Σπουδαία τραγωδός, πρόσωπο στιβαρό που εξέπεμπε δύναμη, μια φωνή που έβγαινε από τα βάθη της ψυχής της, ένα ταλέντο σπάνιο. Η Αννα Συνοδινού που πέθανε το πρωί της Πέμπτης, σε ηλικία 89 ετών στην κλινική της Κυψέλης όπου νοσηλευόταν εδώ και πολύ καιρό, έγραψε τη δική της μοναδική ιστορία στο θέατρο, αλλά και στον κινηματογράφο. Η κηδεία της θα γίνει τη Δευτέρα 11 Ιανουαρίου, στο νεκροταφείο του Βύρωνα, στις 12 το μεσημέρι.

Γεννημένη σε μια οικογένεια με οκτώ παιδιά, στο Λουτράκι, από πατέρα Αμοργιανό και μητέρα ιταλικής καταγωγής, από νωρίς ήρθε σε επαφή με τις τέχνες, παρά τα δύσκολα χρόνια της παιδικής της ηλικίας. Όπως έλεγε η ίδια σε μια συνέντευξη στο Life&Style, η μητέρα της εργαζόταν στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» όπου και γνώρισε τον πατέρα της, που ήταν εργάτης σε εταιρείες παρασκευής εδεσμάτων. Το ζευγάρι άρχισε να ζει στη Βουκουρεστίου, έκανε τα πρώτα του παιδιά και στη συνέχεια μετακόμισε στο Λουτράκι, όπου ο πατέρας της εργαζόταν ως μάγειρας και η μητέρα της ως καμαριέρα σε μεγάλο ξενοδοχείο. Εκεί, μέσα στο ξενοδοχείο γεννήθηκε η ίδια το 1927 και βαπτίστηκε Αννα προς τιμήν της Αγίας Αννας του Λουτρακίου.

Αγαπούσε από παιδί την ποίηση, έδινε παραστάσεις στη γειτονιά, έπαιρνε παλιά ρούχα και αντικείμενα και έφτιαχνε ευφάνταστες διακοσμήσεις και σκηνικά. Στη συνέντευξή της στο Life&Style πριν από περίπου πέντε χρόνια, έλεγε: «Δεν φοβήθηκα ούτε τον θάνατο, ούτε τον πόλεμο. Είχα μέσα του ελληνικό στοιχείο, το ανυπότακτο. Δεν δεχόμουν υποχωρήσεις ούτε απαισιοδοξίες». Ηταν 17 χρονών όταν έδωσε εξετάσεις και μπήκε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, αν και μικρή, όταν την ρωτούσαν, έλεγε πως θέλει να γίνει μοδίστρα. Στην ακρόαση είπε ένα απόσπασμα από την Αντιγόνη ενθουσιάζοντας τους καθηγητές για την επιλογή. Η ίδια θεωρούσε την εισαγωγή της στο Εθνικό Θέατρο τη σπουδαιότερη στιγμή στην καριέρα της. Αρχισε να συνεργάζεται στενά με τη Μαρίκα Κοτοπούλη (κάνοντας περήφανο τον πατέρα της που την θαύμαζε), η οποία την πήρε κοντά της στον θίασό της. Ο Θάνος Κωτσόπουλος έγινε μέντοράς της, ενώ δάσκαλοί της ήταν ο Ροντήρης, ο Τερζάκης, ο Μυράτ.

Το 1955 άρχισε να συνεργάζεται με το Θέατρο του Βασιλικού Κήπου, όπου έπαιξε την Αντιγόνη. Η ίδια επέμενε πως δεν συνάντησε τότε κλίκες, ούτε αθέμιτο ανταγωνισμό. «Ο τρόπος που με προσέγγισαν ήταν εντιμότατος», έλεγε. Στην καριέρα της ερμήνευσε 17 ηρωίδες του κλασικού και σύγχρονου δραματολογίου, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα τελευταία χρόνια δήλωνε πως είχε αποφασίσει να ερμηνεύει μόνο ρόλους ελληνίδων ηρωίδων, τιμώντας έτσι Ελληνίδες.

