Πώς στήνεται μία δομή φιλοξενίας (χωρίς ιδιαίτερες αντιδράσεις)

Η δομή φιλοξενίας προσφύγων στην Παιανία ξεκίνησε τη λειτουργία της τον Μάρτιο του 2017. Ο χώρος, ένα κτιριακό συγκρότημα επί της Λεωφόρου Λαυρίου, επί της ουσίας μία πολύ μεγάλη πολυκατοικία. Η αρχική λογική ήταν η βραχυχρόνια παραμονή οικογενειών στα πλαίσια του προγράμματος μετεγκατάστασης στην Ευρώπη. Όμως τα πράγματα έγιναν πιο μόνιμα, καθώς αυτό το σχέδιο ναυάγησε στα τέλη του 2017 αφού δεν υπήρχε απορρόφηση των προσφύγων από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

«Το πρώτο πράγμα που έκανα ως συντονιστής της δομής ήταν να πάμε μαζί με την υπεύθυνη του προγράμματος στον Δήμο, να τους ενημερώσουμε για τα σχέδιά μας να φιλοξενήσουμε πρόσφυγες», λέει ο Γιάννης Κοντογιαννάκης, που τότε εργαζόταν στην μη κυβερνητική οργάνωση Solidarity Now, η οποία είχε αναλάβει τη λειτουργία του κέντρου φιλοξενίας. «Θεωρήσαμε ότι ήταν χρέος μας να ενημερώσουμε την τοπική αρχή. Στην αρχή μας αντιμετώπισαν με σχετική συστολή καθώς πιο παλιά λειτουργούσε στην περιοχή ξενώνας ασυνόδευτων παιδιών και είχαν υπάρξει κάποιες τριβές».

Οι τριβές αυτές είχαν να κάνουν με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και τις «αρρυθμίες» του τον Ιανουάριο του 2017 να αντιμετωπίσει με οργανωμένο πλάνο τις μετεγκαταταστάσεις ασυνόδευτων ανηλίκων. Τότε ο ξενώνας ασυνόδευτων στην Παιανία λειτουργούσε αλλά δεν είχε καταφέρει ποτέ να καλύψει την δυναμικότητα των 100 παιδιών. Οι Γιατροί του Κόσμου, που λειτουργούσαν τον ξενώνα, διαμαρτύρονταν για κενά κρεβάτια και για το ότι δεν τους στέλνουν παιδιά. Εκείνον τον Ιανουάριο, πλήθος ασυνόδευτων ανηλίκων από τις δομές της Λέσβου και της Σάμου έφτασαν στον ξενώνα της Παιανίας και μερικές ημέρες μετά υπήρξαν επεισόδια ανάμεσα σε εφήβους – γεγονός που αναστάτωσε την τοπική κοινωνία. Αποτέλεσμα ήταν ο τότε υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας να δεσμευθεί για την περιφρούρηση της ηρεμίας, και ο ξενώνας ασυνόδευτων τελικά να σταματήσει να λειτουργεί στην Παιανία.

Η περίπτωση της δομής φιλοξενίας των οικογενειών προσφύγων, που ξεκίνησε τη λειτουργία της λίγες εβδομάδες μετά από αυτά τα επεισόδια, ήταν εντελώς διαφορετική: «Το σημαντικότερο είναι να υπάρχει προετοιμασία και συζητήσεις με την τοπική κοινωνία. Όσο πέρναγε ο καιρός η κατάσταση εξελισσόταν σε μία φυσιολογική καθημερινότητα για όλους. Κάποιοι ιδιοκτήτες καταστημάτων εξοικειώθηκαν με την παρουσία μας. Για παράδειγμα, μάς έβλεπαν στον φούρνο με το σήμα της οργάνωσης και μας ρωτούσαν πώς πάει η δομή. Προσπαθούσαμε συνεχώς να πιάσουμε τον σφυγμό της τοπικής κοινωνίας, δεν είχαμε συναντήσει κάποιον να μας πει κάτι άσχημο», θυμάται ο κ. Κοντογιαννάκης.

Στα 29 διαμερίσματα του συγκροτήματος το 2018 διέμεναν 135 αραβόφωνα μέλη οικογενειών που είχαν κάνει αίτηση για άσυλο και προέρχονταν από τη Συρία, το Ιράκ και την Παλαιστίνη. Στη συνέχεια ο αριθμός τους ανέβηκε στους 175. Οι πρόσφυγες είχαν προπληρωμένη κάρτα από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ με ευρωπαϊκά κονδύλια και διαχειρίζονταν τα χρήματα ανάλογα, έκαναν ψώνια από την τοπική αγορά και μαγείρευαν στα διαμερίσματά τους.

Σιγά σιγά, δημότες της Παιανίας ευαισθητοποιήθηκαν και άρχισαν επισκέπτονται την δομή και να προσφέρουν ρούχα και παιχνίδια στους πρόσφυγες και τα παιδιά τους. Στο ισόγειο ένας χώρος περίπου 200 τετραγωνικών μέτρων αξιοποιήθηκε για την δημιουργική απασχόληση και την εκπαίδευση των φιλοξενούμενων οικογενειών, με μαθήματα ελληνικών.

Στην ένταξη των προσφυγόπουλων στο σχολείο ιδιαίτερα συνεργάσιμοι αποδείχθηκαν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές των τοπικών σχολείων καθώς και η πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια διεύθυνση Ανατολικής Αττικής. Το 2017 λειτούργησε ένα ειδικό τμήμα για την προπαρασκευή των παιδιών και τον επόμενο χρόνο ενσωματώθηκαν στις μεικτές τάξεις. Την πρώτη ημέρα που πήγαν τα προσφυγόπουλα στο δημοτικό το 2018, με πρωτοβουλία του διευθυντή, διοργανώθηκε εκδήλωση με χυμούς και κεράσματα, γεγονός που ενθουσίασε ιδιαίτερα τα παιδιά και τα βοήθησε να νιώσουν αποδεκτά στο νέο τους περιβάλλον.

«Σε ανοικτές εκδηλώσεις της δομής ερχόταν κόσμος από την Παιανία μέχρι και την Παλλήνη. Κάναμε γιορτές με τα παιδιά να διαβάζουν ελληνικά ποιήματα, να χορεύουν ελληνικούς και συριακούς χορούς. Οι γείτονες γύρω είχαν κάποια θέματα, αλλά αυτό ήταν λογικό, όπως θα συνέβαινε και σε άλλες περιπτώσεις. Έπεφτε η μπάλα στο μποστάνι του γείτονα, έκοβαν λεμόνια, φυσιολογικά πράγματα – το ίδιο θα γινόταν και αν έμεναν Έλληνες», καταλήγει ο κ. Κοντογιαννάκης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News