1130
Η Τζέιν Γκούντολ έχει αφιερώσει τη ζωή της στην διάσωση των χιμπατζήδων και του φυσικού τους περιβάλλοντος | Reuters

Τζέιν Γκούντολ: «Ο Ταρζάν παντρεύτηκε τη λάθος Τζέιν»

Κική Τριανταφύλλη Κική Τριανταφύλλη 17 Δεκεμβρίου 2017, 14:00
Η Τζέιν Γκούντολ έχει αφιερώσει τη ζωή της στην διάσωση των χιμπατζήδων και του φυσικού τους περιβάλλοντος
|Reuters

Τζέιν Γκούντολ: «Ο Ταρζάν παντρεύτηκε τη λάθος Τζέιν»

Κική Τριανταφύλλη Κική Τριανταφύλλη 17 Δεκεμβρίου 2017, 14:00

Η Τζέιν Γκούντολ (Jane Goodall) μεγάλωσε στη Βρετανία κατά τη διάρκεια του B’ Παγκοσμίου Πολέμου και έχει πει ότι τα όνειρα που έκανε τότε ήταν φανταστικά, μη ρεαλιστικά, ανέφικτα: «Διάβασα τον Ταρζάν και τον ερωτεύτηκα, αν και παντρεύτηκε την λάθος Τζέιν», λέει αστειευόμενη σε συνέντευξή της στον Guardian, «Ήθελα να ζω με τα άγρια ζώα και να γράφω βιβλία γι’ αυτά. Αλλά οι άνθρωποι θα έλεγαν: “Πώς μπορείς να το κάνεις; Η Αφρική είναι μακριά, δεν γνωρίζουμε πολλά γι’ αυτή. Η οικογένειά σου δεν έχει χρήματα. Είσαι απλά ένα  κορίτσι”».

Και όμως. Σήμερα, η Αντζελίνα Τζολί, ο Κόλιν Φερθ και ο Τζουντ Απατόου είναι φανατικοί οπαδοί της, ο Μάικλ Τζάκσον μάλιστα, έγραψε το «Heal the World» γι΄αυτήν. Στα 83 της, η διάσημη βρετανίδα πρωτευοντολόγος (ζωολόγος πρωτευόντων θηλαστικών) και ακτιβίστρια γυρίζει τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις για το τι έχει μάθει εδώ και πέντε δεκαετίες που μελετάει τους χιμπατζήδες στην Τανζανία και για την προστασία του πλανήτη μας από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Και δεν μένει ποτέ στο ίδιο μέρος πάνω από 2-3 εβδομάδες.

jane-hugo
Η Τζέιν Γκούντολ με τον πρώην σύζυγό της, φωτογράφο Χούγο βαν Λάβικ, στο ερευνητικό κέντρο του Γκόμπε [The Jane Goodall Institute]
 Αυτό τον καιρό όμως αναγκάστηκε να διακόψει το πρόγραμμά της για χάρη της «Τζέιν», ενός ντοκιμαντέρ του National Geographic για τη ζωή της που σκηνοθέτησε ο Μπρετ Μόργκεν και τη μουσική έγραψε ο Φίλιπ Γκλας. «Ο Μπρετ και ο Φίλιπ έκαναν τόσο καλή δουλειά», παραδέχεται, «αισθάνομαι ότι πρέπει να στηρίξω ανθρώπους που ενδιαφέρονται τόσο πολύ». Και ταξίδεψε στο Χόλιγουντ για την πρεμιέρα. Σημειώστε ότι μέχρι στιγμής έχουν γυριστεί περισσότερες από 40 ταινίες για τη ζωή και το έργο της.

Το πάθος της Γκούντολ για τους χιμπατζήδες είχε αποτυπώσει σε φιλμ 16mm διάρκειας εκατοντάδων ωρών ο αείμνηστος ολλανδός σκηνοθέτης και φωτογράφος της άγριας ζωής και πρώην σύζυγός της, Χούγο βαν Λάβικ, τα οποία αποκαταστάθηκαν προσεκτικά από τους ειδικούς των αρχείων του National Geographic. Αποσπάσματά τους χρησιμοποιήθηκαν στο «Τζέιν». Το ντοκιμαντέρ αρχίζει με ένα βίντεο του 1960, στο Εθνικό Πάρκο Γκόμπε, με τη Τζέιν Γκούντολ μέσα σε μια βάρκα ενώ ο αφηγητής εξηγεί ότι πάντα «ονειρευόταν όνειρα ανθρώπων … όνειρα περιπετειώδη».