Η Αννα Συνοδινού δημιούργησε το πρώτο ανοιχτό θέατρο, το Θέατρο του Λυκαβηττού, το οποίο έκλεισε στην περίοδο της χούντας. Τότε διέκοψε διαμαρτυρόμενη κάθε θεατρική της δράση. Κατασχέθηκαν τόσο το θέατρο όσο και το διαβατήριό της, με αποτέλεσμα να ματαιώσει τις προγραμματισμένες εμφανίσεις της στο εξωτερικό. Εκείνη την εποχή, εργάστηκε ως δακτυλογράφος στην εταιρεία εισαγωγών-εξαγωγών του συζύγου της Γιώργου Μαρινάκη, του γνωστού παλιού πρωταθλητή στο τριπλούν,  ο οποίος τη δεκαετία του ’50 μεσουρανούσε στα σκάμματα με τη φανέλα του Εθνικού Γ.Σ. .

Τον είχε γνωρίσει το 1952 στη Θεσσαλονίκη, όταν ήταν ακόμα παντρεμένος, αλλά η σύζυγός του ζούσε στο Παρίσι. Πήγαινε κάθε μέρα στο θέατρο, στην πρώτη σειρά για να τη δει. Τον ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα, αυτή που ποτέ δεν είχε πολλούς έρωτες στη ζωή της. Στη συνέντευξή της στο Life&Style έλεγε πως πριν παντρευτούν, η Κοτοπούλη δεν τον ήθελε. Όταν τον έπαιρνε μαζί της σε δείπνα ή συναντήσεις, έλεγε «αυτός ο αρκουδάμαγκας να μην ξαναέρθει εδώ να κάτσει δίπλα στο κορίτσι μας».

Μετά την πτώση της χούντας, το 1975, εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών και το 1977 έγινε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών. Η προστασία των γυναικών, των γερόντων και της μητρότητας ήταν προτεραιότητές της, ενώ εισήγαγε το μάθημα της καλλιτεχνικής παιδείας στη Μέση Εκπαίδευση. Προστάτευσε τους συναδέλφους της, συμβάλλοντας για την ασφαλιστική τους ένταξη στο ΙΚΑ, αλλά και για την ίδρυση της Κρατικής Σχολής Ορχηστρικής Τέχνης, ενός ονείρου πολλών ετών.

Παραιτήθηκε από τη Βουλή το 1990 κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, μετά από ένα περιστατικό που την έκανε κυριολεκτικά έξαλλη. Στην τελευταία ψηφοφορία η βουλευτής των Οικολόγων Μαρίνα Δίζη σήκωσε μέσα στην αίθουσα του Κοινοβουλία ένα πανό που έγραφε «Φθάνει πια η κοροϊδία με το συν ένα, τον Πρόεδρο και το νέφος», ενώ συνάδελφοί της την έραιναν με λουλούδια. Η Αννα Συνοδινού διαμαρτυρήθηκε εντόνως ζητώντας από τον Πρόεδρο της Βουλής να αποβάλλει αμέσως από την αίθουσα την κυρία Δίζη. Όταν είδε ότι πρόεδρος, Αθανάσιος Τσαλδάρης, είχε αντίθετη άποψη, έφυγε φανερά εκνευρισμένη. Και δεν επέστρεψε ποτέ στην πολιτική. Τα επόμενα χρόνια έκανε εμφανίσεις στο Εθνικό θέατρο σε ρόλους του ελληνικού ρεπερτορίου, όπως «Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας» του Γρηγόρη Ξενόπουλου και το «Ο αγαπητικός της Βοσκοπούλας» του Δημήτρη Κορομηλά.
Μια από τις τελευταίες της εμφανίσεις που προκάλεσαν συγκίνηση ήταν στην κηδεία της Αντιγόνης Βαλάκου, όπου την αποχαιρέτησε καταρρακωμένη, τον Νοέμβριο του 2013. Είχε τιμηθεί δύο φορές με το θεατρικό έπαθλο Κοτοπούλη καθώς και με το Σταυρό Ευποιίας Ελλάδος, του Ιππότη του Ντάνεμπρο της Δανίας, του Ιππότη της Ιταλικής Λεγεώνας, με το μετάλλιο της Πόλεως των Αθηναίων, καθώς και με το παράσημο του Κέδρου του Λιβάνου. Είχε γράψει τα βιβλία: «Πρόσωπα και προσωπεία» (1998) και «Αίνος στους Άξιους» (1999).

Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε μεταξύ άλλων στις ταινίες «Θανασάκης ο πολιτευόμενος» σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου (1954) και στην «Ηλέκτρα» του Τεντ Ζάρπας (1962). Δεν σνόμπαρε την τηλεόραση. Την είδαμε στους «Φρουρούς της Αχαΐας», στο «Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας» και αλλού.

 Συλλυπητήρια από την πολιτική ηγεσία

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους οικείους της Αννας Συνοδινού και τους εξέφρασε τα βαθιά του συλλυπητήρια για την απώλεια της.

Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε τη βαθειά του θλίψη για το θάνατο της μεγάλης τραγωδού Άννας Συνοδινού. «Η Άννα Συνοδινού τίμησε το ελληνικό θέατρο με κορυφαίες ερμηνείες και συνέπεια ποιώντας ήθος τόσο στην τέχνη της όσο και στην πολιτική. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους της και στους ανθρώπους του ελληνικού θεάτρου» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης δήλωσε: «Εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων και προσωπικά εκφράζω τη θλίψη μου για την απώλεια της Άννας Συνοδινού. Υπήρξε μία σπουδαία καλλιτέχνιδα που τίμησε το θέατρο και τον πολιτισμό. Ως βουλευτής κόσμησε το Ελληνικό Κοινοβούλιο και διακρίθηκε για το δημοκρατικό ήθος, τη συνέπεια και την ευθυκρισία της κατά τη συμμετοχή της στην πολιτική ζωή».

Για την απώλεια της ηθοποιού ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η Αννα Συνοδινού συνέδεσε το όνομά της προπάντων με το αρχαίο δράμα. Διέπρεψε όμως με την επιβλητική της τεχνική και σε ρόλους του νεότερου και σύγχρονου ρεπερτορίου (…) Στην πολιτική της δράση, η Άννα Συνοδινού κόσμησε τη Βουλή των Ελλήνων και την πολιτική ζωή του τόπου με την ουσιαστική παρουσία της και το δημοκρατικό της ήθος».

Τη θλίψη του για τον χαμό της Αννας Συνοδινού εξέφρασε και ο πρόεδρος της ΝΔ Γιάννης Πλακιωτάκης. «Της Ελληνίδας που τίμησε τον πολιτισμό, αγωνίστηκε για τη δημοκρατία, υπηρέτησε την παράταξή μας και πρόσφερε πολλά στην ελληνική κοινωνία» ανέφερε ο πρόεδρος της ΝΔ. «Οι Έλληνες την ευγνωμονούμε για όσα πρόσφερε και θα τιμούμε για πάντα τη μνήμη της» τόνισε.

Συλλυπητήριο μήνυμα εξέδωσε και ο υποψήφιος πρόεδρος της ΝΔ Βαγγέλης Μεϊμαράκης: «Μία μεγάλη Ελληνίδα, η Άννα Συνοδινού, έφυγε από κοντά μας» δήλωσε, προσθέτονας ότι η Άννα Συνοδινού διακρίθηκε όχι μόνο στη θεατρική, αλλά και την πολιτική σκηνή, όπου άφησε τεράστια κοινωνική προσφορά. Τίμησε την παράταξή μας ως βουλευτής και υφυπουργός των κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Καραμανλή. Εισηγήθηκε προτάσεις για τους αδύναμους, την προστασία της τρίτης ηλικίας, της μητρότητας, των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Τιμήθηκε με παράσημα της ελληνικής πολιτείας αλλά και ξένων κρατών. Η Άννα Συνοδινού υπηρέτησε τους αγώνες για τη δημοκρατία, την πατρίδα μας, την ελληνική κοινωνία. Η μνήμη της θα είναι αθάνατη» τόνισε ο κ. Μεϊμαράκης

