά) επιβεβαιώθηκε τόσο από τον Πούτιν όσο και από τον Τραμπ σε κοινή συνέντευξη Τύπου χωρίς ερωτήσεις. Η ουσία του ζητήματος, η κυριαρχία των κατεχόμενων εδαφών, δεν συζητήθηκε επειδή “οι Ευρωπαίοι” είχαν εξηγήσει στον αμερικανό πρόεδρο ότι μόνο η Ουκρανία μπορεί να αποφασίσει για την τύχη των εδαφών της: μια αρχή που είναι πολύ προφανής, αλλά πρέπει να επαναδιακηρυχθεί σήμερα, καθώς δεν υπάρχει χώρος για αυτονομία εντός της αυτοκρατορίας», σημειώνει ο Ετσιο Μάουρο, διερωτώμενος τι θα απογίνουν, οπότε, οι ουκρανικές επαρχίες του Ντονμπάς και της Κριμαίας που «περιβάλλονται από την ύποπτη σιωπή των δύο ηγετών».

Επικαλούμενος τους διαβόητους σοβιετικούς υπουργούς Εξωτερικών Αντρέι Γκρομίκο και Βιάτσεσλαβ Μόλοτοφ, σημειώνει πως στην Αλάσκα ο Πούτιν και η συνοδεία του εφάρμοσαν τις αρχές της δικής τους διπλωματικής σχολής, διευρύνοντας το πεδίο δράσης, ώστε να υποδείξουν στον Τραμπ μια πορεία που θα μπορούσε να οδηγήσει στον τερματισμό της σύρραξης, αλλά συνεπάγεται θυσίες και υποχρεώσεις για την Ουκρανία, και, κατά συνέπεια, χρειάζεται την υποστήριξη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι καθώς και της ΕΕ. Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσε να γίνει λόγος για «πιθανή ειρήνη», με το τίμημα, όμως, να καλείται να το καταβάλει εξ ολοκλήρου το Κίεβο. Εξού και η μη αποκάλυψη όλων όσα συμφωνήθηκαν και δεν συμφωνήθηκαν κατά τη σύνοδο στην Αλάσκα.

Στην παρούσα φάση και ενόψει της επικείμενης συνάντησης του αμερικανού προέδρου με τον ουκρανό ομόλογό του και ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο, Τραμπ και Πούτιν ανησυχούν ότι τα όποια σχέδιά τους θα απορριφθούν καταρχήν, από το Κίεβο και τον ουκρανικό λαό (η Kiev Independent χαρακτήρισε τη σύνοδο ως «αηδιαστική, ντροπιαστική και, τελικά, άσκοπη») αλλά και από την Ευρώπη (την οποία ο Ντμίτρι Τρένιν, μέλος του Ρωσικού Συμβουλίου Διεθνών Υποθέσεων, περιέγραψε στη ρωσική τηλεόραση ως «εχθρό που επιδιώκει να εμποδίσει την ειρηνευτική διαδικασία που άρχισαν η Μόσχα και η Ουάσιγκτον»).

Σε αυτό το πλαίσιο δεν αποκλείεται (αντιθέτως) «όλη η πίεση που δεν άσκησε ο Τραμπ στον Πούτιν να εκτονωθεί στον Ζελένσκι, ο οποίος αποκλείεται μεν από τις διαπραγματεύσεις, αλλά θεωρείται ήδη υπεύθυνος για τη συνέχιση του πολέμου, σε περίπτωση απόρριψης των σχεδίων της Αλάσκας. Ο ηγέτης του Κιέβου πρέπει να προχωρήσει με προσοχή, ώστε να μην κοπεί το εύθραυστο νήμα που τον συνδέει με τον Τραμπ. Αλλά τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο, πρέπει επίσης να αξιολογήσει την έκταση και τη σταθερότητα της υποστήριξης της Αμερικής όσον αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, τις οποίες ο Τραμπ αρνείται να ενσωματώσει στο ΝΑΤΟ, προτιμώντας να μεταθέσει την ευθύνη στην Ευρώπη», όπως αναφέρει ο Ετσιο Μάουρο, ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του. «Σήμερα η Ευρώπη αποτελεί την αντίφαση αυτής της κρίσης, καθώς είναι το τελευταίο προπύργιο της δυτικής αρχής της ελευθερίας. Πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, ώστε να είναι σε θέση να διακρίνει […] πότε μια μέγγενη που ονομάζεται ειρήνη πνίγει την Ουκρανία», συμπληρώνει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News