Δεν είναι δυνατόν δύο γειτονικές χώρες, οι οποίες μάλιστα είναι και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ να μην μπορούν να συνεργαστούν στην ίδια θάλασσα για να σταματήσει η ροή των προσφύγων και να αντιμετωπιστούν οι διακινητές. Ολόκληρο το πρόβλημα των ελληνοτουρκικών διαφορών στο Αιγαίο σε μια φράση που αποτελεί το πάγιο επιχείρημα των Ευρωπαίων εδώ και μήνες. Φαίνεται ότι θα ξαναγίνει επίκαιρο μόλις κατατεθεί η ακριβής γερμανοτουρκική πρόταση εμπλοκής του ΝΑΤΟ στην επιτήρηση της κατάστασης για να μπει επιτέλους μια τάξη στο Αιγαίο…

Οπως είπε την Τρίτη ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, χαιρετίζοντας την γερμανοτουρκική ιδέα που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα μετά τη συνάντηση της Ανγκελα Μέρκελ με τον Αχμέτ Νταβούτογλου, «τα 10 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία δεν μπορούν να είναι παράδεισος για διακινητές»… Αν θυμίζει λίγο τη ρητορική για τις κοινές περιπολίες στο Αιγαίο, είναι γιατί φαίνεται ότι η ιδέα για συνδρομή του ΝΑΤΟ μοιάζει με την ιδανική (για τους Τούρκους) αντικατάσταση της ιδέας για κοινές περπολίες.

Το ανησυχητικό είναι ότι η Αθήνα ουδέποτε ενημερώθηκε για την εν λόγω πρόταση, γεγονός που ανάγκασε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να τηλεφωνήσει στην κυρία Μέρκελ για να δηλώσει ότι η Ελλάδα δεν έχει πρόβλημα με τη συνδρομή του ΝΑΤΟ, εφόσον οι επιχειρήσεις θα γίνονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η ιδέα μπορεί να ήταν περισσότερο τουρκική και λιγότερο γερμανική. Οι τοποθετήσεις Μέρκελ και Νταβούτογλου ήταν ασαφείς και άφησαν ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα. Στην Αθήνα επιδεικνύεται ψυχραιμία, αλλά είναι διάχυτος ο προβληματισμός

Η γερμανίδα καγκελάριος φέρεται να τον διαβεβαίωσε ότι δεν θα θιγούν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Αλλά είναι πολύ νωρίς να εκτιμηθεί τι θα σημαίνει η συνδρομή του ΝΑΤΟ, καθώς η πρόταση καλύπτεται ακόμη από δημιουργική ασάφεια. Ο μεν κ. Νταβούτογλου μίλησε για «περιπολίες και επιτήρηση στο Αιγαίο», ενώ η Μέρκελ έκανε λόγο για «αστυνόμευση των τουρκικών ακτών και στήριξη του ΝΑΤΟ στη Frontex» με στόχο τους διακινητές.

Οι κοινές περιπολίες που απέρριψαν Αθήνα και Αγκυρα

Τότε γιατί οι Τούρκοι δεν δέχθηκαν τις κοινές περιπολίες (τις είχε απορρίψει και η Ελλάδα) και ζητούν τώρα να εμπλακεί το ΝΑΤΟ; Τι παραπάνω θα κάνει από την Frontex που γνωρίζει -κατόπιν υποδείξεων της ελληνικής πλευράς- πού βρίσκονται τα σημεία όπου «συχνάζουν» οι διακινητές;

Αυτά και άλλα ερωτήματα προκαλούν προβληματισμό και αποτελούν ενδείξεις ότι η ιδέα μπορεί να ήταν περισσότερο τουρκική και λιγότερο γερμανική. Οι τοποθετήσεις Μέρκελ και Νταβούτογλου ήταν ασαφείς και άφησαν ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα. Ομως εκ των πραγμάτων μια εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Προσφυγικό θα είναι περίπλοκη για όλους τους λόγους.

Για παράδειγμα, ποιος θα έχει τον έλεγχο μίας πιθανής επιχείρησης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο; Τι θα γίνεται αν υπάρχει περιστατικό διάσωσης στα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων και η τουρκική Ακτοφυλακή (συνεπικουρούμενη από το ΝΑΤΟ) περάσει σε ελληνικά χωρικά ύδατα; Ή δεν θα περνά και θα αφήνει τους πρόσφυγες να πνίγονται; Σε τελευταία ανάλυση, και η Ελλάδα είναι μέλος της Συμμαχίας.

Το ζήτημα είναι ότι το ΝΑΤΟ συνηθίζει να τηρεί ίσες αποστάσεις στις ελληνοτουρκικές διαφωνίες. Η περίφημη «ουδετερότητα» του ΝΑΤΟ μεταφράζεται από την ελληνική πλευρά ως στήριξη της Συμμαχίας στις διεκδικήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο. Κι αυτό διότι μέχρι στιγμής η Αγκυρα έχει καταφέρει μέσω του ρόλου της στη Συμμαχία και χρησιμοποιώντας το εργαλείο του «βέτο» να επιβάλει τις απόψεις της. Αυτός είναι ο λόγος που το ΝΑΤΟ αποφεύγει τον σχεδιασμό ασκήσεων μεταξύ 6 και 10 ναυτικών μιλίων (η Τουρκία αμφισβητεί εκεί την ελληνική κυριαρχία) ή στη Λήμνο (όπου οι Τούρκοι εγείρουν το επιχείρημα της αποστρατιωτικοποίησης με βάση τη Συνθήκη της Λοζάνης).

Στην Αθήνα επιδεικνύεται ψυχραιμία, αλλά είναι διάχυτος ο προβληματισμός. Για την ώρα, οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν έχουν γίνει γνωστές. Περισσότερα υποτίθεται ότι θα προκύψουν σήμερα Τετάρτη από τη συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ με τους υπουργούς Αμυνας της Γερμανίας και της Τουρκίας. Πάντως, ήδη η Κομισιόν καλωσόρισε την ιδέα, ενώ ο Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι θα εξετάσει «πολύ σοβαρά» το αίτημα αρωγής της Τουρκίας και «άλλων συμμάχων». Το πόσο σοβαρά θα φανεί μέσα στα επόμενα 24ωρα, καθώς στις Βρυξέλλες συνεδριάζουν οι υπουργοί Αμυνας του ΝΑΤΟ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News