Δεν είναι συνηθισμένο πράγμα να βλέπεις τον Ταγίπ Ερντογάν να παραδέχεται την ήττα του, να ψάχνει τους λόγους της αποτυχίας και το γιατί ο λαός (του) τού γύρισε την πλάτη με τέτοιον τρόπο. Κι όμως αυτό συνέβη το βράδυ της Κυριακής —και μόνο αυτό αρκεί για να καταδείξει τη σημασία της νίκης του Εκρέμ Ιμάμογλου στις αυτοδιοικητικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη.

Ακόμα και αν δεν πρόκειται για αλλαγή του πολιτικού χάρτη —ο Ιμάμογλου «απλώς» επανεξελέγη δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας, όπως συνέβη και στην Αγκυρα με τον Μανσούρ Γιάβας—, όλο και περισσότεροι μιλούν για αλλαγή πολιτικού σκηνικού στη γείτονο. Πέρα από την καθίζηση του κυβερνώντος AKP σε πολλές και κρίσιμες τουρκικές πόλεις, η επικράτηση του 52χρονου πολιτικού του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), με ευρεία διαφορά στην Κωνσταντινούπολη, προσέφερε στην αντιπολίτευση και ιδίως στους κεμαλιστές αυτό που έψαχναν εδώ και πολλά χρόνια: επιτέλους ένα πρόσωπο γύρω από το οποίο μπορεί να συσπειρωθεί ένα πολιτικό μέτωπο που θα επιχειρήσει να ανατρέψει τον Ερντογάν, τον εδώ και δεκαετίες απόλυτο ηγεμόνα της Τουρκίας.

Τα σημάδια είναι εδώ: η Κωνσταντινούπολη είναι το ιδανικό εφαλτήριο, καθώς και ο Ερντογάν από δήμαρχος της Πόλης είχε ξεκινήσει, τη δεκαετία του 1990, την πορεία του που τον έκανε «Σουλτάνο», ενώ σε αυτές τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 2024, ο τούρκος πρόεδρος είχε ρίξει όλο το πολιτικό του βάρος, προωθώντας την υποψηφιότητα του Μουράτ Κουρούμ, κυνηγώντας μέσω του δικαστικού συστήματος τον Ιμάμογλου και μετατρέποντας αυτήν την κάλπη σε προσωπικό του στοίχημα —το οποίο και έχασε, εμφατικά: η διαφορά του Ιμάμογλου από τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος είναι πάνω από ένα εκατ. ψήφοι.

«Αυτή δεν είναι παρά μόνο η αρχή!»: μπροστά στην έδρα του δήμου της Κωνσταντινούπολης, μέγα πλήθος γιόρτασε Κυριακή το βράδυ την επανεκλογή του Εκρέμ Ιμάμογλου.

Μπροστά στη θάλασσα από κόκκινες σημαίες της Τουρκίας και οπαδούς του σε αγαλλίαση, ο δήμαρχος που κατάφερε νέα ήττα στον Ταγίπ Ερντογάν εμφανίστηκε επί σκηνής με λευκό πουκάμισο, τη στολή μάχης του.

«Οσοι δεν καταλαβαίνουν το μήνυμα του έθνους θα χάσουν τελικά», είπε ο Ιμάμογλου, σε δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές του. «Απόψε, 16 εκατομμύρια πολίτες της Κωνσταντινούπολης έστειλαν ένα μήνυμα τόσο στους αντιπάλους μας όσο και στον πρόεδρο», προσέθεσε.

Κάποιοι ήδη ονειρεύονται την μεγάλη επαναφορά των κεμαλιστών απέναντι στη λαίλαπα του νεοοθωμανισμού που επέβαλε ο Ερντογάν με την πολιτική του ηγεμονία.

Οταν έγινε σαφές το αποτέλεσμα στους δρόμους της μεγαλούπολης, στη μια και στην άλλη πλευρά, ακούγονταν ασταμάτητα κόρνες αυτοκινήτων και αλαλαγμών χαράς.

