Δύο ήταν μέχρι σήμερα τα βασικά επιχειρήματα των λιανεμπόρων απέναντι στην κοινωνική δυσφορία για τη διαρκή άνοδο των τιμών εδώ και τέσσερα χρόνια. Πρώτον, ότι δουλεύουν με χαμηλό περιθώριο κέρδους, και, δεύτερον, ότι κάνουν εκπτώσεις και προσφορές. Και τα δύο, όπως φαίνεται, καταρρίπτονται.

Είναι λίγα τα κέρδη; Ας πάρουμε για παράδειγμα τη μεγαλύτερη αλυσίδα σουπερμάρκετ εξετάζοντας την εικόνα πριν και μετά την πανδημία. Από τις ζημιές (μετά από φόρους) ύψους 18,79 εκατ. ευρώ το 2019 και τζίρο 2,63 δισ. ευρώ, έφτασε το 2023 σε κέρδη 96,99 εκατ. ευρώ (μετά από φόρους) και τζίρο 5,16 δισ. ευρώ το 2023 (αυτές είναι οι τελευταίες δημοσιευμένες καταστάσεις). Παράλληλα όπως αποκαλύπτεται μέσα από δημοσιεύματα, όπως αυτό του powergame.gr, εταιρείες των μελών της οικογένειας που κατέχει τον μεγαλύτερο όμιλο ελέγχουν και εταιρείες προμηθευτών του. Ετσι, με αυτή τη φόρμουλα, τα κέρδη των μελών της οικογένειας και ταυτόχρονα μετόχων του ομίλου δεν φαίνονται στα —πολλαπλάσια μετά την πανδημία— κέρδη του ομίλου αλλά εμφανίζονται σε ξεχωριστές καταστάσεις. Νόμιμο μεν, αλλά…

Είναι πραγματικές οι προσφορές; Σύμφωνα με πληροφορίες, οι έλεγχοι της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) του υπουργείου Ανάπτυξης πέφτουν πάνω σε «λαβράκια»: παραπλανητικές διαφημίσεις περί εκπτώσεων, προσφορών κ.ο.κ. Ο έλεγχος με άλλα λόγια φαίνεται να εντοπίζει αυτό που διαπιστώνουν εδώ και χρόνια χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια οι καταναλωτές. Ενδεικτικά, μπορείτε να διαβάσετε εδώ την έρευνα του Protagon για το «παιχνίδι» του rotation της ακρίβειας και των προσφορών, με τιμές από τρεις μεγάλες αλυσίδες, καθώς και τη σύγκριση με τη Γερμανία όπου οι τιμές για το ίδιο τυποποιημένο προϊόν είναι ακόμη και 30% χαμηλότερες.

Τι απαντά η Ενωση Σούπερ Μάρκετ; Εδώ έχουμε φρέσκα κουλούρια. Tη Δευτέρα (22/9) ο πρόεδρος της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ) Αριστοτέλης Παντελιάδης, παρά τις τελευταίες αποκαλύψεις, απάντησε επιθετικά, δηλώνοντας: «Δεν υπάρχει άλλο περιθώριο τα σουπερμάρκετ να επιδοτούν τις τιμές. Οι ανατιμήσεις δεν προήλθαν από τα κέρδη μας».

Η δήλωση αυτή του κ. Παντελιάδη εκ μέρους της ΕΣΕ δίνει την εντύπωση ότι τα σούπερ μάρκετ κάνουν φιλανθρωπία και πιστοποιεί την απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στους μετόχους των αλυσίδων και στην κατάσταση που επικρατεί για τους πελάτες στα ράφια των καταστημάτων τους.

Τι έκαναν κράτος και κυβέρνηση; Δυστυχώς, μέχρι τώρα, στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπ. Ανάπτυξης δέχονταν «αμάσητα» όσα τους έλεγαν για τα κέρδη τους τα στελέχη των σούπερ μάρκετ, μεταφέροντας και στον Πρωθυπουργό την εικόνα πως η κριτική που ασκείται είναι άδικη. Στο επίπεδο του κράτους, οι ελεγκτικές αρχές έχουν επιβάλει μεν πρόστιμα σε πολυεθνικές εταιρείες για τις τιμές καταναλωτικών αγαθών αλλά σε ό,τι αφορά το πάρτι των κερδών και τα «κόλπα» των ίδιων των λιανεμπορικών αλυσίδων, μέχρι στιγμής δεν έχουν επί της ουσίας κάνει απολύτως τίποτε.

Αλλωστε, μέχρι πρόσφατα, δεν υπήρχε καν η πολιτική βούληση καθώς, όπως προαναφέρθηκε κάποιοι στο Μαξίμου, μετέφεραν στον κ. Μητσοτάκη το «δίκαιο παράπονο» των λιανεμπόρων για την κατακραυγή από τους πολίτες και την (όποια) κριτική από τα μέσα ενημέρωσης. Αυτή η νοοτροπία μοιάζει ευτυχώς να κλονίζεται το τελευταίο διάστημα (έστω και αργά) λόγω της παρέμβασης υπουργών εκτός Μαξίμου και της συνειδητοποίησης ότι, αν συνεχιστεί το «πάρτι», οι νέες ανατιμήσεις μπορούν να εξαφανίσουν το όφελος από τις φορο-ελαφρύνσεις που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.

Εχουν τιμωρηθεί ποτέ τα σούπερ μάρκετ; Κι όμως έχουν τιμωρηθεί. H Επιτροπή Ανταγωνισμού διέλυσε τo 2008 τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΣΕΣΜΕ) με την κατηγορία ότι συντόνιζε εναρμονισμένες πολιτικές τιμών. Είχαν προηγηθεί το 2005 τα πρόστιμα συνολικού ύψους 18 εκατ. ευρώ σε επτά αλυσίδες σουπερμάρκετ και το σύνδεσμό τους, τον ΣΕΣΜΕ. Για την ιστορία, πρόεδρος τότε του ΣΕΣΜΕ ήταν σύμφωνα με δημοσίευμα του «Βήματος» ο Παντελής Παντελιάδης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2022.

(Μόλις την Τετάρτη, επιβλήθηκαν σε δύο γνωστά σουπερμάρκετ – Σκλαβενίτη και Lidl – πρόστιμα συνολικού ύψους άνω των 2,2 εκατ. ευρώ σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ, για παραβάσεις του πλαφόν και του Κώδικα Δεοντολογίας).

Οπως έγραψαν τα «Νέα» το 2005 σε δημοσίευμα με τίτλο «Οι καταναλωτές θα πληρώσουν… τα πρόστιμα!», τα σουπερμάρκετ απειλούσαν τότε λόγω του προστίμου από την Επιτροπή Ανταγωνισμού με μείωση προσφορών προς τους καταναλωτές «υπονοώντας, παράλληλα, συνέχιση της ακρίβειας στο μέλλον». Οπως ανέφερε τότε η εφημερίδα «ο πρόεδρος του ΣΕΣΜΕ κ. Παντελής Παντελιάδης υποστήριξε ότι οι επιπτώσεις για τους καταναλωτές θα προέλθουν από τη μείωση των δυνατοτήτων των επιχειρήσεων να συνεχίσουν την τακτική των προσφορών αλλά και – όπως είπε – των μειωμένων τιμών».

Ο γιος του Παντελή Παντελιάδη, Αριστοτέλης, είναι σήμερα Πρόεδρος της Ενωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ), η οποία και διαδέχτηκε τον ΣΕΣΜΕ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News