Χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής απειλούν τη Μεσόγειο Θάλασσα, καθώς όχι απλώς δεν έχουν καμία οικολογική πολιτική συλλογικά και συνείδηση ατομικά, αλλά ρίχνουν τα σκουπίδια τους στη θάλασσα σαν να είναι η χωματερή τους. «Πρωταθλήτριες» στην μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή που κυοφορείται μεσοπρόθεσμα, είναι ο Λίβανος, η Αίγυπτος, η Τυνησία και η Λιβύη.

Η κρίση των απορριμμάτων στον Λίβανο έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι ένα τοπικό πρόβλημα. Τα σκουπίδια της χώρας, αλλά και πολλών άλλων, απειλούν ολόκληρη τη Μεσόγειο με οικολογική καταστροφή. Οι λέξεις «συγκοινωνούντα δοχεία» περιγράφουν ακριβώς αυτό που συμβαίνει στη λεκάνη της Μεσογείου. Ο,τι πετάξει στο νερό κάποιος από την Αίγυπτο, θα έρθει κάποια στιγμή να μολύνει τα νερά της Χαλκιδικής.

Η συνειδητοποίηση του προβλήματος άρχισε το καλοκαίρι του 2015 από τον Λίβανο, όταν χιλιάδες κάτοικοι της Βηρυτού βγήκαν στους δρόμους για να απαιτήσουν λύσεις για μία πόλη που πνιγόταν στα δικά της σκουπίδια. Οι χώροι υγειονομικής ταφής ήταν τόσο επιφανειακοί, που εμπόδιζαν ακόμη και την προσγείωση των αεροπλάνων στον διεθνή αερολιμένα Rafic Hariri. Πώς; Οι γλάροι που πετούσαν στην περιοχή ήταν τόσοι πολλοί, που δεν μπορούσαν να προσγειωθούν τα αεροσκάφη. Τέσσερα χρόνια μετά και η κατάσταση αντί να βελτιώνεται, έχει επιδεινωθεί…

Η κακή διαχείριση των αποβλήτων δεν αφορά μόνο τη «Χώρα των Κέδρων». Εχουμε φτάσει σε σημείο η Μέση Ανατολή να αποτελεί περιβαλλοντική βόμβα για ολόκληρη τη Μεσόγειο, όπως σημειώνει η ισπανική ιστοσελίδα El Confidencial.

Ο κίνδυνος μας χτυπάει την πόρτα

Και μπορεί να προσπαθούμε να αποκτήσουμε συλλογικά οικολογική συνείδηση, να μην πετάμε πλαστικά και άλλα απορρίμματα σε θάλασσες και σε ακτές, όμως τελικά ο κίνδυνος της εκτεταμένης μόλυνσης κάνει «πλευρική» προσέγγιση από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Οι περιοχές αυτές παράγουν το 6% των παγκόσμιων αποβλήτων, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Τα σκουπίδια αυτά θα καταλήξουν κατά πάσα πιθανότητα στη Μεσόγειο Θάλασσα και θα μολύνουν ανεξέλεγκτα θάλασσες και ακτές.

Οι περισσότερες από τις αραβικές χώρες έχουν επιλέξει πολιτικές για τη διαχείριση των αποβλήτων, που προβλέπουν ταφή σε προσωρινές χωματερές, οι οποίες μετά από 20 χρόνια γίνονται μόνιμες. Η έλλειψη χώρων υγειονομικής ταφής και η συγκέντρωση όλων των ειδών απορριμμάτων όπως χημικών, οργανικών, πλαστικών κ.ά. σε ανοικτές περιοχές καταλήγουν να μολύνουν τα νερά. Δεν χρειάζεται δηλαδή να πέσει απευθείας το σκουπίδι στη θάλασσα, περνάει και μέσα από το έδαφος και μολύνει το νερό.

Βόθρος ο Νείλος

Οι περισσότερες τουριστικές χώρες της Μεσογείου δεν έχουν καμία αίσθηση της οικολογικής καταστροφής που συντελούν. Στην Αίγυπτο, με 98 εκατομμύρια κατοίκους, η διαχείριση των αποβλήτων απέχει πολύ από τις προτεραιότητες που έχει θέσει η κυβέρνηση της χώρας και τα περισσότερα απόβλητα καταλήγουν στον Νείλο.

