Εξήντα πέντε μικρού μήκους δουλειές νέων και πολύ νέων ανθρώπων του ελληνικού κινηματογράφου προβλήθηκαν στην Αθήνα μέσα σε δέκα ημέρες, χάρη στις «Νύχτες Πρεμιέρας». Μιας εκδήλωσης που έβγαλε από το σπίτι του πολύ κόσμο. Ιδιαίτερα εκείνο το κοινό των 20-40 ετών που υποθέτω ότι δεν τον αγγίζουν τα προγράμματα των σιχαμένων ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών και δεν έχω ιδέα είναι η αλήθεια πώς ακριβώς περνάει τον καιρό του όταν δεν υπάρχουν τέτοιες προβολές. Και το λέω αυτό διότι είδαμε για άλλη μια φορά πως το καλό εκτιμάται. Βέβαια εγώ διάλεξα να τις δω όλες, δηλαδή δεν έχασα ούτε μία από τις μικρού μήκους, για να καταλάβω πού βρισκόμαστε. Όταν σε έχει απογοητεύσει η Εθνική των μεγάλων στρέφεις το βλέμμα προς την Εθνική των Ελπίδων μήπως και δεις κάτι πιο ενδιαφέρον. Διότι όσο και να γράφονται καλά λόγια για τον ελληνικό κινηματογράφο, η σύγκριση με άλλες κινηματογραφίες, ακόμη και πολύ πιο φτωχών από εμάς χωρών, κατά τη γνώμη μου βέβαια, αποβαίνει σε βάρος μας.

Μετά τις τρεις πρώτες ημέρες έφθασα να λέω «γιατί υποβάλλω τον εαυτό μου σε τέτοιο μαρτύριο». Εκτός από μια ή δυο περιπτώσεις οι υπόλοιπες δουλειές μου φάνηκαν ανυπόφορες. Στη συνέχεια τα πράγματα έγιναν καλύτερα και κάθε τόσο έβλεπες και κάτι κάπως ενδιαφέρον. Εδώ δεν κρίνω τους μικρομηκάδες δημιουργούς από την άποψη την τεχνική διότι ποτέ δεν ξέρεις τι εμπόδια είχαν να ξεπεράσουν. Επίσης δεν θέλω να αναφερθώ σε πολύ κακές περιπτώσεις σκηνών και ιδεών, διότι όποιος έχει προσπαθήσει να στήσει έστω και δυο πλάνα, να πουν οι ηθοποιοί του δυο λόγια, να τους φωτίσει σωστά και να μοντάρει, έχει νιώσει πόσος κόπος απαιτείται και για τα ελάχιστα. Σαν θεατής, όμως, έχω το δικαίωμα να θέλω να υπάρχει ένα καλό σενάριο, μια ιδέα που να ξεφεύγει λίγο από τα γνωστά, οι διάλογοι να είναι ανθρώπινοι και όχι σαν συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών. Αυτά μου έλειψαν στις περισσότερες από τις 65 δουλειές που παρακολούθησα. Αδούλευτα σενάρια (τη σκότωσε μέσα στη βάρκα και μετά πήγε στο ξωκλήσι να προσευχηθεί και αυτό ήταν όλο), λίγες ανατροπές (πόσες ώρες, για πόσες ημέρες να βλέπουμε κάποιον να οδηγεί ένα αυτοκίνητο σαράβαλο σε έρημους επαρχιακούς δρόμους;), αφόρητα κλισέ (ακόμη γυρίζονται ταινίες όπου κάποιος βρίσκει μια κούκλα βιτρίνας στα σκουπίδια και την παίρνει στο σπίτι του, την ντύνει και την κάνει σεξουαλικό αντικείμενο;). Στα θετικά από την άλλη πλευρά, θα βάλω το ότι υπήρξαν έργα που έφερναν τον θεατή πολύ κοντά στη σημερινή ζοφερή πραγματικότητα της ελληνικής οικογένειας όταν όλα γκρεμίζονται, οι άνθρωποι χάνουν δουλειές και υπάρχοντα, πνίγονται από τους λογαριασμούς, δεν έχουν από πού να πιαστούν και αυτό να γίνεται μπροστά στα μάτια των παιδιών. Εδώ να προσθέσω ότι προβλήθηκε εκτός του διαγωνιστικού τμήματος και ο «Ελέφαντας» του Β. Ζούγλου, μια ασπρόμαυρη δουλειά, πολύ καλή προσέγγιση στην καθημερινή λέρα που πάει να σκεπάσει όσους κυκλοφορούν ακόμη στην αθηναϊκή πρωτεύουσα.

