Φίρμες φαγητού και ποτών. Μπίρας, κυρίως. Ρουχισμού. Ηλεκτρονικών ειδών. Τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών. Κατασκευαστικών κολοσσών. Προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, από εκείνα που συναντά κανείς σε κάθε σπίτι. Αυτές διαφημίζονταν, ως επί το πλείστον, στις φανέλες των ποδοσφαιρικών ομάδων της Ευρώπης. Αλλά όχι, πια. Σήμερα, οι πιο συχνοί χορηγοί είναι εταιρείες στοιχηματισμού.

Αυτό που συμβαίνει στην Αγγλία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της νέας εποχής στις χορηγίες. Πάνω από τους μισούς συλλόγους της Πρέμιερ Λιγκ (11 στους 20) φέρουν στο μπροστινό μέρος της φανέλας τους το logo κάποιας εταιρείας αθλητικού -και όχι μόνο- στοιχήματος. Οι υπόλοιποι εννέα διαφημίζουν επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις εναέριες μεταφορές, την ψυχαγωγία, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και την τεχνολογία.

Το πιο παράξενο, όπως παρατηρεί το BBC Sport, είναι ότι οι περισσότερες από τις εταιρείες που πληρώνουν για να συνδέσουν την επωνυμία τους με κάποιον αγγλικό σύλλογο, δεν έχουν πελατεία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν επιδιώκουν να πουλήσουν κάτι στους βρετανούς φιλάθλους, και μόνο μια έχει την έδρα της στο Νησί. Αλλά ακόμη και αυτή, η τράπεζα Standard Chartered που διαφημίζεται στη φανέλα της Λίβερπουλ, δεν δίνει τη δυνατότητα σε κατοίκους της συγκεκριμένης χώρας να ανοίξουν λογαριασμό.

Την πρώτη σεζόν της Πρέμιερ Λιγκ (1992-1993) περισσότεροι από τους μισούς χορηγούς φανέλας είχαν το αρχηγείο τους κάπου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ακόμη κι αν έδρευαν αλλού, σχεδόν όλοι πουλούσαν εκεί αγαθά και υπηρεσίες. Εκείνη την εποχή, σημειώνει το BBC Sport, επτά από τις εταιρείες που διαφημίζονταν με αυτόν τον τρόπο είχαν τη βάση τους σε μια ακτίνα 160 χιλιομέτρων γύρω από το γήπεδο του club με το οποίο συνεργάζονταν. Εξι, βρίσκονταν ακόμη πιο κοντά – στα 15 χιλιόμετρα, το πολύ. Τώρα οι χορηγοί απέχουν από τις ομάδες τους περί τα 6.000 χιλιόμετρα, κατά μέσον όρο.

Η παγκοσμιοποίηση και η πρόοδος της τεχνολογίας έχουν αλλάξει τα δεδομένα. Οι εταιρείες δεν επιδιώκουν να διαφημίσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους στη Βρετανία των 70 εκατομμυρίων καταναλωτών, αλλά να αντλήσουν αναγνωρισιμότητα και κύρος από την ολοένα αυξανόμενη φήμη της Πρέμιερ Λιγκ στο παγκόσμιο κοινό των δισεκατομμυρίων φιλάθλων που την παρακολουθούν φανατικά. Και η πιο παγκόσμια αγορά του καιρού μας είναι ο τζόγος.

Οι περισσότερες από τις εταιρείες στοιχηματισμού, των οποίων οι φίρμες φιγουράρουν στις φανέλες των 11 συλλόγων της Πρέμιερ Λιγκ, εδρεύουν στην Ανατολική Ασία και ψαρεύουν πελάτες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το Νησί – οι Βρετανοί δεν διαθέτουν, καν, πρόσβαση σε αυτές. Στοχεύουν, κυρίως, στην Κίνα, όπου το στοίχημα είναι παράνομο, αλλά εφικτό μέσω VPNs. Διαφημίζονται στους αγώνες του αγγλικού πρωταθλήματος, το οποίο έχει αποκτήσει τεράστιο τηλεοπτικό κοινό στην Κίνα, και έτσι παρακάμπτουν την απαγόρευση προβολής στοιχηματικών εταιρειών, που έχει επιβάλει η κινεζική κυβέρνηση. Επιπλέον, ενισχύουν το πρεστίζ τους.

Το φαινόμενο αφορά, λίγο – πολύ, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο στο σύνολό του. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε το περασμένο καλοκαίρι η UEFA, οι εταιρείες στοιχημάτων είναι οι πιο συνήθεις χορηγοί στις λίγκες Α’ Κατηγορίας του Βελγίου, της Ολλανδίας, της Πορτογαλίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Ρωσίας και της ελληνικής Σούπερ Λιγκ.

Εχουν μπόλικο χρήμα για ξόδεμα. Τα συνολικά τους έσοδα από τον Απρίλιο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023, δηλαδή μέσα σε ένα χρόνο, ξεπέρασαν τα 18 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως έγραψε το BBC Sport. Για την προβολή τους χρησιμοποιούν και την τηλεόραση. Το πρώτο Σαββατοκύριακο της εφετινής Πρέμιερ Λιγκ, τον περασμένο Αύγουστο, μεταδόθηκαν πάνω από 29.000 τηλεοπτικά σποτάκια στοιχηματικών εταιρειών – τα τριπλάσια σε σχέση με την πρεμιέρα της προηγούμενης σεζόν.

Απευθύνονται, κυρίως, σε νέους. Σε μια γενιά φιλάθλων που μεγάλωσαν με την πεποίθηση ότι ο στοιχηματισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της απόλαυσης που μπορεί να τους προσφέρει ένας ποδοσφαιρικός αγώνας. Το φαινόμενο είναι ανησυχητικό. Το 2023 τέτοια εποχή, οι σύλλογοι της Πρέμιερ Λιγκ αποφάσισαν ομόφωνα να σταματήσουν να διαφημίζουν τον τζόγο στο μπροστινό μέρος της φανέλας τους μετά το τέλος της επόμενης σεζόν (2025-2026).

Θα πωλούν χώρο στις στοιχηματικές εταιρείες, μόνο στα μανίκια των στολών τους και στις LED πινακίδες γύρω από το τερέν. Θα χάσουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο έσοδο, το οποίο, σύμφωνα με την GlobalData, την περασμένη σεζόν (2024-2025) ανήλθε συνολικά στα 120 εκατ. ευρώ. Η εξαιρετική οικονομική τους κατάσταση, τους επέτρεψε να πάρουν αυτή την εντυπωσιακή πρωτοβουλία. Αλλά τα περισσότερα club από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα δεν έχουν αυτή την «πολυτέλεια».

Οι φίρμες εταιρειών που επιχειρούν στην τεχνολογία, τις κατασκευές, ή τον ρουχισμό, έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τις φανέλες των συλλόγων. Πλέον, οι περισσότερες χορηγίες δεν προέρχονται από την Ιαπωνία, αλλά από τη Μέση Ανατολή. Η οικονομική κοσμογονία των δύο τελευταίων δεκαετιών αποτυπώνεται και στις εμφανίσεις των ποδοσφαιριστών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News