Φυτοφάρμακα, βιομηχανικά απόβλητα, λιπάσματα, παράγωγα πετρελαίου, πλαστικά, λύματα κάθε είδους πετιούνται στον ποταμό απευθείας και δίχως απολύτως καμία επεξεργασία. Μάλιστα, όπως αναφέρει η Daily News Egypt, περισσότερο από το 80% των αστικών στερεών αποβλήτων καταλήγουν σε ποτάμια ή λίμνες.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ο Νείλος εκτός του ότι είναι μολυσμένος, είναι και ρυπογόνος. Καθώς ξεβράζει τα νερά του στη Μεσόγειο Θάλασσα, όλα αυτά καταλήγουν να τη μολύνουν. Και πρόκειται για έναν κλειστό υδάτινο χώρο, που δεν είναι απλό να «αυτοκαθαριστεί», όπως συμβαίνει με τους ανοιχτούς ωκεανούς.

Η βόρεια αιγυπτιακή ακτή είναι ένα από τα μαύρα σημεία της ρύπανσης, με πλαστικά να ρίπτονται στη Μεσόγειο Θάλασσα, σύμφωνα με καταγγελία του WWF. Σε έκθεση που είχε δημοσιεύσει τον Ιούνιο του 2018, φέρεται να θεωρεί την Αίγυπτο ως τη χώρα που προκαλεί τη μεγαλύτερη ρύπανση σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου, με περισσότερο από το 40% των πλαστικών απορριμμάτων που βουλιάζουν στις θάλασσες να είναι δικά της. Παράνομες απορρίψεις μεγάλης κλίμακας στη Μεσόγειο κάνουν και η Τυνησία και η Λιβύη.

Ελλάδα από νάιλον

Η Ελλάδα, η χώρα με τα 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, που ο μεγάλος της πλούτος είναι η θάλασσα, βρίσκεται κι αυτή αντιμέτωπη με το μεγάλο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά. Σύμφωνα με τη μελέτη του WWF, η χώρα μας καταναλώνει περίπου 0,6 εκατομμύρια τόνους πλαστικών το χρόνο και ανακυκλώνει μόλις το 20%.

Σε έρευνα που προέκυψε από τα στοιχεία 80 καθαρισμών στην Ελλάδα, φαίνεται ότι το πιο κοινό υλικό ρύπανσης είναι τα πλαστικά (43-51%), ενώ ακολουθεί το χαρτί (13-18%) και το αλουμίνιο (7-12%).

Ο βυθός του Σαρωνικού ήταν αυτός με τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε πλαστικό, καθώς το 95%  των απορριμμάτων του ήταν πλαστικά. Σύμφωνα με έρευνα καταγραφής απορριμμάτων σε 80 παραλίες της Ελλάδας, τα πλαστικά είναι η πλέον κοινή κατηγορία απορριμμάτων που εντοπίστηκε. Τα βασικά σκουπίδια που βρίσκονται στις ελληνικές παραλίες, είναι φίλτρα τσιγάρων, καπάκια από μπουκάλια, καλαμάκια και αναδευτήρες, πλαστικά μπουκάλια, συσκευασίες φαγητών και πλαστικές σακούλες.

Η διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων και η ανακύκλωση συμπεριλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική για τα Στερεά Απόβλητα και την Εθνική Στρατηγική για το Πρόγραμμα για την Πρόληψη Αποβλήτων, με την Ελλάδα να πρέπει μέχρι το 2020 να ανακυκλώνει το 65% των πλαστικών συσκευασιών. Δυστυχώς, όμως, η χώρα μας έχει ακόμα δρόμο να διανύσει, καθώς, όπως τονίζεται στην έρευνα, «η ισχύουσα διαχείριση στερεών αποβλήτων είναι ανεπαρκής».

Την ίδια στιγμή, η ευαισθητοποίηση των πολιτών παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Ενδεικτικό είναι ότι μόλις το 34% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι αποφεύγει την αγορά πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης. Το ποσοστό για τους Ελληνες είναι ακόμα μικρότερο και μόλις φτάνει το 24%, δείγμα του ότι απαιτείται περισσότερη προσπάθεια για την ευαισθητοποίηση και την ανάληψη δράσης εκ μέρους των πολιτών.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να θάβει το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών αποβλήτων που δημιουργούνται, πράττοντας αναποτελεσματικά στο κομμάτι της ανακύκλωσης και θα πρέπει, σύμφωνα με το WWF, να προχωρήσει σε ορθή καταγραφή των πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται και διαχειρίζονται στη χώρα μας, καθώς σήμερα εκτιμάται πώς η απόκλιση μεταξύ των ποσοτήτων που εμφανίζονται στα κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ) και των ποσοτήτων που αναφέρονται στις λογής εθνικές εκθέσεις είναι σημαντική.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News