Ίσως όμως να είναι καλύτερα, αντί μιας ατέλειωτης γκρίνιας, που απειλεί να σε κυριεύσει όταν περίμενες περισσότερα και τελικά πήρες λιγότερα, να αναφέρω επιγραμματικά κάποιες παρατηρήσεις που ίσως την επόμενη φορά να έκαναν το τμήμα αυτό με τις μικρού μήκους ταινίες λίγο καλύτερο:

• Οι περισσότεροι δημιουργοί που ανέβαιναν στη σκηνή πριν την προβολή, δεν είχαν διάθεση να πουν δυο λόγια στο κοινό για την ταινία τους. Δεν ήταν από αμηχανία ή τρακ. Πολλοί απαξιούσαν να πουν ακόμη και ένα ευχαριστώ στον κόσμο που πήγε να δει τη δουλειά τους. Έδιναν χαζογελώντας το μικρόφωνο στον επόμενο χωρίς να βγάλουν κιχ. Μου θύμισαν τους Έλληνες ποδοσφαιριστές που πριν καν να έχουν κάνει κάτι στην καριέρα τους, απαξιούν να πουν δυο κουβέντες μετά τον αγώνα, σε αντίθεση με ξένους και απείρως πιο διάσημους συναδέλφους τους.
• Για την κάθε σχεδόν δουλειά υπήρχε στην πλατεία και μια «εξέδρα» από οπαδούς. Και χρησιμοποιώ ποδοσφαιρικούς όρους διότι πολλοί από αυτούς καθόλου δεν ενδιαφερόταν για τα συνολικά προσφερόμενα. Μόλις τελείωνε το έργο του «δικού» τους, σηκωνόταν μέσα στο σκοτάδι να φύγουν. Πολλές φορές και οι ίδιοι οι δημιουργοί. Αλήθεια τόσο αδιαφορούν (από τώρα) να δουν τι κάνουν οι άλλοι;
• Το να βάζεις το όνομά σου, όταν είσαι ο σκηνοθέτης, πρώτο-πρώτο είναι κατά τη γνώμη μου έλλειψη σεβασμού προς τους υπόλοιπους συνεργάτες σου.
• Θα ήταν καλό να υπήρχαν δημοσιογραφικές προβολές στις μικρού μήκους, για να μπορούμε να προτρέψουμε εκ των προτέρων το κοινό να δει οπωσδήποτε κάποιες που πιστεύουμε ότι δεν θα έπρεπε να τις χάσει.
• Αν ήταν το εκπαιδευτικό μας σύστημα πιο ανοιχτόμυαλο θα ήθελα ταινίες όπως «Το ξύλινο κουτί» (του Π. Κουντουρά, σε σενάριο Ε. Λαμπίρη), να προβαλλόταν στα σχολεία. Μια ιστορία που έχει να κάνει με δυο αδέλφια. Ο ένας έχει απομακρυνθεί από την οικογένειά του εξαιτίας της ομοφυλόφιλης τάσης του και όταν μπει στο νοσοκομείο ο άλλος αδελφός, παρά την επίμονα αρνητική στάση της μητέρας τους, του συμπαραστέκεται. Μαζί βέβαια θα έδειχνα και την «Προσευχή» (του Θ. Νεοφώτιστου), σχετική με την ενδοσχολική βία μεταξύ μαθητών.
• Συνολικά υπήρξαν πολύ άνισες μεταξύ τους ταινίες αλλά δεν πειράζει, ο καθένας δημιουργός δικαιούται να δείξει κάπου τη δουλειά του.
• Μπράβο στους ήδη γνωστούς ηθοποιούς που δέχονται να συμμετάσχουν και σε μικρότερες δουλειές βοηθώντας τους νεότερους δημιουργούς. Αν το κάνουν και με μικρότερες ή καθόλου αμοιβές ακόμη καλύτερα.
• Πρέπει και οι «Νύχτες Πρεμιέρας» να δίνουν περισσότερα βραβεία. Πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη, ερασιτέχνη ηθοποιού, πρωτότυπης ιδέας (ανεξάρτητα από την ανάπτυξή της σε σενάριο), σπουδαστικής δουλειάς, συμμετοχής σχολείου.
• Το ντοκιμαντέρ «Όταν αρχίζει το τραγούδι» στη Δράμα βραβεύθηκε εδώ πέρασε απαρατήρητο. Θα πρέπει μάλλον να χωριστούν τα βραβεία. Για ταινία τεκμηρίωσης και ταινία με φανταστική υπόθεση.

Και δυο λόγια για τις χθεσινές βραβεύσεις. Καμία σημασία δεν έχει το ότι εγώ δεν θα μοίραζα έτσι τα βραβεία. Απλά αναρωτιέμαι πώς γίνεται μερικές ημέρες πιο πριν, μια άλλη επιτροπή στη Δράμα με σχεδόν τις ίδιες ταινίες να έχει τόσο διαφορετική άποψη. Εκεί η «Προσευχή» πήρε το βραβείο, το ΙΙ, δεν πήρε τίποτα. Επίσης στα κινούμενα σχέδια το «Drag Me» εκεί πήρε βραβείο ενώ εδώ δόθηκε το τρίτο βραβείο σε κάτι πολύ λίγο κατά τη γνώμη μου. Το δεύτερο βραβείο πήγε σε μια μάλλον αδιάφορη για εμάς τους θεατές παραγωγή, ενώ το βραβείο σεναρίου δόθηκε σε μια δουλειά εντελώς θεατρική, χωρίς καμία κινηματογραφική ανατροπή (η «Ιλένα» σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ καλύτερη). Τέλος πάντων. Μπράβο στους 65 σκηνοθέτες και τους εκατοντάδες που τους βοήθησαν να κάνουν την κινηματογραφική τους παρέμβαση αντί να είναι παθητικοί θεατές του ανθυγιεινού τηλεοπτικού πολτού. Αν ανανεώσουν και τον κόσμο των μεγάλων (σκηνοθετών) κάποια στιγμή, χωρίς να μιμούνται, θα είναι υπέροχα. Και του χρόνου.

Εδώ βλέπετε τα βραβεία

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News