Η Τζέιν Γκούντολ γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1934 στο Μπόρνμουθ της Αγγλίας. Το 1957, όταν τέλειωσε το σχολείο και κάποιο σεμινάριο για γραμματείς, βρήκε το θάρρος να τηλεφωνήσει στον δρ Λούις Λίκι, έναν διάσημο ανθρωπολόγο-αρχαιολόγο (είχε γεννηθεί στην Κένυα από βρετανούς γονείς, μελετητές της φυλής των Κικούγιου). Ο Λίκι δέχτηκε να τη συναντήσει, την πήρε μάλιστα μαζί του σε ένα ταξίδι στην Κένυα, όπου όπως περιγράφει, η 23χρονη Τζέιν ήρθε ξαφνικά πρόσωπο με πρόσωπο με έναν οργισμένο ρινόκερο και χρειάστηκε να σκαρφαλώσει σε ένα φαράγγι για να ξεφύγει από ένα λιοντάρι.

jane-goodall-FB-1
Η Τζέιν Γκούντoλ πήγε για πρώτη φορά στην Τανζανία σε ηλικία 23 ετών (Facebook / The Jane Goodall Institute)

Τρία χρόνια αργότερα, αν και δεν είχε καμία επίσημη πανεπιστημιακή κατάρτιση, ο Λίκι την έστειλε στην Τανζανία για να παρατηρήσει και να καταγράψει τη συμπεριφορά των χιμπατζήδων: «Ο Λίκι δεν μου το είπε τότε και νομίζω ότι ήταν κακό εκ μέρους του, αλλά ήθελε κάποιον που, όπως το είχε θέσει ο ίδιος, “το μυαλό του θα ήταν ανεπηρέαστο από την ακαμψία των επιστημονικών θεωριών της εποχής”», λέει η Γκούντολ.

Η «υπομονή» ήταν η βασικότερη απαίτηση της ζωής στη ζούγκλα, όπως αποδεικνύουν οι εντυπωσιακές εικόνες του ντοκιμαντέρ. Κάποιες φορές, οι χιμπατζήδες έγιναν βίαιοι και της επιτέθηκαν, η Γκούντολ χρειάστηκε ακόμη να αντιμετωπίσει καταιγίδες, ακραίες θερμοκρασίες, τους σκορπιούς που έμπαιναν στην στρατιωτική της σκηνή και κυρίως τη μοναξιά. Το πιο φοβερό από όλα, όμως, ήταν ότι «οι χιμπατζήδες απομακρύνθηκαν. Ήξερα ότι αν είχα χρόνο θα με συνήθιζαν, αλλά υπήρχαν χρήματα [χρηματοδότηση της Royal Geographic Society] μόνο για έξι μήνες».

Ευτυχώς, τα ευρήματά της ήταν τόσο σημαντικά που θα την κρατούσαν εκεί. Η Γκούντολ ήταν η πρώτη που ανακάλυψε ότι οι χιμπατζήδες έφτιαχναν εργαλεία, είχαν προσωπικότητα και μυαλό, έκαναν ακόμη και εμφύλιους πολέμους, όπως ακριβώς και οι άνθρωποι. Οι σχέσεις της μάλιστα μαζί τους την βοήθησαν στην προσωπική της ανάπτυξη, οι πρώτοι εξάλλου που ενδιαφέρθηκαν για την έρευνά της δεν ήταν βιολόγοι ή ζωολόγοι, αλλά παιδοψυχολόγοι.

