Η επιστροφή του πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία τον Μάιο, παρά το γεγονός ότι οι τιμές υποχωρούν σε όλη την Ευρώπη, δημιουργεί έντονο προβληματισμό για το τι πηγαίνει λάθος στην αγορά, με αποτέλεσμα οι έλληνες καταναλωτές να πληρώνουν ακριβότερα από τους ευρωπαίους τον ηλεκτρισμό, τα είδη που μπαίνουν στο καλάθι των νοικοκυριών, μέχρι και τα αεροπορικά εισιτήρια.

Η απάντηση δεν είναι απλή, έχει αναζητηθεί και στο παρελθόν από όλες τις κυβερνήσεις, από την Τράπεζα της Ελλάδος και τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά η διαπίστωση είναι κοινή: Στην Ελλάδα ορισμένες αγορές είναι ακόμη «αγκυλωμένες» και «προστατευμένες», με αποτέλεσμα να μη λειτουργεί ο ανταγωνισμός και να μην πέφτουν οι τιμές όταν δεν συντρέχουν λόγοι αύξησης εξαιτίας του κόστους ή απότομης ζήτησης.

Οι μελέτες, μάλιστα, της ΕΚΤ και της Τράπεζας της Ελλάδος αποκαλύπτουν ότι η αύξηση των τιμών οδηγεί σε αύξηση των κερδών ολόκληρων κλάδων (σουπερμάρκετ, εταιρείες παραγωγής ενέργειας κ.ά.), φαινόμενο που εκδηλώθηκε μετά το τέλος της πανδημίας και ονομάστηκε «πληθωρισμός της απληστίας».

Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι «μήπως στην Ελλάδα το φαινόμενο αυτό επιστρέφει σε βάρος των νοικοκυριών και της οικονομίας;» Η απάντηση και πάλι δεν είναι εύκολη. Ομως ο προσεκτικός αναγνώστης των επίσημων στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τις αιτίες της ανόδου του πληθωρισμού τον Μάιο στο 2,5% από 2,2% τον Απρίλιο, αν μετρηθεί με βάση τον εθνικό δείκτη τιμών καταναλωτή και στο 3,3% από 2,6%, αν μετρηθεί με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή, μπορεί να διακρίνει τα εξής:

Από τον Μάιο του 2024 μέχρι το Μάιο του 2025 τη μεγαλύτερη άνοδο (18%) κατέγραψαν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, όταν μάλιστα δεν συνέτρεχαν οι λόγοι αύξησης του κόστους παραγωγής (άρα και των χονδρεμπορικών τιμών) που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν κατά 12,9%, ενώ για πρώτη φορά στο μείγμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (άρα και φθηνότερης πράσινης ενέργειας) ξεπέρασε το 50% του συνόλου.

Για την ακρίβεια, στο τέλος του 2024 το εθνικό χαρτοφυλάκιο εγκατεστημένων και εν λειτουργία έργων φωτοβολταϊκών και αιολικών αθροιζόταν στα 15.000 MW, εκ των οποίων τα 5.500 MW ήταν αιολικά και τα 9.500 MW φωτοβολταϊκά.

Ακόμη και οι τιμές του (εισαγόμενου) φυσικού αερίου αυξήθηκαν με χαμηλότερο ρυθμό (11%) για τον καταναλωτή, ενώ, όπως γνωρίζουμε όλοι, οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο έχουν μακροχρόνια συμβόλαια παράδοσης με προσυμφωνημένες τιμές.

Το αποτέλεσμα ήταν να επιβαρυνθούν μέχρι και τον Μάιο υπέρμετρα τα νοικοκυριά από τους λογαριασμούς ρεύματος, στοιχείο που επιβάρυνε ακόμη περισσότερο το κόστος στέγασης, καθώς τα ενοίκια κατοικιών αυξήθηκαν στο ίδιο διάστημα κατά 10,9% (!)  

Το καλάθι του νοικοκυριού

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι μεγαλύτερες μεταβολές τιμών από τη σύγκριση των δεικτών Μαΐου 2025 και Μαΐου 2024 καταγράφηκαν και πάλι στα τρόφιμα: Ψωμί και δημητριακά 3,1%, κρέατα 5,3%, γάλα νωπό πλήρες 3,0%, φρούτα 13,2%, καφές και κακάο 12,3%, ζάχαρη, σοκολάτες, γλυκά και παγωτά κατά 7,4%.

Μάλιστα, ο δείκτης τιμών καταναλωτή θα είχε εκτιναχθεί στα ύψη αν δεν μεσολαβούσαν οι μειώσεις στις τιμές του ελαιολάδου κατά 34,4% – το μοναδικό προϊόν από το καλάθι του νοικοκυριού που έγινε αισθητά φθηνότερο. 

Εισιτήρια και διακοπές

Από τις υπηρεσίες που επηρεάζουν την καθημερινότητα των νοικοκυριών, αυτό που καταγράφηκε τον Μάιο ήταν μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων (9,3%) και αύξηση του κόστους του πακέτου διακοπών στην Ελλάδα κατά 8,5%

Τέλος, αυτό που έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων είναι οι αυξήσεις στα ασφάλιστρα υγείας, που κατά μέσο όρο ανέρχονται στο 7,0%, καθώς είναι διψήφιες στα παλιά ασφαλιστήρια συμβόλαια και μικρότερες στα νέα συμβόλαια.

Ολα αυτά δεν μπορεί να μην τα βλέπει ή να τα αγνοεί η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης όταν «ο πληθωρισμός είναι εδώ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News