Τη θλίψη του εξέφρασε και ο έτερος υποψήφιος για την προεδρία της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης: «Η μεγάλη Ελληνίδα τραγωδός υπηρέτησε με ξεχωριστό πάθος, συνέπεια και ήθος την τέχνη και τον Πολιτισμό (…) Το ελληνικό Κοινοβούλιο και η Νέα Δημοκρατία σήμερα θυμούνται επίσης την μεγάλη προσφορά της Άννας Συνοδινού στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας. Εξελέγη βουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία το 1974, διετέλεσε υφυπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών, αλλά πρωτίστως άφησε πίσω της μια τεράστια πολιτική και κοινωνική παρακαταθήκη» επισήμανε ο υποψήφιος πρόεδρος της ΝΔ.

Από τον Τομέα Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση: «Η απώλεια της Άννας Συνοδινού είναι τεράστια και δυσαναπλήρωτη. Οχι μόνο για τον χώρο του θεάτρου, όπου υπήρξε μία από τις κορυφαίες τραγωδούς του εικοστού αιώνα, αλλά και για αυτόν της πολιτικής την οποία υπηρέτησε για δεκαετίες με ήθος που σπανίζει στις μέρες μας. Η Αννα Συνοδινού θα παραμείνει για πάντα ζωντανή στις μνήμες μας».

Το Ποτάμι σε ανακοίνωσή του ανέφερε: «Ηταν από τις ηθοποιούς που σφράγισαν τα πρώτα χρόνια των Επιδαυρίων, με τις ερμηνείες της στο χώρο του αρχαίου δράματος να συνεχίζουν να αποτελούν σημείο αναφοράς μέχρι σήμερα. Η μεγάλη ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου υπήρξε ασυμβίβαστη και ως πολίτης. Από τη σκόπιμη αποχή της από την τέχνη την περίοδο της δικτατορίας, μέχρι την ενεργή εμπλοκή της στην πολιτική αλλά και την αποχώρησή της απ’ αυτή λόγω της υποβάθμισης του Κοινοβουλίου, η Άννα Συνοδινού έδειξε ξεχωριστό ήθος και σεβασμό για τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ο,τι κόμισε στην τέχνη και την πολιτική θα μείνει εδώ τώρα που έφυγε. “Καμία εποχή δεν έμεινε γυμνή από ήρωες” είχε δηλώσει η ίδια σε μια από τις τελευταίες της συνεντεύξεις, “ξέρετε τι έχει σημασία σήμερα; Να βλέπουν οι νέοι πόσο σημαντικό είναι οι άνθρωποι να κρατάνε το λόγο της τιμής τους. Για να υπάρχουν προοπτικές”. Σε μια εποχή που ψάχνουμε διακαώς για ήρωες, αυτή είναι η κληρονομιά της Άννας Συνοδινού.

Τα βαθιά της συλλυπητήρια εξέφρασε ακόμη και η Λαϊκή Ενότητα, επισημαίνοντας ότι «σημάδεψε με την παρουσία της τόσο το θεατρικό σανίδι όσο και το πολιτικό πεδίο».

Από τον τομέα Πολιτισμού της ΔΗΜΑΡ τονίστηκε: «Το ελληνικό θέατρο είναι από σήμερα φτωχότερο. Μια από τις σημαντικότερες γυναικείες παρουσίες, η ηθοποιός Άννα Συνοδινού δε βρίσκεται πια μαζί μας. Οι ερμηνείες της στις τραγωδίες άφησαν εποχή. Ηθοποιός με χαρισματική προσωπικότητα, υπηρέτησε με συνέπεια και ήθος το θέατρο, διανύοντας μια καλλιτεχνική πορεία με επιτυχίες και τιμητικές διακρίσεις. Η επιβλητική της παρουσία ξεχώρισε τόσο στην τηλεόραση όσο και τον κινηματογράφο. Μέσα από τη δραστηριότητά της στην πολιτική προσέφερε στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Το ελληνικό θέατρο θρηνεί την  απώλεια ενός ξεχωριστού πνευματικού ανθρώπου που έγραψε τη δική του ιστορία. Καλό της ταξίδι…»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News