«Η Τουρκία είναι κοσμική και θα παραμείνει», φώναζαν συγκεντρωμένοι, «Ερντογάν, παραιτήσου!» πλειοδοτούσαν άλλοι, αν και τους επανέφερε στην τάξη ο νικητής της αναμέτρησης στην Κωνσταντινούπολη, που τους κάλεσε να μην αποδοκιμάζουν τον αρχηγό του κράτους.

«Αυτή δεν είναι παρά μόνο η αρχή», έλεγε η Έγκε Έρσοζ, 19 ετών, στην πλατεία μπροστά στο δημαρχείο. Αυτή «είναι η πρώτη φορά που το AKP χάνει τόσο. Άνοιξαν τα μάτια των Τούρκων και ψήφισαν τους υποψήφιους που σκέφτονται πρώτα την οικονομία, την παιδεία και το μέλλον της νεολαίας», έκρινε.

Για την Εσρά Παλάσογλου, άλλη υποστηρίκτρια της αντιπολίτευσης, πλέον στην Τουρκία «ο κόσμος αφυπνίστηκε» και «αυτή είναι η δημοκρατία».

«Με μαντίλα, χωρίς μαντίλα, δεξιοί, αριστεροί, όλοι ξύπνησαν και έδωσαν ένα μάθημα στον Ερντογάν», κατέληξε.

Βέβαια, η ήττα της παράταξης του Ερντογάν είναι μεν εμφατική, καθώς έχασε και στις τρεις μεγάλες πόλεις της χώρας, την πρωτεύουσα Άγκυρα, τη Σμύρνη και βεβαίως την Κωνσταντινούπολη, αλλά δεν άλλαξε ακριβώς την εικόνα: εδώ και χρόνια η δύναμη του καθεστώτος είναι στην περιφέρεια και όχι στις μεγάλες πόλεις όπου ο κόσμος είναι πιο μορφωμένος και πιο «δυτικόφιλος». Περίπου 61 εκατ. Τούρκοι ψήφισαν την Κυριακή στις αυτοδιοικητικές εκλογές στις 81 περιφέρειες της χώρας και σε εθνικό επίπεδο —αν μπορούν να αντληθούν συμπεράσματα και ποσοστά— το κυβερνών AKP του Ερντογάν διατηρεί δυνάμεις, ιδίως στην επαρχία.

Ωστόσο τα ποσοστά του AKP είναι πολύ μειωμένα, σε βαθμό που οι αναλυτές μιλούν για το χειρότερο αποτέλεσμα για τον Ερντογάν από το 2002. Είναι ενδεικτικό ότι το κυβερνών κόμμα έχασε σε 19 βασικούς δήμους, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων πόλεων, Προύσα και Μπαλικεσίρ στα βιομηχανοποιημένα βορειοδυτικά, γεγονός που αντανακλά τις εντονότατες οικονομικές πιέσεις στους μισθωτούς. Από την άλλη, το CHP κέρδισε σε 36 επαρχίες, 15 από τις οποίες ήταν μητροπολιτικές πόλεις.

Στην Αγκυρα, ο Γιάβας νίκησε με 60,35% των ψήφων έναντι 31,69% του αντιπάλου του από το ΑΚΡ. Οι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης πανηγύρισαν τη νίκη στη Σμύρνη, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας. Συγκεκριμένα ο Κεμίλ Τουγκάι πήρε τον Δήμο με 48,9% έναντι του Χάμζα Ντάγκ του AKP που συγκέντρωσε ποσοστό 37,7%. Ολοι λένε ότι πέρα από το προσωπικό στοιχείο που έχουν πάντα οι αυτοδιοικητικές εκλογές, ο Ερντογάν πλήρωσε την κατάσταση στην τουρκική οικονομία και με τον καλπάζοντα πληθωρισμό που τρώει τα εισοδήματα των πολιτών κάθε μέρα που περνάει.