jane-david
Η Τζέιν Γκούντολ με τον χιμπατζή Ντέιβιντ Γκρέιμπιαρντ στο Εθνικό Πάρκο Γκόμπε της Τανζανίας [The Jane Goodall Institute]
 Οταν η έρευνά της εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον βρετανικό Τύπο, πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να την υπονομεύσουν με δημοσιεύματα του τύπου «έγινε εξώφυλλο στο National Geographic γιατί έχει ωραία πόδια», θυμάται τώρα. «Η ωραία και το τέρας, αυτή ήταν η  εικόνα που αγαπούσαν». Δεν την δυσκόλεψε όμως, ίσα ίσα. «Πρέπει να πω ότι ήταν χρήσιμο», λέει στη δημοσιογράφο του Guardian, «Στην ταινία, βλέπω τι λένε για τα πόδια μου. Ήταν πράγματι ωραία, έτσι δεν είναι;»

Λέει ακόμα ότι το να είσαι γυναίκα στο Γκόμπε είχε τα πλεονεκτήματά του: «Εκείνη την εποχή, μόλις έβγαιναν από την φοβερή αποικιοκρατία και οι λευκοί άντρες θεωρούνταν απειλητικοί. Αλλά ήμουν γυναίκα, ήμουν “αδύναμη” και ήθελαν να με βοηθήσουν».

Η Γκούντολ υπήρξε ατρόμητη και πρωτοπόρος σε έναν τομέα που κυριαρχούν οι άνδρες, αλλά ποτέ δεν της κόλλησαν την ταμπέλα της φεμινίστριας. Την δεκαετία του 1970, έστειλε το γιο της σε οικοτροφείο στη Βρετανία, «πράγμα φυσιολογικό εκείνη την εποχή» ώστε να μπορεί να συνεχίσει ανενόχλητη τη δουλειά της με τους χιμπατζήδες και όταν ο σύζυγός της αποφάσισε να ταξιδέψει σε άλλα μέρη της Αφρικής φωτογραφίζοντας την άγρια φύση, εκείνη τερμάτισε τον γάμο τους. «Δεν μπορούσα να είμαι βοηθός του», λέει.

Με τα χρόνια, η ζωή και η δουλειά της Γκούντολ με τους χιμπατζήδες τροφοδότησαν τον θρύλο της. Έχει επίσης επεκταθεί. Ίδρυσε το «Jane Goodall Institute» για τη διατήρηση της άγριας ζωής και το «Roots & Shoots», περιβαλλοντικό πρόγραμμα για παιδιά που διδάσκεται σε σχεδόν 100 χώρες.

jane-goodall-FB-a
Οι χιμπατζήδες έχουν προσωπικότητα, μυαλό και συναισθήματα βεβαίως, όπως οι άνθρωποι, διαπίστωσε η Γκούντολ

Η πρεμιέρα της «Τζέιν» έγινε στο κατάμεστο αμφιθέατρο «Hollywood Bowl» του Λος Άντζελες (χωρητικότητας 17.500 θέσεων) με ζωντανή ορχήστρα. Ανάμεσα στις άλλες διασημότητες, παρούσα και η Αντζελίνα Τζολί, που είναι μεγάλη θαυμάστρια της Γκούντολ.

Θα μπορούσε άραγε να ενσαρκώσει την θρυλική επιστήμονα στην ταινία μεγάλου μήκους που λέγεται ότι θα γυρίσει ο Λεονάρντο ντι Κάπριο; «Όχι», λέει η Γκούντολ, «γιατί όσα λίφτινγκ και αν κάνει [η Αντζελίνα Τζολί] δεν μπορεί να γίνει η νεαρή Τζέιν των 23 ετών»…

Γιατί νομίζει ότι η ιστορία της ενδιαφέρει τόσο πολύ κόσμο; «Εν μέρει λόγω της φήμης της ταινίας, του Μπρετ, του Φίλιπ», λέει, «αλλά και για τον ίδιο λόγο που οι άνθρωποι συρρέουν στις ομιλίες μου. Έχουμε τον Τραμπ, την Τερέζα Μέι και τους Συντηρητικούς που δεν θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν λιγότερο, και η Αυστραλία κάνει τα ίδια πράγματα. Έχουμε έναν κόσμο στο χάος – βία, πόλεμοι, ενδοοικογενειακή βία- και οι άνθρωποι χάνουν την ελπίδα τους».

Γι’ αυτό, άλλωστε, και οι ομιλίες της έχουν σχεδόν πάντα τον τίτλο «Λόγος ελπίδας».

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...