Ο Ερντογάν ομολογεί: «Είναι ένα σημείο καμπής»…

Ο ίδιος Ερντογάν δεν έμεινε στην Κωνσταντινούπολη, όπου είχε πάει για να στηρίξει τον Μουράτ και ελπίζοντας σε νίκη. Πήρε το αεροπλάνο και επέστρεψε στην Άγκυρα, όπου και εκεί το κυβερνών AKP έχασε τη δημαρχία.

Ο τούρκος πρόεδρος, 70 ετών πλέον, μίλησε στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί έξω από τα κεντρικά γραφεία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στην Άγκυρα.

«Η 31η Μαρτίου για εμάς δεν είναι το τέλος, είναι σημείο καμπής», αναγνώρισε, για να προσθέσει:

«Αν και δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, τα αποτελέσματα της κάλπης δείχνουν ότι έχουμε χάσει ύψος σε όλη τη χώρα. Φυσικά, θα αναλύσουμε τους λόγους αυτής της πτώσης σε τοπικό επίπεδο. Όπου χάνουμε, όπου μένουμε πίσω, θα εντοπίσουμε (…) τους λόγους και θα κάνουμε τις απαραίτητες παρεμβάσεις».

Ο Ταγίπ Ερντογάν διαβεβαίωσε ακόμα ότι η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των εκλογών της 31ης Μαρτίου θα διεξαχθεί στα όργανα του κόμματος «με ανοιχτή καρδιά» και θα γίνει αυτοκριτική «με θάρρος». Αν και δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, τα αποτελέσματα (…) μας δείχνουν ότι το ΑΚΡ «έχασε ύψος σε όλη τη χώρα» παραδέχτηκε.

Ο Ερντογάν έσπευσε να διαψεύσει τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, λέγοντας ότι «η Τουρκία έχει μπροστά της πάνω από τέσσερα χρόνια» ως τις επόμενες εκλογές, «τα οποία αξίζουν όσο ένας θησαυρός».

«Δεν μπορούμε να χάσουμε αυτή την περίοδο με συζητήσεις που θα σπαταλήσουν τον χρόνο του έθνους και της χώρας. Ως πολιτικό κόμμα που συμπλήρωσε τον 21ο χρόνο του στην εξουσία, έχουμε επίγνωση των ευθυνών μας, στην κυβέρνηση, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Θα δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στα επείγοντα προβλήματα της χώρας μας, ιδίως στην ανοικοδόμηση της σεισμόπληκτης περιοχής και στην εξάλειψη των οικονομικών μας προβλημάτων», επέμεινε.

Παράλληλα, επιχείρησε να καθησυχάσει τις αγορές, διαβεβαιώνοντας ότι μέχρι σήμερα η κυβέρνηση εφάρμοσε με αποφασιστικότητα το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και το 12ο αναπτυξιακό σχέδιο.

«Μείναμε μακριά από τον λαϊκισμό που θα κόστιζε στη χώρα μας, στο έθνος μας και στις μελλοντικές γενιές», είπε. Θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα θετικά αποτελέσματα του οικονομικού μας προγράμματος, ιδίως στον πληθωρισμό, από το δεύτερο εξάμηνο του έτους», υποσχέθηκε. «Όλοι, από τον επιχειρηματικό μας κόσμο μέχρι τη γραφειοκρατία, από τους εμπόρους μέχρι τους αγρότες, τους εμπόρους, τους εργαζόμενους και τους φοιτητές, θα μπορέσουν να επικεντρωθούν σε αυτά που τους ενδιαφέρουν πραγματικά».

«Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα, ο νικητής αυτών των εκλογών είναι πρωτίστως η δημοκρατία μας, η εθνική βούληση και το σύνολο των 85 εκατομμυρίων ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους απόψεις», έκρινε ο τούρκος πρόεδρος. «Ο νικητής του εκλογικού μαραθωνίου ήταν η Τουρκία, το έθνος μας και η δημοκρατία μας, για την οποία πληρώσαμε βαρύ τίμημα», συμπλήρωσε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News